Tη θέση του για την ανάγκη επικαιροποίησης της Συνθήκης της Λωζάννης εξέφρασε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη συνέντευξή του στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, ενώ αποκάλυψε πως ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε υποσχεθεί στον Τούρκο πρόεδρο την έκδοση στην Τουρκία των 8 Τούρκων αξιωματικών!

«Η Συνθήκη της Λωζάννης δεν περιβάλλει μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την περιοχή και επειδή ακριβώς αφορά ολόκληρη την περιοχή, πιστεύω ότι συν τω χρόνω όλες οι Συνθήκες χρειάζονται μια επικαιροποίηση. Και η “Λωζάννη”, με βάση τα πρόσφατα γεγονότα, χρειάζεται μια επικαιροποίηση, που δεν θα αφορά μόνο την Τουρκία, αλλά και την Ελλάδα. Θα μπορούσε να είναι αμοιβαία επωφελής, ωστόσο προφανώς υπάρχουν όλοι εκείνοι που δεν αντιλαμβάνονται για το τι ακριβώς πρόκειται. Εκείνοι που δεν έχουν αρκετή γνώση για το τι εμπεριέχει η Συνθήκη αμέσως με κατηγορούν και προσπαθούν να βρουν νέες ερμηνείες πίσω από τις δηλώσεις μου, όμως δεν υπάρχει κάτι που κρύβεται πίσω από αυτές τις δηλώσεις», δήλωσε ο Ερντογάν.

Ο Tούρκος πρόεδρος ξεκαθάρισε τι εννοεί με τη λέξη επικαιροποίηση, ενώ τόνισε πως και η Ελλάδα θα μπορούσε να ζητήσει αλλαγές!

«Οταν μιλάω για επικαιροποίηση, μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα, από το Α έως το Ω. Μπορεί η Ελλάδα να ενοχλείται με κάποια θέματα, με συγκεκριμένες προβλέψεις, αλλά μπορούμε να καθίσουμε κάτω και να συζητήσουμε».

Επίσης, ο Ερντογάν αναφέρθηκε και στα γεγονότα της νύχτας της απόπειρας πραξικοπήματος και ανέφερε το τι ακριβώς συνέβη σχετικά με τους 8 Τούρκους αξιωματικούς που διέφυγαν στην Ελλάδα.

«Οταν οι Τούρκοι πραξικοπηματίες ήρθαν στην Ελλάδα και αναζήτησαν καταφύγιο, κάλεσα αμέσως τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα. Του είπα “αγαπητέ μου φίλε, αυτή είναι η κατάσταση. Δραπέτευσαν από την Τουρκία και προσγειώθηκαν στην Ελλάδα. Αυτά τα άτομα οργάνωσαν πραξικόπημα, ή επιχείρησαν να οργανώσουν πραξικόπημα, και θέλω την έκδοσή τους στην Τουρκία”. Αυτό ήταν την πρώτη νύχτα του αποτυχημένου πραξικοπήματος. Και μου είπε ότι θα δρομολογήσει την κατάσταση και ότι σε 15 με 20 ημέρες θα εκδίδονταν στην Τουρκία. Αυτό είπε. Αλλά δυστυχώς, αυτή τη στιγμή, βρίσκονται ακόμη στην Ελλάδα».

Ο ίδιος συνέχισε την αναφορά του σε αυτό το θέμα δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση: «Εμείς έχουμε υποφέρει αρκετά από το PKK και τώρα έχουμε τους “Γκιουλενιστές”, πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι. Εάν είχαμε εμείς μέλη της “17 Νοέμβρη”, θα σας τους είχαμε εκδώσει αμέσως, αυτό θα είχαμε κάνει. Και οι τρομοκράτες όταν έχουν συλληφθεί στην Ελλάδα πρέπει να εκδοθούν στην Τουρκία. Εάν το αφήσετε στην κρίση της Δικαιοσύνης, κανένα αποτέλεσμα δεν πρόκειται να έρθει», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Θράκη, Αιγαίο και στο βάθος Ιερουσαλήμ

Διέξοδο από την απομόνωση και τις τεταμένες σχέσεις του με την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ, καθώς και από τα σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας του, φαίνεται ότι αναζητά ο πρόεδρος της Τουρκίας με την επίσκεψη στη χώρα μας. Η δικαστική υπόθεση στις ΗΠΑ του Ιρανού τραπεζίτη που «έσπασε» το αμερικανικό εμπάργκο στο Ιράν, κατ’ εντολήν, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, της ηγεσίας Ερντογάν, έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από την τουρκική αντιπολίτευση. Το ίδιο και οι αποκαλύψεις των Paradise Papers για πλουτισμό και offshore ατόμων του περιβάλλοντος Ερντογάν και της κυβέρνησής του. Την ίδια στιγμή, η εξαγγελία του Ντόναλντ Τραμπ να εγκατασταθεί η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ έχει προκαλέσει νέες, σοβαρές αντιπαραθέσεις, ενώ έχει δώσει την ευκαιρία στον Τ. Ερντογάν να εμφανιστεί και πάλι ως ο «πατέρας των μουσουλμάνων». Μήνυμα που δεν αποκλείεται, με αφορμή το Παλαιστινιακό, να «εκπέμψει» και κατά τη διήμερη επίσκεψή του στην Ελλάδα.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, και με τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας να βαίνουν τα τελευταία χρόνια διαρκώς επιδεινούμενες, σε βαθμό στασιμότητας, και με τον κίνδυνο ενός «ατυχήματος» στο Αιγαίο εξαιτίας της τουρκικής προκλητικότητας, η πρώτη επίσκεψη Τούρκου προέδρου μετά από 65 χρόνια (από το 1952, οπότε επισκέφθηκε Αθήνα και Θράκη ο τότε πρόεδρος της γείτονος, Τζελάλ Μπαγιάρ), είναι ιδιαίτερης σημασίας. Μεγάλη μερίδα του τουρκικού Τύπου, μάλιστα, τη χαρακτηρίζει «ιστορικής σημασίας». Ενδεικτικό, πάντως, της επιθυμίας Ερντογάν να πραγματοποιήσει τελικά αυτή την επίσκεψή του στην Ελλάδα είναι το γεγονός ότι από τη στιγμή που συναντήθηκε μαζί του ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, στην Αγκυρα, στο τέλος Οκτωβρίου, οι τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο έχουν σημειώσει σημαντική ποσοτική και ποιοτική μείωση. Το ίδιο και αποδοχή εκ μέρους του Τούρκου προέδρου να συναντήσει τον Νίκο Κοτζιά, τον Οκτώβριο, «σπάζοντας» έτσι το πρωτόκολλο που θέλει συνήθως μόνον συναντήσεις μεταξύ ομολόγων.

«Διαβεβαιώσεις»

Το θέμα της επίσκεψης Ερντογάν ήταν το κύριο αντικείμενο της συνάντησης που είχε χθες ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών με τον Τούρκο ομόλογό του, κ. Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. Κατά πληροφορίες, η ελληνική πλευρά εξέφρασε τις ανησυχίες της για πιθανές «ενοχλητικές» δηλώσεις Ερντογάν, καθώς και για τη στάση που θα κρατήσει κατά την επίσκεψή του στην Κομοτηνή. Ο Μ. Τσαβούσογλου φέρεται να διαβεβαίωσε ότι «δεν θέλουμε να σας δημιουργήσουμε κανένα πρόβλημα» και ότι «θα σεβαστούμε τις “ευαισθησίες” σας». H τουρκική εφημερίδα «Harbeler» ανάφερε ότι Κοτζιάς και Τσαβούσογλου «είδαν τις προετοιμασίες για την επίσκεψη Ερντογάν μέσα σε ένα φιλικό κλίμα». Μένει, βέβαια, όλα αυτά να τα κάνει πράξη η τουρκική πλευρά. Να σημειωθεί ότι, σήμερα, στο αεροδρόμιο, «Ελευθέριος Βενιζέλος», τον Τούρκο πρόεδρο θα υποδεχτεί ο κ. Νίκος Κοτζιάς, ενώ στην Κομοτηνή θα τον συνοδεύουν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, και ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Αμανατίδης.

Το μήκος κύματος στο οποίο θα κινηθεί η ελληνική πλευρά κατά την επίσκεψη είναι να θέσει όλα τα ελληνοτουρκικά ζητήματα στο τραπέζι με στόχο να γίνουν έστω ορισμένα πρακτικά βήματα προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης της έντασης και της «επανεκκίνησης» στις διμερείς σχέσεις, οι οποίες πρακτικά εδώ και ενάμιση χρόνο είναι «παγωμένες». Το στίγμα έδωσε πρόσφατα ο κ. Ν. Κοτζιάς, λέγοντας: «Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να συζητάμε. Να συζητάμε αυστηρά. Και ταυτόχρονα αναζητήσαμε τρόπους να αυξηθούν οι επαφές ανάμεσα στις δύο χώρες και τις δύο κοινωνίες». Οσον αφορά την επίσκεψη στη Θράκη, είχε επισημάνει: «Ελπίζω (σ.σ.: ο Τ. Ερντογάν) να επιλέξει με σωστό τρόπο».

Να σημειωθεί, πάντως, ότι η Αγκυρα το τελευταίο διάστημα ρίχνει μεγάλο βάρος στην αύξηση της επιρροής της στις μουσουλμανικές μειονότητες στα Βαλκάνια. Με εργαλεία τη θρησκευτική και πολιτιστική «συγγένεια», καθώς και τις οικονομικές επενδύσεις, έχει κάνει σοβαρά βήματα στα Σκόπια, στο Κόσοβο, την Αλβανία (όπου ο πρωθυπουργός της, Εντι Ράμα, έχει στενότατες σχέσεις με τον Τ. Ερντογάν). Τον Οκτώβριο, μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος, κατά την επίσκεψή του στη Σερβία, βρέθηκε στο Σατζάκ, όπου του επιφυλάχθηκε μια πομπώδης υποδοχή από μέλη της εκεί μουσουλμανικής κοινότητας.

Η επίσκεψη του 2004

Κάτι αντίστοιχο, αν και πολύ μικρότερης έκτασης απ’ ό,τι στο Σατζάκ, είχε γίνει στην Κομοτηνή τον Μάιο του 2004, όταν ο Τ. Ερντογάν, ως πρωθυπουργός όμως τότε, είχε επισκεφθεί την Ελλάδα. Ηταν, μάλιστα, ο πρώτος Τούρκος πρωθυπουργός που επισκεπτόταν την περιοχή μετά από 52 χρόνια. Σε εκείνη την επίσκεψή του, ο Τ. Ερντογάν είχε συναντηθεί στο τουρκικό προξενείο με τα μέλη της αυτοαποκαλούμενης «Συμβουλευτικής Επιτροπής Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης», καθώς και μέλη του -αναγνωρισμένου από το ελληνικό κράτος- Συλλόγου Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης.

Παρότι είχε κάνει λόγο για «αδελφούς της Δυτικής Θράκης», τους είχε πει, ωστόσο: «Είστε Ελληνες πολίτες, είστε Ευρωπαίοι πολίτες και πρέπει να εργαστείτε για μια ισχυρή Ελλάδα». Πάντως, είχε δηλώσει: «Είναι αδιαμφισβήτητο ότι θα διατηρήσετε την ιδιαίτερη ταυτότητά σας. Κανείς δεν γύρισε να σας ζητήσει να εγκαταλείψετε την τουρκική σας ταυτότητα. Μην ξεχνάτε όμως ότι είστε πολίτες της Ελλάδας». Παρά κάποιες στιγμές της ρητορικής του, που δεν αποκλείεται να επαναλάβει και τώρα, γενικότερα είχε κινηθεί σε συγκρατημένους τόνους. Και τότε, βέβαια, δεν έλειψαν οι «αυθόρμητες» συγκεντρώσεις (όχι άνω των 700-800 ατόμων) που τον επευφημούσαν.