Η φωτογραφία, στην οποία (μάλλον) ανέμελη απαθανατίζεται η ηγέτις της χώρας με κοντό σορτσάκι, δερμάτινο τζάκετ και άρβυλα, ανακίνησε στον Τύπο και στις χαώδεις πλατφόρμες των social media τις συζητήσεις περί πολιτικής επικοινωνίας, σεξιστικών αντιλήψεων και της δυνατότητας ενός πολιτικού να φέρεται και να φαίνεται ως απλός, καθημερινός πολίτης.

Τα σχόλια κάτω από τη φωτογραφία που ανήρτησε ο λογαριασμός του «Ruissrock» -το δεύτερο αρχαιότερο φεστιβάλ ροκ στην Ευρώπη που πραγματοποιείται στη Φινλανδία από το 1970- επαινούν, στην πλειονότητά τους, την ενδυματολογική επιλογή της πρωθυπουργού, ενώ άλλοι λογαριασμοί σημειώνουν πως η εικόνα της είναι δυσανάλογη με τον ρόλο της.

Συμβολισμοί

Τα ρούχα των εκλεγμένων εκπροσώπων φαίνεται πως δεν ράβονται μόνο από μερικά μέτρα υφάσματος, καθώς φέρουν μηνύματα και συμβολισμούς, ενίοτε έχουν διπλωματική χροιά. Για τους άνδρες οι ενδυματολογικές επιλογές είναι λιγότερο αμφιλεγόμενες, αφού η «στολή εργασίας» (κοστούμι, πουκάμισο) έχει παγιωθεί από τον 19ο αιώνα. Ομως, για τις γυναίκες, που αναλαμβάνουν θέσεις εξουσίας τις τελευταίες δεκαετίες, το ζήτημα είναι πιο περίπλοκο. Η εμφάνισή τους περνάει από εξονυχιστικό έλεγχο, συχνά συγκεντρώνουν δυσανάλογα σχόλια για την εξωτερική περιβολή τους και ενίοτε εξάγονται συμπεράσματα για τον χαρακτήρα τους. Ακόμη και η Ανγκελα Μέρκελ, που υιοθέτησε ένα ανδρόγυνο στιλ, φορώντας σχεδόν ευλαβικά το ίδιο κοστούμι σε διαφορετικά χρώματα, βρέθηκε στο επίκεντρο αντίστοιχων συζητήσεων.

Το ντύσιμο της 36χρονης Μάριν δεν θα αποτελούσε «είδηση» αν δεν ήταν η πρωθυπουργός της Φινλανδίας, η ίδια που πριν από λίγες εβδομάδες ταξίδεψε στο Κίεβο και φορώντας αλεξίσφαιρο γιλέκο συνάντησε τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Και τότε, κάποιοι λογαριασμοί στα social media έσπευσαν να σχολιάσουν το «μιλιτέρ» λουκ της, επιβεβλημένο λόγω των συνθηκών.

Η Μάριν, μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Φινλανδίας, το 2019 έγινε η νεαρότερη πρωθυπουργός της χώρας. Γεννήθηκε στο Ελσίνκι σε μια οικογένεια με οικονομικά προβλήματα και έναν πατέρα που πάλευε με τον αλκοολισμό. Η μητέρα της χώρισε και έφτιαξε τη ζωή της με μια άλλη γυναίκα και, έτσι, η Σάνα μεγάλωσε με δύο μητέρες σε ένα «πολύχρωμο σπίτι», όπως έχει δηλώσει. Είναι μια όμορφη και νέα πολιτικός, η οποία, πέρα από τις πολιτικές επιδόσεις της -που κρίνονται-, ασκεί επιρροή στις… γκαρνταρόμπες όσων την παρακολουθούν. Τον Απρίλιο κατά την επίσκεψή της στη Στοκχόλμη και τη συνάντησή της με τη Σουηδή ομόλογό της, Μαγκνταλένα Αντερσον, η Μάριν επέλεξε να φορέσει ένα δερμάτινο τζάκετ – και όχι ένα σακάκι, όπως ίσως αναμενόταν. Οι πωλήσεις των δερμάτινων τζάκετ στη Φινλανδία αυξήθηκαν κατά 179% και των μπουφάν κατά 98% την εβδομάδα μετά την επίσκεψη, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (έρευνα Klarna).

Ενα αντίστοιχο (ή ίδιο) ρούχο προτίμησε σε βόλτα της στην παιδική χαρά. Σε βίντεο που ανήρτησε στο Instagram κάνει γνωστό στους 740.000 «ακολούθους» της ότι βρίσκεται σε μια οικογενειακή βόλτα, επιδεικνύοντας παράλληλα τις ικανότητές της στις έλξεις με ανάποδη λαβή (chin ups). Οι εικόνες «κανονικότητας» είναι αναρίθμητες στους λογαριασμούς της, είτε πρόκειται για φωτογραφίες από καθρέφτες να δείχνει τη φουσκωμένη κοιλιά της κατά την εγκυμοσύνη της είτε οικογενειακές στιγμές με το παιδί και τον σύζυγό της είτε ενώ θηλάζει.

Σεξιστικό ντελίριο

Η φωτογράφισή της στο τεύχος Οκτωβρίου 2020 στο εγχώριο γυναικείο περιοδικό «Trendi» είχε προκαλέσει σεξιστικό ντελίριο στη χώρα. Η πρωθυπουργός φωτογραφήθηκε με ένα σακάκι (μπλέιζερ) χωρίς μπλούζα ή στηθόδεσμο που δίχασε τους αναγνώστες και φούντωσε τη συζήτηση για το τι αρμόζει να φοράει μια πρωθυπουργός. Οπως δήλωσε τότε η διευθύντρια του μιντιακού ομίλου, Μάρι Πααλοσάλο-Γιουσινμέκι, στο CNN, «το περιοδικό δέχτηκε δριμεία κριτική στα social media για τη φωτογράφιση». «Τα σχόλια χωρίζονται σε δύο “στρατόπεδα”, από τη μία, οι γυναίκες που υποστηρίζουν ότι ήταν μια υπέροχη φωτογράφιση και, από την άλλη, οι άνδρες που λένε ότι ήταν λάθος επιλογή», δήλωσε. Κάποιοι επικριτές δήλωναν αναστατωμένοι για την «παρουσία» της πρωθυπουργού στο εξώφυλλο ενός γυναικείου lifestyle περιοδικού και άλλοι ήταν θυμωμένοι που η φωτογράφιση έγινε ενώ η κυβέρνηση προσπαθούσε να διαχειριστεί την υγειονομική κρίση.

Μεταξύ του σωρού των σχολίων υπάρχουν και οι πιο κυνικοί που σημειώνουν ότι το στιλ της δεν είναι διόλου ανεπιτήδευτο και αποτελεί προϊόν της κατασκευασμένης «χαλαρής» εικόνας μιας ηγέτιδος, στα σημερινά πρότυπα.

Καθημερινό προφίλ

Η πολιτική επικοινωνία εξελίσσεται όπως και τα «εργαλεία» μεταφοράς του μηνύματος. Ουκ ολίγοι πολιτικοί επιδιώκουν να δείξουν στους ψηφοφόρους ένα πιο ανθρώπινο, «καθημερινό» προφίλ τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, κάνει ποδηλατάδα ένα ηλιόλουστο πρωινό στο Ντέλαγουερ (η στραβοπεταλιά ακολούθησε), ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, φωτογραφίζεται αξύριστος με αθλητικά ρούχα στο Μέγαρο των Ηλυσίων (απόρροια της ζοφερής πολεμικής πραγματικότητας) και ο Ιταλός πρόεδρος, Μάριο Ντράγκι, αυτοσαρκάζεται με ανέκδοτα περί… άκαρδων τραπεζιτών σε δείπνο με την Ενωση Ξένων Ανταποκριτών της χώρας.

Ειδήσεις σήμερα