Το νομοθέτημα στοχεύει στην επιτάχυνση των διαδικασιών για μείωση των χρόνων βασικά της αναδοχής -και κατ’ επέκταση της υιοθεσίας-, ενώ δημιουργείται για πρώτη φορά Μητρώο στο οποίο θα καταγράφονται υποχρεωτικά όλα τα παιδιά που διαβιούν σε μονάδες παιδικής προστασίας. Παράλληλα, εισάγεται ο θεσμός της επαγγελματικής αναδοχής (με μηνιαία αντιμισθία) για παιδιά με αναπηρία ή ψυχικές διαταραχές.

Η «επαναστατική» πάντως ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας, η οποία και αναμένεται να σηκώσει αντιδράσεις, είναι το άρθρο 8 του νομοσχεδίου, το οποίο ορίζει ποιοι μπορούν να γίνουν ανάδοχοι γονείς. Ετσι, διευρύνεται ο «κύκλος» των εν δυνάμει αναδόχων και κατάλληλοι είναι, μεταξύ άλλων, οικογένειες που αποτελούνται από συζύγους ή έχοντες συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Στο κείμενο του νομοσχεδίου δεν υπάρχει κάποια εξαίρεση για τα ομόφυλα ζευγάρια, επομένως γίνεται αμέσως κατανοητό ότι μπορούν και αυτά να γίνουν ανάδοχοι γονείς, καθώς με νόμο του 2015 έχουν τη δυνατότητα να υπογράφουν σύμφωνο συμβίωσης.

Καμία εξαίρεση

Πηγές του υπουργείου Εργασίας αναφέρουν πως είναι σαφές ότι επιτρέπεται και σε ομόφυλα ζευγάρια να γίνουν ανάδοχοι γονείς και δεν προβλέπεται καμία εξαίρεση από όσους έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης. Επισημαίνουν ακόμη ότι μοναδικός κατάλληλος να κρίνει ποιος τελικά θα γίνει ανάδοχος είναι ο αρμόδιος κοινωνικός λειτουργός που κρίνει το βέλτιστο συμφέρον ενός παιδιού.

Οσον αφορά στις υιοθεσίες πάντως, στο νομοσχέδιο δεν αναφέρονται οι κατηγορίες των ανθρώπων που μπορούν να υιοθετήσουν παιδί. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας όμως, ισχύει (εφόσον δεν καταργείται κάποια διάταξη με το παρόν νομοσχέδιο) ο Αστικός Κώδικας, ο οποίος προβλέπει ότι υιοθεσία πραγματοποιούν ζευγάρια μόνο ως σύζυγοι.

Μείωση χρόνου

Τη μείωση του χρόνου κοινωνικής διερεύνησης για τους ανάδοχους γονείς μέσα σε ένα τρίμηνο σε σχέση με τους έξι μήνες που ισχύει σήμερα προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.

Σε σχέση με την υιοθεσία, δεν προβλέπεται κάποιο χρονοδιάγραμμα, ωστόσο, όπως εκτιμάται από το αρμόδιο υπουργείο, μοιραία η επιτάχυνση των διαδικασιών αναδοχής θα επηρεάσει και τις διαδικασίες υιοθεσιών.

Εκτός από τις σημαντικές καθυστερήσεις αναδοχών και υιοθεσιών που συγκαταλέγονται ανάμεσα στα προβλήματα του σημερινού συστήματος υιοθεσιών, ένα βασικό πρόβλημα είναι και η μη «χαρτογράφηση» των παιδιών που φιλοξενούνται σε μονάδες παιδικής προστασίας. Με το νομοσχέδιο αυτό εισάγεται Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων. Στο Μητρώο αυτό θα εγγράφονται υποχρεωτικά όλοι οι ανήλικοι που τοποθετούνται σε μονάδες παιδικής φροντίδας, ενώ όλες οι μονάδες είναι υποχρεωμένες να τηρούν ειδικό Μητρώο στο οποίο καταγράφονται όλα τα στοιχεία του ανήλικου μέσα σε 48 ώρες από την άφιξή του στη μονάδα. Η κάθε μονάδα οφείλει να αναφέρει στο Εθνικό Μητρώο οποιαδήποτε μεταβολή.

Μάλιστα, αναφέρεται ότι από την έναρξη ισχύος του νόμου και μέσα σε 90 ημέρες όλες οι μονάδες οφείλουν να καταγράψουν τα στοιχεία των παιδιών που είναι τοποθετημένα σε αυτές.

Επίσης, συνιστάται Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής – Υιοθεσίας, το οποίο θα υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης του υπουργείου Εργασίας, ενώ Εθνικό Μητρώο θα υπάρχει και για την περίπτωση των γονέων.

Ασφάλιση

Με το παρόν νομοσχέδιο εισάγεται και ο θεσμός της επαγγελματικής αναδοχής με μηνιαία αντιμισθία για περιπτώσεις παιδιών με αναπηρία ή σοβαρών ψυχικών διαταραχών. Ο ανάδοχος γονέας που προσφέρει επαγγελματικές υπηρεσίες προς το παιδί ασφαλίζεται για ασθένεια και σύνταξη. Και αυτή η ρύθμιση, πάντως, αναμένεται να αποτελέσει πεδίο συζήτησης και αντιδράσεων.

Οικονομική ενίσχυση προβλέπεται για όλες τις οικογένειες ανάλογα με την περίπτωση υιοθεσίας και την κάλυψη των παιδιών σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από το φορέα του ανάδοχου γονέα.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται, ακόμη, πρόστιμο από 15.000 έως 50.000 ευρώ σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου τα οποία δεν έχουν καταχωρίσει ή καταχωρίζουν πλημμελώς τους ανηλίκους τους οποίους φιλοξενούν.

 ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ

 Σε… διαφορετική γραμμή

Δεν υπάρχει κοινή νομική αντιμετώπιση των ομόφυλων ζευγαριών στις ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικά ισχύουν τα εξής:

-Η Ολλανδία είναι η πρώτη χώρα που έδωσε πλήρη δικαιώματα γάμου σε όλα τα ζευγάρια ανεξαρτήτως φύλου από το 2001. Τα ομόφυλα ζευγάρια μετά από τρία χρόνια κοινής ζωής έχουν τη δυνατότητα να κάνουν αίτηση για δικαστική έγκριση υιοθεσίας.

-Στην Ισπανία επιτρέπεται από το 2005 στα ομόφυλα ζευγάρια το δικαίωμα κοινής υιοθεσίας.

-Στη Γαλλία το 2013 επικυρώθηκε νόμος που επεκτείνει τη σύναψη πολιτικού γάμου και στα ομόφυλα ζευγάρια και συγχρόνως επιτρέπει και την υιοθεσία.

-Η υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια επιτρέπεται επίσης σε Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Βέλγιο και προσφάτως και στη Γερμανία.

-Στη Δανία ο σύντροφος ενός ζευγαριού που έχει συνάψει σύμφωνο αστικής συμβίωσης δικαιούται να υιοθετήσει το παιδί του συντρόφου του, αλλά το ζευγάρι δεν μπορεί να υιοθετήσει άλλα παιδιά.

-Αρνητικές είναι χώρες όπως η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Ιταλία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Ρωσία κ.ά.

ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΙΣ ΥΙΟΘΕΣΙΕΣ

ΜΑΡΙΑ – ΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου