Το κορυφαίο φόρουμ του αραβικού κόσμου ήδη αναβλήθηκε και καταβάλλονται προσπάθειες, κυρίως από το Κουβέιτ, να οριστεί νέα ημερομηνία διεξαγωγής του τον Μάρτιο, με μια συμβιβαστική ατζέντα.

Οι αιτίες

Πίσω από τα βασικά ζητήματα που διχάζουν τις αραβικές χώρες (η επιστροφή της Συρίας στους κόλπους του Αραβικού Συνδέσμου και οι εσωτερικές διαιρέσεις των Παλαιστινίων, που εμποδίζουν την ενιαία εκπροσώπησή τους) βρίσκεται η κλιμακούμενη διαμάχη των δύο δυνάμεων της Βορειοδυτικής Αφρικής, που εδώ και λίγο καιρό έχουν διακόψει τις διπλωματικές τους σχέσεις και βρίσκονται με το δάχτυλο στη σκανδάλη.

Αιτία δεν είναι μόνο οι διμερείς τους διαφορές για τη Δυτική Σαχάρα, αλλά και η προοδευτική ένταξή τους σε διαφορετικά διεθνή στρατόπεδα, που οξύνουν τον μεταξύ τους περιφερειακό ανταγωνισμό. Από τη μια, το Μαρόκο προσχωρεί ολοένα και περισσότερο στην ατλαντική λογική, διευρύνοντας τους δεσμούς του με ΗΠΑ-Ισραήλ, και, από την άλλη, η Αλγερία φλερτάρει πλέον σε μόνιμη βάση με το «αντιαποικιακό» τόξο Ρωσίας-Τουρκίας-Κίνας, που τη φέρνει σε στρατηγική αντιπαράθεση με τη Γαλλία και κατ’ επέκταση την Ε.Ε. Εξάλλου, σε αντίθεση με τα περισσότερα αραβικά κράτη του Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής (οσονούπω και τη Λιβύη), η Αλγερία αρνείται να αναγνωρίσει τις εξομαλυντικές με το εβραϊκό κράτος «Συμφωνίες του Αβραάμ» και συνεχίζει να θεωρεί την Ανατολική Ιερουσαλήμ νόμιμη πρωτεύουσα των Παλαιστινίων.

Από το καλοκαίρι και μετά η κλιμάκωση έφτασε σε πολύ υψηλά επίπεδα. Τον Αύγουστο του 2021 η Αλγερία διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Μαρόκο αφήνοντας υπονοούμενα ότι ευθύνεται για τις φονικές πυρκαγιές, αλλά και για την προσάρτηση της άλλοτε ισπανικής Δυτικής Σαχάρας, μια προσάρτηση την οποία αναγνώρισε η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, σαν αναγνώριση των καλών υπηρεσιών του Ραμπάτ. Οταν την 1η Νοεμβρίου σκοτώθηκαν τρεις Αλγερινοί πολίτες στο «εύφλεκτο» έδαφος της Δυτικής Σαχάρας (όπου το Αλγέρι υποστηρίζει ανοιχτά το αυτονομιστικό κίνημα «Πολισάριο» των αυτοχθόνων Σαχράουι) η Αλγερία κατηγόρησε το Μαρόκο για επίθεση με «έξυπνα όπλα» στο ανθρωπιστικό του κομβόι. Αυτομάτως η Αλγερία διέκοψε την παροχή φυσικού αερίου στο Μαρόκο μέσω του αγωγού Μαγκρέμπ-Ευρώπης, κίνηση που έπληξε και Ισπανία-Πορτογαλία. Εξάλλου, τέσσερις μέρες αργότερα ο Αλγερινός υπ. Εξωτερικών, Ραμτάνε Λαμάμρα, ανέδειξε το θέμα στον ΟΗΕ και σε άλλες διεθνείς οργανώσεις, κατηγορώντας το Μαρόκο για «πράξη τρομοκρατίας» που θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή σταθερότητα. Η Αλγερία προειδοποίησε ότι σύντομα η διπλωματική της αντίδραση θα μετατραπεί σε ένοπλα αντίποινα, αν συνεχιστούν οι μαροκινές προκλήσεις. Ως απάντηση στις 6 Νοεμβρίου ο Μαροκινός βασιλιάς Μοχάμεντ Ε’ διαβεβαίωσε πως η χώρα του θα προασπιστεί την εδαφική της ακεραιότητα στη Σαχάρα, δηλώνοντας, ωστόσο, προτίμηση σε διπλωματική λύση. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τη στήριξη ΗΠΑ-Ισραήλ, ο μαροκινός στρατός εξακολουθεί να μην ελέγχει σημαντικό τμήμα της Δυτικής Σαχάρας. Η ευαισθησία των Μαροκινών σε αυτό το ζήτημα φάνηκε από την υβριδική επίθεση με 8.000 μετανάστες, στους ισπανικούς θύλακες Θέουτα-Μελίγια, όταν η Μαδρίτη δέχθηκε για νοσηλεία τον καταζητούμενο αρχηγό του «Πολισάριο», Μπραχίμ Γκάλι.

Εξοπλισμός

Πλέον, ο διαρκής εξοπλισμός και των δύο αραβικών δυνάμεων αυξάνει τον κίνδυνο αντιπαράθεσής τους, με τη Ρωσία να έχει αναδειχθεί σε βασικό προμηθευτή οπλικών συστημάτων της Αλγερίας, αλλά και το Μαρόκο να ασκείται με αμερικανικά πλοία στον Ατλαντικό και να έχει υπογράψει συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ. Η αφθονία πόρων φυσικού αερίου της Αλγερίας τής δίνει τη δυνατότητα να ακολουθεί μία δική της πορεία, επηρεάζοντας τις εξελίξεις, ειδικά στον τομέα της ενέργειας, ενώ το Μαρόκο διεκδικεί όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό. Οι ενδυναμωμένες σχέσεις της Αλγερίας με την Κίνα δίνουν, βέβαια, μία άλλη διάσταση στη σύγκρουση, με βάση την προμήθεια του ορυκτού πλούτου και τις υπέρογκες αυξήσεις στην ενεργειακή αγορά, που ενδέχεται να διαταραχτεί έπειτα από μια ανάφλεξη στην περιοχή.

Από το παιχνίδι δεν λείπει και η ισλαμική Τουρκία, που πόνταρε στο αντιγαλλικό αίσθημα της Αλγερίας προκειμένου να επεκτείνει την επιρροή της στην περιοχή, αποκτώντας, ει δυνατόν, στρατιωτικές βάσεις και στην Αλγερία μετά τη Λιβύη.

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr