Αυτές οι επιθέσεις έγιναν πιο συχνές μετά τον Ιούλιο του 2020, όταν σημειώθηκε μια τεράστια έκρηξη στην τοποθεσία εμπλουτισμού ουρανίου Natanz στο κεντρικό Ιράν, καταστρέφοντας ένα από τα κτίρια.

Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, ο Moχσέν Φαχριζαντέχ, βασικό πρόσωπο για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δολοφονήθηκε σε επίθεση κοντά στην Τεχεράνη. Οι δυτικές και ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες είχαν από καιρό υποψιαστεί ότι το συγκεκριμένο άτομο ήταν ο «αρχιτέκτονας» του κρυφού προγράμματος πυρηνικών όπλων του Ιράν.

Αλληλοκατηγορίες

Η δολοφονία του συγκλόνισε την ιρανική κυβέρνηση, με διάφορες υπηρεσίες να κατηγορούν η μία την άλλη για ελλείψεις που οδήγησαν στο φονικό περιστατικό. Ενίσχυσαν πολύ τις ανησυχίες ότι το Ισραήλ διαθέτει ισχυρό δίκτυο εντός του Ιράν, ικανό να χρησιμοποιεί εξελιγμένα όπλα, να έχει λεπτομερείς πληροφορίες για την κίνηση των βασικών στόχων και να πραγματοποιεί δολοφονικά χτυπήματα χωρίς να αφήνει ίχνη.

Οι θεαματικές επιθέσεις δεν τελείωσαν με τη δολοφονία του κορυφαίου πυρηνικού πράκτορα. Μετά τη δολοφονία του Φαχριζαντέχ, η οποία έγινε με υψηλής τεχνολογίας τηλεχειριζόμενο πολυβόλο, πολλές μικρές και μεγάλης κλίμακας επιθέσεις συνέχισαν να στοχεύουν επιστήμονες σε διάφορες τοποθεσίες.

Αν και το Ισραήλ δεν έχει αναγνωρίσει ποτέ τη συμμετοχή του, εκτιμάται ευρέως ότι πολλά περιστατικά σε στρατιωτικούς και βιομηχανικούς χώρους ήταν αποτέλεσμα ισραηλινών σαμποτάζ ή επιθέσεων με drone. Η τελευταία επίθεση σημειώθηκε λίγες μέρες αφότου ο υπουργός Πληροφοριών του Ιράν χαιρέτησε την «εξάρθρωση του δικτύου διείσδυσης της Μοσάντ» ως κομβικό επίτευγμα της κυβέρνησης του πρώην προέδρου Eμπαχίμ Ραΐσι.

Ο αρχηγός της ιρανικής μυστικής υπηρεσίας, Εσμίλ Χατίμπ, παρατήρησε την περασμένη εβδομάδα ότι «το δίκτυο διείσδυσης της Μοσάντ, που δολοφονούσε τα επιστημονικά μας πρόσωπα και προέβαινε σε σαμποτάζ κρίσιμων κέντρων, έχει εξαλειφθεί».

Παρά τις επίμονες αρνήσεις από Ιρανούς αξιωματούχους, η σειρά στοχευμένων δολοφονιών και δολιοφθορών έφτασε σε τόσο κρίσιμο σημείο το 2021 που ένας πρώην υπουργός Πληροφοριών, ο Αλί Γιουνέσι, είχε εκφράσει σοβαρή ανησυχία για τη διείσδυση της υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, Μοσάντ, σε διάφορους τομείς της στη χώρα, προειδοποιώντας ότι οι αξιωματούχοι θα πρέπει να «ανησυχούν για τη ζωή τους».

Τον Απρίλιο του 2021, μια άλλη έκρηξη στη Natanz, αυτή τη φορά σε ένα υπόγειο τμήμα της εκτεταμένης εγκατάστασης, έπληξε την παροχή ρεύματος για φυγοκεντριστές και προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές που, σύμφωνα με πληροφορίες, χρειάστηκαν επισκευές μηνών. Ορισμένες αναφορές ανέφεραν ότι χιλιάδες μηχανές εμπλουτισμού ουρανίου, που ονομάζονται φυγοκεντριστές, καταστράφηκαν.

Κυβερνοεπιθέσεις

Σε συνδυασμό με φυσικές επιθέσεις, το Ισραήλ φέρεται να εξαπέλυσε πολλές κυβερνοεπιθέσεις που δημιούργησαν τεράστιες αναταραχές στο Ιράν. Τον Οκτώβριο του 2021, μια κυβερνοεπίθεση κατέστρεψε μια βάση δεδομένων που εκδίδει επιδοτούμενες κάρτες καυσίμων στον πληθυσμό.

Τον Μάιο του 2022, ο συνταγματάρχης Χασάν Χοντάι, πράκτορας πληροφοριών της Φρουράς της Επανάστασης, πυροβολήθηκε πέντε φορές έξω από το σπίτι του στην Τεχεράνη.

Τον Μάιο και τον Ιούνιο, μετά τη δολοφονία του, δύο επιστήμονες πέθαναν από δηλητήριο στο φαγητό τους. Ο ένας ήταν ο Aγιούμπ Eντεζάρι, μηχανικός Αεροδιαστημικής που εργάστηκε σε τουρμπίνες πυραύλων για ένα στρατιωτικό ερευνητικό κέντρο στο Yazd, στο Κεντρικό Ιράν.

Μη επανδρωμένα αεροσκάφη αυτοκτονίας χρησιμοποιήθηκαν για επίθεση σε στρατιωτική εγκατάσταση στο Ισφαχάν στις 28 Ιανουαρίου 2023 (ανώτερες πηγές πληροφοριών ανέφεραν στα δυτικά μέσα ενημέρωσης και ότι η Μοσάντ του Ισραήλ συμμετείχε στην επίθεση). Αναφέρθηκε ότι η τοποθεσία ήταν μια προηγμένη εγκατάσταση παραγωγής όπλων.

Αυτό που είναι ενοχλητικό και επικίνδυνο για το ιρανικό καθεστώς είναι η φαινομενική εκτεταμένη διείσδυση από τα ισραηλινά δίκτυα στο Ιράν. Η στοχευμένη δολοφονία του επικεφαλής της Χαμάς προ ημερών στη Τεχεράνη, Ισμαήλ Χανίγιε, στις 31 Ιουλίου 2024 θα μείνει στην Ιστορία ως ένα από τα πιο αξιοσημείωτα πλήγματα του Ισραήλ μέσα στο Ιράν τις τελευταίες οκτώ δεκαετίες.

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΜΟΣΑΝΤ

Το «βαθύ κράτος» που ενεργεί σε όλο τον πλανήτη

H ισραηλινή μυστική υπηρεσία Mοσάντ ιδρύθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1949 ως Κεντρικό Ινστιτούτο Συντονισμού, έπειτα από σύσταση του πρώτου πρωθυπουργού του Ισραήλ, Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν. Ο τελευταίος ήθελε τη συγκρότηση ενός κεντρικού οργάνου που να συντονίζει και να βελτιώνει τη συνεργασία μεταξύ όλων των υπαρχουσών υπηρεσιών ασφαλείας, δηλαδή του τμήματος πληροφοριών του στρατού (AMAN), της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας (Shin Bet) και της Υπηρεσίας Πολιτικών Πληροφοριών. Το κεντρικό όργανο που διοικούσε τις τρεις υπηρεσίες ασφαλείας ήταν το Va’adat και αργότερα το υπουργείο Πληροφοριών.

Τον Μάρτιο του 1951, αναδιοργανώθηκε και ενσωματώθηκε στο γραφείο του πρωθυπουργού, υπαγόμενη απευθείας στον εκάστοτε πρωθυπουργό του Ισραήλ. Λόγω της ένταξης της Μοσάντ απευθείας στον πρωθυπουργό και όχι στην Κνεσέτ/Κοινοβούλιο, ο γνωστός δημοσιογράφος και αναλυτής, Ρόνεν Μπέργκμαν, περιέγραψε τη Μοσάντ ως το «βαθύ κράτος», που διαχρονικά ενεργεί σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.

Προϋπολογισμός

Με ετήσιο εμφανή προϋπολογισμό περίπου 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 7.000 υπαλλήλους, η Μοσάντ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη υπηρεσία κατασκοπείας στον δυτικό κόσμο μετά τη CIA. Το άτομο που επιλέγεται να είναι επικεφαλής της Μοσάντ είναι πολύ ισχυρό και έχει τεράστια επιρροή. Ο επί του παρόντος διευθυντής, Νταβίντ Μπαρνέα, διαδέχθηκε τον Γιόσι Κοέν τον Ιούνιο του 2021. Η επιλογή του νέου αρχηγού της Mοσάντ είναι ένα κρυμμένο μυστικό που είναι γνωστό σε λίγους και εκλεκτούς στο γραφείο του πρωθυπουργού, στην υπηρεσία και στη συμβουλευτική επιτροπή δημόσιας υπηρεσίας, τα μέλη της οποίας εγκρίνουν την απόφαση του πρωθυπουργού (διορισμός), ενώ το Υπουργικό Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο δεν εμπλέκονται.

Παραδοσιακά, η ταυτότητα του επικεφαλής της Μοσάντ δεν δημοσιοποιείται αλλά αυτό άλλαξε το 1996 με τον διορισμό του υποστράτηγου εν αποστρατεία Ντάνι Γιατόμ, πρώην υπαρχηγού των ΙDF. Η Μοσάντ τείνει τώρα να δημοσιοποιεί το όνομα του νέου επικεφαλής μετά την επιβεβαίωσή τους ή με την έναρξη της πενταετούς θητείας.

Και οι 13 αρχηγοί της Μοσάντ ήσαν άνδρες, ενώ η υπηρεσία εκσυγχρονίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες. Εχει έναν σχετικά φιλόξενο ιστότοπο και διατηρεί σελίδα στο Facebook, για να βοηθήσει με τις προσλήψεις. Το προφίλ της Μοσάντ έχει λάβει τεράστια ώθηση με την επιτυχία πολλών ισραηλινών ταινιών θρίλερ συμπεριλαμβανομένων των διάσημων «Fauda», «The Spy», «Tehran» και «False Flag».

Αρχηγοί

Από τους 12 προηγούμενους διευθυντές που υπηρέτησαν πριν από τον Νταβίντ Μπαρνέα, οι επτά ήταν αξιωματικοί σταδιοδρομίας στις μυστικές υπηρεσίες και οι πέντε ήταν πρώην στρατιωτικοί και δεν αποτελεί έκπληξη ότι ορισμένοι ενεπλάκησαν και στις δύο σταδιοδρομίες. Ο Μπαρνέα κατατάχθηκε στους IDF το 1983 και υπηρέτησε ως στρατιώτης των Ειδικών Δυνάμεων στην επίλεκτη μονάδα καταδρομέων Sayeret Matkal. Σπούδασε, επίσης, στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Νέας Υόρκης και πήρε MBA από το Πανεπιστήμιο Pace πριν εργαστεί σε μια ισραηλινή επενδυτική τράπεζα.

Ο προκάτοχός του, Γιόσι Κοέν, εισήλθε στους στο IDF 1979, προσφέρθηκε εθελοντικά ως αλεξιπτωτιστής, υπηρέτησε ως αρχηγός της επίλεκτης ομάδας και στη συνέχεια ανέβηκε στις τάξεις των μυστικών υπηρεσιών. Εργάστηκε επίσης ως αναπληρωτής της Μοσάντ και ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ (πριν αναλάβει τη Μοσάντ τον Ιανουάριο του 2016).

Πενταετής θητεία

Ο επικεφαλής της Μοσάντ υπηρετεί για πέντε χρόνια, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Ο Μέιρ Νταγκάν, ο 10ος διευθυντής της Μοσάντ, υπηρέτησε από το 2002 έως το 2011 και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ παρέτεινε τη θητεία του Κοέν κατά έξι μήνες. Οι προηγούμενοι αρχηγοί ήταν στη θέση για λιγότερα χρόνια. Ο Ντάνι Γιατόμ ήταν επικεφαλής της Μοσάντ από το 1996 έως το 1998, αλλά παραιτήθηκε μετά από μια επίθεση σε υπόθεση υψηλόβαθμου Παλαιστίνιου της Χαμάς στην Ιορδανία το 1997. Πράκτορες της Μοσάντ προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον εκ των ηγετών της Χαμάς, Χάλεντ Μασάλ, με ένεση δηλητηρίου στο αφτί του. Είχαν χρησιμοποιήσει πλαστά καναδικά διαβατήρια ως κάλυμμα για είσοδο στην Ιορδανία πυροδοτώντας μια διπλωματική κρίση.

Ειδήσεις σήμερα

To προφίλ των Ελλήνων του εξωτερικού που επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα

Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων επτά νησιά της χώρας για εύρεση λύσεων στο πρόβλημα της λειψυδρίας

Ενόψει αλλαγών στον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών – Τα επικρατέστερα σενάρια