Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς

Τα παραπάνω λόγια ανήκουν στον  Ευρωπαίο επίτροπο αρμόδιο για θέματα Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρη Αβραμόπουλο και μπορούν να αποτυπώσουν σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση που επικρατεί αυτή την στιγμή στην Ευρώπη εξαιτίας του προσφυγικού-μεταναστευτικού προβλήματος.

Η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής που έγινε έδειξε το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στους ηγέτες της Ευρώπης οι οποίοι έχουν χωριστεί σε δύο ίσως και σε περισσότερα στρατόπεδα και παρά το κοινό ανακοινωθέν που μετά κόπων και βασάνων εξέδωσαν τίποτα δεν είναι σίγουρο μέχρι να δούμε αν τα μέτρα που αποφασίστηκαν θα τεθούν σε εφαρμογή.

Διαβάστε το πλήρες κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου

Αυτή την στιγμή η Ευρώπη είναι κατακερματισμένη, άνθρωποι πνίγονται καθημερινά στην Μεσόγειο, οι μεταναστευτικές ροές έχουν πληθύνει και θα γίνουν περισσότερες λόγω του καλοκαιριού και η Ελλάδα συνεχίζει να στενάζει υπό το βάρος χιλιάδων ανθρώπων που είναι εγκλωβισμένοι στην χώρα μας και δεν φαίνεται να υπάρχει σχέδιο απεγκλωβισμού αυτών και αποσυμφόρηση της Ελλάδας.

Το ET Magazine του EleftherosTypos.gr σας παρουσιάζει τα τελευταία δεδομένα ενός προβλήματος που έχει εξελιχθεί ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο διάσπασης της Ευρώπης και που δεν μπορεί να λυθεί με αλληλεγγύη a la carte και τις διμερείς ή τριμερείς συμφωνίες με πολλές γκρίζες ζώνες.

Ο υγρός τάφος της Μεσογείου

Πάνω από 1.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από την αρχή του έτους στη Μεσόγειο, η οποία αποτελεί την κύρια μεταναστευτική οδό μεταξύ Αφρικής και Ευρώπης.

Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη «Μαύρη Ήπειρο» οφείλεται στους πολέμους και τη φτώχεια.

Μάλιστα, η διεθνής οργάνωση αξίωσε την ανάληψη «κατεπείγουσας δράσης, ώστε να ενισχυθούν οι προσπάθειες διάσωσης στη θάλασσα».

«Αυτοί οι τραγικοί θάνατοι μας υπενθυμίζουν ότι οι πόλεμοι και η φτώχεια συνεχίζουν να ωθούν ανθρώπους να αποπειρώνται ταξίδια υπό απελπιστικές συνθήκες, τα οποία τους στοιχίζουν τις οικονομίες τους, την αξιοπρέπειά τους και σε αναρίθμητες περιπτώσεις, τη ζωή τους» τόνισε πριν από λίγες ημέρες ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ, Φιλίπο Γκράντι.

«Δεν ήταν ποτέ τόσο επείγον να καταπολεμηθούν οι ριζικές αιτίες, να βελτιωθούν οι συνθήκες στη Λιβύη και στις άλλες χώρες κατά μήκος της μεταναστευτικής οδού, να προσφερθούν ασφαλείς εναλλακτικοί δρόμοι και να συνεχιστεί η διάσωση ανθρώπων στη θάλασσα» έσπευσε να προσθέσει.

Μάλιστα, ο ΟΗΕ προεξοφλεί ότι ο αριθμός των προσφύγων και των μεταναστών που αποπειρώνται τον διάπλου της Μεσογείου, θα αυξηθεί σημαντικά το καλοκαίρι -εποχή που ευνοεί τα ριψοκίνδυνα ταξίδια στην ανοικτή θάλασσα.

Οι δήμαρχοι είπαν όχι στο «δώρο»

Το πάγωμα του ΦΠΑ στα νησιά ήταν μία δίκαιη διεκδίκηση αλλά έγινε πράξη ως αποτέλεσμα της ανταλλαγής που έκανε ο Αλέξης Τσίπρας με την Ανγκελα Μέρκελ. Το να παγώσει το ΦΠΑ στα νησιά που υποδέχονται πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς το παραμικρό σχέδιο για την αποσυμφόρησή τους είναι μία τρύπα στο νερό και αυτό τόνισαν με κοινή τους δήλωση οι   δήμαρχοι των πέντε νησιών του Αιγαίου τα οποία αφορά το μέτρο.

Οι δήμαρχοι Λέσβου Σπύρος Γαληνός, Χίου Μανώλης Βουρνούς, Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος, Κω Γιώργος Κυρίτσης και Λέρου Μιχάλης Κόλιας δήλωσαν ότι δεν θα δεχτούν το δώρο χωρίς αυτό να συνοδεύεται με πραγματικές πολιτικές αποσυμφόρησης των τόπων τους.

Συγκεκριμένα είπαν: 

«Δηλώνουμε ότι θα αντιδράσουμε και δεν θα αποδεχθούμε τη δημιουργία νέων δομών στα νησιά μας για τον εγκλωβισμό μεταναστών και προσφύγων. Θεωρούμε απαράδεκτη την πρακτική -από όπου και αν προέρχεται- να ερμηνεύεται η αναστολή κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά μας, ως αντάλλαγμα για τη δημιουργία νέων δομών.

Τα νησιά μας δεν αντέχουν άλλους μετανάστες και πρόσφυγες και αυτό πρέπει να το καταλάβουν όλοι. Η αποσυμφόρηση αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για όλο το βόρειο Αιγαίο.

Η μάχη μας για να γίνουν και οι Έλληνες νησιώτες και δη οι ακρίτες, οι οποίοι αποτελούν το ανθρώπινο σύνορο της Ευρώπης, ισότιμοι με όλους τους άλλους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνεχιστεί, όπως θα συνεχιστεί και η αγωνιώδης προσπάθειά μας να μη μετατραπεί σε αποθήκη ψυχών το βορειοανατολικό Αιγαίο.

Η διαφαινόμενη εμμονή της κυβέρνησης να συνδέει, παρακινδυνευμένα, το προσφυγικό-μεταναστευτικό πρόβλημα με κάτι που άπτεται της συνταγματικά κατοχυρωμένης κοινοτικής αρχής της νησιωτικότητας και αποτελεί κεκτημένο δικαίωμα όλων των νησιωτικών περιοχών της ΕΕ, μπορεί να ανοίξει κι άλλο τον ασκό του Αιόλου εάν συνεχιστεί και καθιστά τη Λέσβο, τη Χίο, την Σάμο, την Κω και τη Λέρο ομήρους μιας ακραίας «πραγματικότητας».

Ο αγώνας των δημάρχων του βορειοανατολικού Αιγαίου για να μην εφαρμοστεί η καταστροφική για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες αύξηση στους συντελεστές ΦΠΑ υπήρξε έντονος, συνεχής, αδιάκοπος, έχει ήδη φτάσει στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και θα συνεχιστεί με αμείωτη ένταση και σε κάθε επίπεδο μέχρι την υιοθέτηση μονίμων μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ για όλη τη νησιωτική Ελλάδα όπως υπό προϋποθέσεις επιτρέπει το σχέδιο της ευρωπαϊκής οδηγίας.

Για εμάς, η αναστολή της εφαρμογής αυτής της πολύ άδικης και ουσιαστικά αντιευρωπαϊκής απόφασης, εφόσον συνδέεται με το προσφυγικό, παρότι ανακουφίζει προσωρινά τις χειμαζόμενες οικονομίες των νησιών μας, δεν συνιστά, ούτε κατά διάνοια, λόγο για πανηγυρισμούς, διότι δεν εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ορθολογικότερης, επιτέλους, διαχείρισης κρίσιμων εθνικών ζητημάτων στη βάση των ευρωπαϊκών κεκτημένων, αλλά σε ένα ιδιότυπο «παζάρι» στο οποίο ο ρόλος των ακριτικών τόπων μας είναι αυτός ενός νομίσματος με αδιευκρίνιστη αξία».

«Βουλιάζουν» τα νησιά από τους πρόσφυγες

Την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας έχει συμφωνήσει με την Ανγκελα Μέρκελ για την επιστροφή αντί για την προώθηση μεταναστών η κατάσταση στα ελληνικά νησιά είναι αφόρητη.

Συγκεκριμένα σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση 17.771 άτομα βρίσκονται στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης και άλλες δομές, στα νησιά, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή που έχει κάνει το υπουργείο Εσωτερικών.

Πιο αναλυτικά, στη Λέσβο βρίσκονται 9.472 πρόσφυγες και μετανάστες, στη Χίο 2.054, στη Σάμο 3.887, στη Λέρο 1.045, στην Κω 1.199, και 114 σε άλλα νησιά. Οι αφίξεις συνεχίζονται, καθώς μόνο σε μία ημέρα έφτασαν άλλοι 234 πρόσφυγες και μετανάστες (54 στη Λέσβο, 76 στη Χίο, 47 στη Σάμο και 57 στις Οινούσσες), ενώ 77 άτομα μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα.

Τα θολά σημεία της συμφωνίας Μέρκελ-Τσίπρα

Η «δημιουργική ασάφεια» είναι ένας όρος που έχει μπει στην πολιτική μας ζωή από την στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την εξουσία. Πολλές φορές έχουμε ακούσει αυτόν τον όρο για την οικονομία αλλά φαίνεται πως ακολουθεί κάθε συμφωνία που υπογράφει η παρούσα κυβέρνηση,.

Ετσι και στην περίπτωση του deal ανάμεσα στην Μέρκελ και τον Τσίπρα υπάρχουν ασαφή σημεία που ακόμη δεν έχουν διευκρινιστεί.

Στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής καταγράφονται επίσημα: α) επανεισδοχή προσφύγων και μεταναστών, β)  δημιουργία πλατφόρμας αποβίβασης μεταναστών και γ)  δημιουργία καινούργιων κέντρων υποδοχής (hotspots).

Θα υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε μετανάστες και πρόσφυγες και διαφορετική αντιμετώπιση. Οι μετανάστες και πρόσφυγες θα πρέπει να καταγράφονται βιομετρικά και να γίνεται έλεγχος ασφαλείας. Μετά θα υπάρχει διαχωρισμός των ατόμων σε κατηγορίες μαζί με όσους δικαιούνται διεθνή προστασία ή προσωρινή προστασία και υποστήριξη. Στη συνέχεια θα επεξεργάζονται τα αιτήματα διεθνούς προστασίας.

Σε σχέση με τους πρόσφυγες, κάποιοι είναι πιθανό να μεταφέρονται και σε άλλη χώρα, ειδικά αν υπάρχει αίτημα για οικογενειακή επανένωση.

Ο Αλέξης Τσίπρας συμφώνησε με το σύνολο των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. για νέα κέντρα κράτησης ανθρώπων αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να ανοίξουν ξανά κέντρα που έμεναν ανενεργά το τελευταίο χρονικό διάστημα στην ηπειρωτική χώρα.

Στις δηλώσεις του μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., ο Αλέξης Τσίπρας υποστήριξε ότι ο αριθμός των ανθρώπων που θα επιστρέφουν στην Ελλάδα θα είναι 100 με 150 άτομα το μήνα. Πρόσθεσε ότι, βάσει αυτής της συμφωνίας, η Γερμανία δεσμεύεται να ξεπαγώσει τα 2.900 αιτήματα προσφύγων και μεταναστών που είναι στην Ελλάδα για επανένωση με τις οικογένειές τους που βρίσκονται στη Γερμανία.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν από τα ανωτέρω και που ακόμη δεν έχουν απαντηθεί είναι πολλά. Τα κυριότερα από αυτά όμως είναι:

Τι είναι και πως θα λειτουργήσουν οι περιφερειακές πλατφόρμες αποβίβασης; Πρόκειται για αποτύπωση του βασικού αιτήματος της Ιταλίας, η οποία επιθυμεί να μεταφέρει το βάρος και την ευθύνη για τις διασώσεις στη Μεσόγειο στην ακτοφυλακή της Λιβύης. Παραμένει άγνωστο εάν η Λιβύη θα συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο, ενώ σοβαρά ζητήματα θα προκύψουν και αναφορικά με τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου.

Τι θα γίνει με τα ελεγχόμενα κέντρα που θα δημιουργηθούν σε κράτη μέλη; Η δημιουργία τους είναι σε εθελοντική βάση και ήδη όλες οι χώρες της Νότου, πλην την Ελλάδας, έχουν δηλώσει ότι… δεν ενδιαφέρονται. Το γιατί η Ελλάδα είπε ναι τόσο εύκολα δεν έχει απαντηθεί.