Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σαραγόσα και ειδικός στις φυσικές καταστροφές τόνισε σε συνέντευξή του στη γαλλική «Monde» ότι η άνοδος της θερμοκρασίας στη Μεσόγειο Θάλασσα και η ραγδαία επέκταση του αστικού ιστού σε περιοχές ευάλωτες σε πλημμύρες στην επαρχία της Βαλένθιας δημιούργησαν το κατάλληλο έδαφος γι’ αυτό που συνέβη.

«Η υπερθέρμανση της Μεσογείου είναι σαν δυναμίτιδα», συμπύκνωσε το βαθύτερο αίτιο ο Ισπανός επιστήμονας.

Οι καταρρακτώδεις βροχές και οι πλημμύρες δεν είναι καινούργιο φαινόμενο στη Νοτιοανατολική Ισπανία. Οσο περνούν, όμως, τα χρόνια γίνονται όλο και πιο καταστροφικές.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Η απάντηση του Αρετσαμπάλα δεν διέφερε από εκείνες των συναδέλφων του. Απλώς στάθηκε σε κάποιους παράγοντες που δεν γεννούν αισιοδοξία για το μέλλον των μεσογειακών ακτών της Ευρώπης: «Η θερμοκρασία της Μεσογείου εξακολουθεί να ανεβαίνει λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη και το φετινό καλοκαίρι έσπασε νέο ρεκόρ. Ως αποτέλεσμα, η ατμόσφαιρα είναι θερμότερη και γεμάτη υδρατμούς».

Παράγοντες

Οταν τα θερμά αέρια ρεύματα από την Ανατολή συναντούν μια λωρίδα ψυχρού αέρα από τον Βόρειο Πόλο, όπως έγινε την Τρίτη, ένα τοπικό βαρομετρικό στα υψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας (DANA στα ισπανικά ή «ψυχρή σταγόνα») προκαλεί καταρρακτώδεις βροχές. Πρόκειται για ένα μετεωρολογικό φαινόμενο, που καθίσταται όλο και πιο ακραίο από τη συσσώρευση εκατομμυρίων τόνων υδρατμών στον αέρα, λόγω της θερμοκρασιακής ανόδου.

Π.χ. γύρω από τη Βαλένθια έπεσαν μέσα σε 8 ώρες 500 λίτρα νερού ανά τετραγωνικό μέτρο. Μια απίστευτη ποσότητα και με μεγάλη ένταση, που κανονικά ισοδυναμεί με τις βροχοπτώσεις ενός έτους.

Ετσι, φτάσαμε πάνω από 200 νεκρούς (έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές) και στον αποκλεισμό δεκάδων κοινοτήτων με δεκάδες χιλιάδες κατοίκους, που έμειναν για μέρες χωρίς νερό, τρόφιμα και ηλεκτρικό.

Ο ακαδημαϊκός της Σαραγόσα επισημαίνει πως η «θερμική δυναμίτιδα» της Μεσογείου ευθύνεται και για τα πλημμυρικά φαινόμενα, που παρατηρήθηκαν τις προηγούμενες εβδομάδες στη Γαλλία και την Κεντρική Ευρώπη, που προκάλεσαν, επίσης, δεκάδες νεκρούς και την υπόσχεση της Ε.Ε. για παροχή βοήθειας 10 δισ. ευρώ.

«Οσο αυξάνεται η θερμοκρασία τόσο περισσότερο νερό μπαίνει στην ατμόσφαιρα σε μορφή υδρατμών. Ετσι, όσο μικραίνει η διαφορά ενέργειας ανάμεσα στον Ισημερινό και τον Βόρειο Πόλο τόσο περισσότερα ψυχρά ρεύματα θα διαχωρίζονται, θα περιπλανιούνται και τελικά θα κατεβαίνουν όλο και πιο νότια», σημείωσε ο δρ Αρετσαμπάλα.

Προειδοποίησε, εξάλλου, τον κόσμο να μην έχει αμφιβολία ότι παρόμοια καιρικά φαινόμενα θα πολλαπλασιάζονται σε ένταση και συχνότητα όσο η ανθρωπότητα μπαίνει στον σκληρό πυρήνα της κλιματικής αλλαγής.

ΠΡΟΦΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Συναγερμός για Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία και Πορτογαλία

Πριν από περίπου έναν χρόνο, η καθηγήτρια Φυσικής της Ατμόσφαιρας στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, Μαρία Κάρμεν ντε Γιασάτ, δημοσίευσε μια εξίσου «προφητική» μελέτη με τίτλο «Καταστροφές στην περιοχή της Μεσογείου». Σε αυτήν τονίζει ότι σύμφωνα με τις προβολές χώρες της Βόρειας Μεσογείου, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Πορτογαλία, θα αντιμετωπίσουν αυξημένους κινδύνους πλημμυρών.

Η βάση δεδομένων FLOODHYMEX, που εξετάζει τα πλημμυρικά φαινόμενα στη Μεσόγειο από το 1981 έως το 2010, υποδεικνύει ότι το 55% των θυμάτων έχασε τη ζωή του επειδή πήγε να διασχίσει πλημμυρισμένα ρεύματα. Αυτό, κατά την καθηγήτρια Γιασάτ, δείχνει πως με καλύτερη προειδοποίηση του κοινού οι ανθρώπινες απώλειες μπορούν να μειωθούν. Εξάλλου, η πολυεθνική βάση δεδομένων FFEM-DB, που καλύπτει τον ευρωμεσογειακό χώρο, ανεβάζει τα θύματα των πλημμυρών σε 2.875 το διάστημα 1980-2020.

Χαρακτηριστικά

Το πρόβλημα είναι ότι τα κλιματικά και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της Μεσογείου ευνοούν τη δημιουργία αστραπιαίων πλημμυρών ύστερα από έντονες βροχοπτώσεις. Λιγότερο συμβάλλουν στο φαινόμενο οι παρατεταμένες βροχές (που γίνονται όλο και πιο σπάνιες), καθώς και το λιώσιμο των χιονιών. Οσο μειώνεται η συχνότητα των βροχών τόσο αυξάνεται η έντασή τους.

Υπάρχουν περιπτώσεις που μία φυσική καταστροφή πλήττει ταυτόχρονα δύο ή περισσότερες μεσογειακές χώρες, κάτι που θέτει ζητήματα συντονισμού – ίσως ακόμη και τη δημιουργία ενός διεθνούς κέντρου πολιτικής προστασίας. Κλασικό παράδειγμα η υπερκαταιγίδα του 2001, που προκάλεσε εκατοντάδες θανάτους στην Τυνησία και μεγάλες ζημιές στην Ισπανία.

Συνοψίζοντας, η δρ Γιασάτ επισημαίνει ότι οι πλημμύρες είναι η συχνότερη και πιο δαπανηρή φυσική καταστροφή στη Μεσόγειο, με εκτιμώμενες ζημιές 85 δισ. ευρώ (σε σημερινές τιμές) από το 1900 μέχρι σήμερα.

Εχουν συνέπειες στην ανθρώπινη ζωή και στην υγεία, στα αποθέματα πόσιμου νερού και στην υδροηλεκτρική παραγωγή, αυξάνοντας τα φερτά υλικά στα ποτάμια και απορρίπτοντας ρυπογόνα συστατικά στη θάλασσα.

ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Οι 10 πιο φονικές πλημμύρες την τελευταία 20ετία

• Την περίοδο 13-27 Μαΐου, το 2014, μέτρησαν 86 θύματα σε Κροατία, Σερβία, Ρουμανία και Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

• Στις 17-20 Ιουνίου 2014 ο απολογισμός ήταν 16 νεκροί στη Βουλγαρία.

• Από τις 29 Μαΐου έως τις 4 Ιουνίου του 2016 σε Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία και Ρουμανία θρήνησαν 20 νεκρούς.

• Από τις 6 έως τις 10 Αυγούστου του 2016 πνίγηκαν 21 άνθρωποι στη Βόρεια Μακεδονία.

• Στις 15 Νοεμβρίου του 2017 στη Μάνδρα χάθηκαν 24 ζωές.

• Το 2018, την περίοδο 4-14 Οκτωβρίου, οι πλημμύρες σε Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία είχαν απολογισμό 69 νεκρούς.

• Το 2021, από τις 12 έως τις 25 Ιουλίου, σε 12 χώρες από Βρετανία και Ολλανδία μέχρι Ιταλία και Ρουμανία οι νεκροί ανήλθαν σε 243.

• Στις 2-3 του Μαΐου του 2023 στην Ιταλία πνίγηκαν 17 άνθρωποι.

• Στις 14-21 Σεπτεμβρίου του 2024 σε 7 χώρες, από Γερμανία και Αυστρία μέχρι Ρουμανία, ο απολογισμός ήταν 26 νεκροί.

• Στις 3-4 Οκτωβρίου του 2024 η Βοσνία-Ερζεγοβίνη θρήνησε 25 θύματα.

Ειδήσεις σήμερα

Τα ζώδια την Κυριακή 03 Νοεμβρίου

Τα σημαντικότερα γεγονότα που έγιναν σαν σήμερα 03 Νοεμβρίου

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Κυριακή 03 Νοεμβρίου