Γράφει η Δρ. Άννα Κωνσταντινίδου*
Και καθώς η διπλωματία αντιμετωπίζει μία κατάσταση στη βάση των γεγονότων που υφίστανται μία συγκεκριμένη στιγμή, απλά οφείλουμε να πούμε αν και η ιστορία δεν γράφεται με τα -εάν και τα εφόσον – οι συγκεκριμένες δύο δυτικές δυνάμεις είχαν διαμορφώσει μεταξύ τους αρραγές μέτωπο, από την στιγμή “αλλαγής του κόσμου” και εννοώ μετά τη λήξη του Β’ΠΠ που διαμορφώθηκαν τα θεσμικά όργανα που ηγούνται του διεθνούς συστήματος σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, σήμερα το μόνο σίγουρο καθίσταται ότι ούτε η Τουρκία, ούτε η Ρωσία, ούτε το Ιράν θα είχαν λόγο στα περιβάλλοντα αυτά, αποδυναμώνοντας το δυτικό παράγοντα.
… Μία σχέση (Γαλλίας -ΗΠΑ) που πήρε λάθος δρόμο τη δεκαετία του 1950, αναγκάζοντας το “Κράτος της Μασσαλιώτιδας” να αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ… και να επανέλθει τόσο αργά, μόλις το 2009, όταν ταυτόχρονα τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη που υποτίθεται ανανέωνε την ΕΕ, αυτή της Λισαβόνας.
Η ιστορία είναι ο μπούσουλας ώστε να αντιληφθούμε τα σημερινά γεγονότα, γιατί συμβαίνουν και πώς αυτά τα γεγονότα που διαδραματίζονται στη γειτονιά μας και μπροστά στα μάτια μας θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.
Αυτό που βλέπουμε μπροστά μας, απλά έχει ως ρίζα, ως έρεισμα δημιουργίας του, τον διαχρονικό ανταγωνισμό των δύο μεγάλων δυνάμεων της Δύσης, ΗΠΑ και Γαλλίας. Τίποτα άλλο! Που επανήλθε -ακόμα και χωρίς να “κρατούνται τα προσχήματα” – με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.
…Ντε Γκωλ και Αϊζενχάουερ, δύο στρατηγοί που κυβέρνησαν την ίδια περίοδο τα κράτη τους. Ωστόσο, με έναν Αϊζενχάουερ που προσπαθώντας να εξισορροπήσει πάρα πολλά αδιέξοδα στην κεντρική διπλωματική σκηνή και φυσικά με έναν Ψυχρό Πόλεμο να βρίσκεται στο ζενίθ του, έχασε την μπάλα με την ανατολική περιφέρεια και κυρίως την Μέση Ανατολή και εν πολλοίς οι ΗΠΑ που είχαν πολιτικο-διπλωματικό μαξιλάρι τους Αγγλογαλλους στην συγκεκριμένη περιοχή, για μεγάλο χρονικό διάστημα μεταβλήθηκαν σε “ανδρείκελο” των Βρετανών. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι ο θάνατος του Στάλιν αντί να εξομαλύνει τις σχέσεις των δύο πόλων, αντίθετα τις επιδείνωσε, καθώς ο Χρουστσόφ ήταν πολύ πιο σκληροπυρηνικός με τις ΗΠΑ από ό,τι ο προκάτοχός του.
Τουρκία: Θεωρεί ότι οι Κούρδοι μαχητές θα εκδιωχθούν από το σύνολο του συριακού εδάφους
Ο Ντε Γκωλ, θέτοντας το 1958 στο νατοϊκό τραπέζι το Μνημόνιο της 17ης Σεπτεμβρίου, για την προσχώρηση της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και του σημερινού Σαχέλ στο ΝΑΤΟ, αυτόματα “εξαφάνιζε”… όσα έζησε ο Ελληνισμός το 1974 και όσα ζούμε σήμερα.
Διάβαζα άρθρο ελληνικής ιστοσελίδας που έκανε συρραφή γεγονότων, αναφέροντας ότι η Γαλλία αυτήν την στιγμή δεν είναι αξιόπιστη δύναμη στη Μέση Ανατολή και Αφρική… Και απλά, όσοι διαβάσαμε και μελετήσαμε τους συγκεκριμένους γεωγραφικούς χώρους και τα μορφώματα που τους αποτελούν, μπορούμε μόνο να διαφωνήσουμε. Διότι, αφενός μετά τον εμφύλιο της Ρουάντας και λόγω των ταυτοσημων γεγονότων στην πρώην Γιουγκοσλαβία, το γαλλικό Κράτος εάν δεν ήθελε να αποσυρθεί, διατηρώντας για προφανείς λόγους απλά μία ουσιαστικά σκιώδη παρουσία στην περιοχή (και εννοούμε στο ευρύτερο Σαχέλ), δεν θα το έκανε, αφετέρου παρά το γεγονός ότι οι Γάλλοι ήσαν κύριοι αποικιοκράτες σε πολλά μεσανατολικα κράτη, εντούτοις -και πάλι ανατρέχοντας στην ιστορία – επειδή συνέβαλαν στην απαγκίστρωση των περιοχών αυτών από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και κυρίως τα μουσουλμανικά φύλα που είχε εγκαταστήσει η Υψηλή Πύλη σε αυτά τα περιβάλλοντα ως διοικητές, όπως λχ τους Μαμελούκους στην Αίγυπτο, σε συνδυασμό με τον τρόπο που σε μεταγενέστερες εποχές μεταχειρίστηκαν και διαχειρίστηκαν το αποικιοκρατικό δόγμα του σε σχέση με τους Βρετανούς, πάντα η Γαλλία θα είναι αυτό το κράτος που για τους Άραβες θα έχει ιδιαίτερη σημειολογία.
Και επανέρχομαι στο Μνημόνιο που έβαλε ο Ντε Γκωλ στο νατοϊκό τραπέζι. Φυσικά, επειδή οι Βρετανοί τη δεκαετία του 1950 ήταν οι πιο μισητοί αποικιοκράτες και με ένα ταυτόχρονα ενεργό μέτωπο επανάστασης σε Κύπρο και Αίγυπτο, επηρέασαν εν πολλοίς και την αμερικανική κυβέρνηση ώστε να μην γίνει δεκτό το συγκεκριμένο γαλλικό κείμενο-σχεδιο, για τον πρόσθετο λόγο ότι οι Άγγλοι φοβόντουσαν τη συνέχιση της γαλλικής κυριαρχίας στην περιοχή υπό διαφορετικό- φυσικά- καθεστώς.
Όμως εύλογα ο Ντε Γκωλ είχε δυσανασχετήσει με την αμερικανική κυβέρνηση και για τα επί μέρους θέματα του Ψυχρού Πολέμου που δημιουργούσε αυτός ο εναγκαλισμός της με τους Βρετανούς.
Πάντως, εάν Ντε Γκωλ και Αϊζενχάουερ, Γαλλία και Αμερική ήταν πραγματικοί συμπορευτες, το μόνο σίγουρο είναι ότι σήμερα θα ήταν όλα διαφορετικά. Μπορεί να γίνει επιτέλους αυτή η ουσιαστική προσέγγιση και συμπόρευση που το μόνο σίγουρο είναι ότι θα μετριάσει τα προβλήματα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο; Μπορεί να γίνει, εάν στο προσκήνιο επανέλθει ο EastMed που όχι μόνο δεν περιθωριοποιει την Αμερική, όπως ευρωπαϊκά συμφέροντα διέδωσαν ότι οι Αμερικανοί σταμάτησαν το έργο, αλλά αντίθετα το εν λόγω έργο είναι -εάν διαβάσουμε την καταστατική δομή του- υπό την σκέπη των Γάλλων και των Αμερικανών.
Είναι στο χέρι των Γάλλων (όταν βγουν από τα δικά τους πολιτικά αδιέξοδα και κυρίως όταν ο Μακρόν επανέλθει στην πολιτική του μεγάλου πολιτικού άνδρα, Ντε Γκωλ όσον αφορά την διαχείριση των εξωτερικών υποθέσεων) και της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ. Και φυσικά με έναν Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τον ιθύνοντα νου του εγχειρήματος αυτού να είναι στην εξουσία (διότι ας μην ξεχνάμε πότε εγκαταλείφθηκε, εκτός όλων των άλλων, το έργο). Ήδη, η υποψήφια των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις, άνοιξε μία διαδικτυακή πλατφόρμα με τον σχεδιασμό που ευαγγελίζεται για την επόμενη ημέρα στη Μέση Ανατολή, έχοντας στόχο να ενδυναμώσει τις Συμφωνίες του Αβραάμ… και με έναν Τραμπ που ας μην ξεχνάμε ότι οι συγκεκριμένες συμφωνίες ήταν δικό του επίτευγμα.
Ο EastMed είναι ο γεφυροποιός παράγοντας που θα επανατοποθετήσει τις σχέσεις αυτών των δύο κρατών, εξαιτίας των οποίων εδώ και τόσες δεκαετίες η Μέση Ανατολή φλέγεται, αλλά και η Αφρική μαραζώνει λόγω των εμφυλίων.
*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Θεσμοθετημένο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας), διδάσκουσα στην Ανώτερη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ).
Ροή Ειδήσεων 
