Ο νεαρός πολιτικός, ο οποίος τώρα μόλις ξεκινά την ίδρυση δικού του κόμματος με διαδικασίες-εξπρές (!), ώστε να κερδίσει και τις βουλευτικές εκλογές στις 11 Ιουνίου για να αποκτήσει τη συνταγματική δυνατότητα να κυβερνήσει τη χώρα, δε νίκησε μόνο τη Μαρίν Λεπέν, αναχαιτίζοντας το κύμα λαϊκισμού που εκφράστηκε με το Brexit και τη νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ. Εβγαλε ακόμη νοκ άουτ τους υποψηφίους των δύο παραδοσιακών κομμάτων (γκολικοί Ρεπουμπλικανοί – Σοσιαλιστές) που κυβερνούν τη δεύτερη ευρωπαϊκή δύναμη τα 60 τελευταία χρόνια! Δείχνοντας ωστόσο ανωτερότητα και αιρόμενοι στο ύψος των περιστάσεων, τόσο ο δεξιός Φρανσουά Φιγόν όσο και ο σοσιαλιστής Μπενουά Αμόν, ο οποίος συνετρίβη κυριολεκτικά με 5,4%, κάλεσαν σε ψήφο υπέρ του Μακρόν στο β’ γύρο, ώστε να ανακοπεί ο κίνδυνος της άκρας Δεξιάς. Αντιθέτως, ότι οι υποψήφιοι της ριζοσπαστικής και άκρας Αριστεράς (Μελανσόν, Πουτού και Αρτό, που συγκέντρωσαν συνολικά πάνω από 20%) κάλεσαν ουσιαστικά σε αποχή ή λευκή ψήφο, εξομοιώνοντας τον «αντικοινωνικό νεοφιλελεύθερο» Μακρόν με τη φασίστρια Λεπέν.

Η επικράτηση πάντως του Μακρόν στο β’ γύρο θεωρείται περίπου δεδομένη, καθώς στο πλευρό του τάχθηκαν από την πρώτη στιγμή ο Φρανσουά Ολάντ -που τον συνεχάρη τηλεφωνικά- ο δεξιοί πρώην πρωθυπουργοί Αλέν Ζιπέ και Ζαν-Πιερ Ραφαρέν, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Μπερνάρ Καζνέβ και ο προκάτοχός του Μανουέλ Βαλς, ο υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Μαρκ Ερό, πλήθος σοσιαλιστών και κεντροδεξιών νυν και τέως υπουργών, η ηγεσία του Κ.Κ. Γαλλίας που πήγε κόντρα στον Μελανσόν (!) αλλά και το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο της Γαλλίας CFDT.

H Λεπέν από την πλευρά της απηύθυνε έκκληση στους δεξιούς ψηφοφόρους του Φιγιόν, ενώ ποντάρει και στο 5% του αντιευρωπαϊστή γκολικού Ντιπόν-Ενιάν. Οι πρώτες πάντως δημοσκοπήσεις για το β’ γύρο προβλέπουν άνετη νίκη του Μακρόν με 62%-64% έναντι 36%-38%.
Με καταμετρημένες 40 εκατομμύρια ψήφους επί 47 εκατομμυρίων εγγεγραμμένων εκλογέων και ποσοστό συμμετοχής κοντά στο 80%, ο 39χρονος ανεξάρτητος κεντρώος, ο οποίος έγινε γνωστός από τη θητεία του στην Τράπεζα Ρότσιλντ και το σύντομο πέρασμά του από το υπουργείο Οικονομίας στην κυβέρνηση Ολάντ, συγκέντρωνε 23,54% έναντι 22,33% της Μαρίν Λεπέν, 19% του Ζαν- Λικ Μελανσόν και 18,87% του Φρανσουά Φιγιόν. Επειδή, όμως, στο αποτέλεσμα δεν είχαν ενσωματωθεί τα μεγάλα αστικά κέντρα (Παρίσι, Μασσαλία, Λιόν) όπου η άκρα Δεξιά έχει μικρότερη δύναμη σε σχέση με την επαρχία, η διαφορά Μακρόν-Λεπέν αναμενόταν να διευρυνθεί – και οι Μελανσόν, Φιγιόν να ξεπεράσουν το 20% και 19% αντίστοιχα.

«Μέσα σε ένα χρόνο αλλάξαμε το πολιτικό πρόσωπο της Γαλλίας», είπε ο Μακρόν, αναφερόμενος στη βραχύβια κίνησή του Εn Marche! (Εμπρός) που έγινε ξαφνικά πόλος έλξης για δεκάδες πρωτοκλασάτους πολιτικούς της Κεντροδεξιάς και των Σοσιαλιστών. «Οι Γάλλοι απέρριψαν τους υποψηφίους των δύο μεγάλων κομμάτων που κυβέρνησαν επί 30 χρόνια», τόνισε ο Μακρόν, συμπληρώνοντας ότι «θέλει να γίνει πρόεδρος των πατριωτών απέναντι στους εθνικιστές». Υποσχέθηκε ακόμη να φέρει καινούργια πρόσωπα και νέα ταλέντα στην προεδρική του πλειοψηφία, εγκαινιάζοντας ένα νέο ξεκίνημα στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική (χωρίς να διευκρινίσει ποιο). Με την ορμή της νίκης του ο Μακρόν δεν θα δυσκολευτεί να στήσει το καινούργιο κόμμα του, καθώς η En Marche! διαθέτει ήδη 230.000 μέλη στη Γαλλία και 14.000 υποψήφιους για να στελεχώσουν τα ψηφοδέλτιά της.

Η επικράτησή του έναντι της Λεπέν, η οποία πανηγύρισε για την «ιστορική νίκη της» και χαρακτήρισε το β’ γύρο της 7ης Μαΐου «δημοψήφισμα» υπέρ ή κατά της «άγριας παγκοσμιοποίησης, που θέτει σε κίνδυνο τον πολιτισμό μας». Η Λεπέν κατηγόρησε τον Μακρόν ως «βασιλιά του χρήματος», που με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές του θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των γαλλικών επιχειρήσεων, προωθώντας ταυτόχρονα τη μαζική μετανάστευση και «αφήνοντας ελεύθερους τους τρομοκράτες».

«Ο πραγματικός υποψήφιος του συστήματος είναι ο Μακρόν, ο οποίος διατέλεσε υπουργός των κ. Ολάντ και Βαλς», τόνισε ο γηραιός Ζαν-Μαρί Λεπέν, ελπίζοντας η κόρη του να πετύχει κάτι καλύτερο από τον ίδιο το 2002, όταν συνετρίβη στο β’ γύρο από τον Ζακ-Σιράκ με 82,5%-17,5%.

Η ερμηνεία του αποτελέσματος

Η γαλλική κοινωνία βρίσκεται σε τροχιά αλλαγής και αναπροσδιορισμού. Οπως δήλωσε χθες ο Γάλλος γερουσιαστής, Ζεράρ Κολόμπ, μέλος της εκστρατείας του Μακρόν, «η απουσία των δύο μεγάλων κομμάτων από το δεύτερο γύρο των εκλογών δείχνει τη βαθιά δυσφορία της γαλλικής κοινωνίας».

Τα «παραδοσιακά» κόμματα -που δεν είχαν πέσει κάτω από το 45% από τη δεκαετία του ’60- ηττήθηκαν κατά κράτος από το νεοεμφανιζόμενο «μη πολιτικό» Εμανουέλ Μακρόν και την αντι-ευρωπαΐστρια Μαρίν Λεπέν. Οι «αντισυστημικοί» Μακρόν και Λεπέν εξοβέλισαν τους υποψηφίους των ισχυρών παρατάξεων (στο κοινοβούλιο) που παρατηρούν τη διαρροή ψηφοφόρων προς άλλες πολιτικές δυνάμεις. Κεντροδεξιοί, κεντρώοι και πολλοί Σοσιαλιστές προτίμησαν τον Εμανουέλ Μακρόν, ενώ πολλοί νέοι ψηφοφόροι καθώς κι ένα τμήμα των Σοσιαλιστών έριξαν την ψήφο τους στον αριστερό Ζαν Λικ Μελανσόν. Οι δυσαρεστημένοι αγρότες και άνεργοι ή όσοι ζουν κοντά στα υποβαθμισμένα προάστια που συχνά γίνονται πεδίο μάχης μεταξύ μεταναστών βρίσκουν παρηγοριά στην ακραία ρητορική της Μαρίν Λεπέν, αδιαφορώντας για τις απειλές περί Frexit (εξόδου από το ευρώ).

Ο Πιέρ Ροσανβαγιόν, καθηγητής πολιτικής ιστορίας στο College de France, δήλωσε στο «Politico» ότι η φθίνουσα πορεία των δύο μεγάλων παρατάξεων σημαίνει την κρίση του αντιπροσωπευτικού συστήματος, που δίνει τη θέση της στο «σύστημα της ταυτότητας». Οι νέοι ηγέτες έχουν προσωπική δημοφιλία ανεξαρτήτως προγράμματος. Μπορεί να μην έχουν καν κόμμα, όπως ο Μακρόν, ο οποίος ίδρυσε την πολιτική κίνηση En marche, μόνο και μόνο για να θέσει υποψηφιότητα.

Βρυξέλλες και Βερολίνο καλωσόρισαν τη νίκη του Εμανουέλ Μακρόν. Το ίδιο συνέβη και με τις αγορές της Ασίας, οι οποίες άνοιξαν τις πρώτες πρωινές ώρες σε κλίμα ευφορίας για το προβάδισμα του Εμανουέλ Μακρόν, καθώς η απειλή του Frexit φάνηκε να απομακρύνεται. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον συνεχάρη και του ευχήθηκε για το δεύτερο γύρο.

Αναστεναγμός ανακούφισης σε Βρυξέλλες και Βερολίνο

Το ίδιο έπραξε και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, τονίζοντας τη βεβαιότητά του πως ο Μακρόν θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας. Η καγκελάριος Μέρκελ δεν είχε εκφραστεί μέχρι χθες για τις γαλλικές εκλογές, ωστόσο, μόλις έκλεισαν οι κάλπες στη Γαλλία έγιναν πολλές δηλώσεις Γερμανών πολιτικών, με κορυφαία αυτή του εκπροσώπου της καγκελαρίας, που δήλωσε ότι η νίκη του Μακρόν είναι μια πολύ καλή είδηση για την Ευρώπη και για την ευρωστία της γαλλικής οικονομίας. Ο Μάρτιν Σουλτς, επικεφαλής των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, εξέφρασε την ελπίδα να νικήσει ο Μακρόν τη Λεπέν με μεγάλη διαφορά στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.

Την ικανοποίησή τους εξέφρασαν και οι Ελληνες πολιτικοί αρχηγοί για την επιτυχία Μακρόν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «η νίκη Μακρόν είναι η απάντηση των φιλελεύθερων δυνάμεων της λογικής στην επίθεση του αριστεροδεξιού λαϊκισμού». «Αναστεναγμός ανακούφισης! Ο Μακρόν είναι πρώτος», έγραψε ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος της ΔΗΜ.ΑΡ. σημείωσε ως ανησυχητικά τα ποσοστά της Λεπέν.

Σάλος στη Γαλλία από την παραπληροφόρηση

Χαράς ευαγγέλια για τους υπέρμαχους των ψευδών ειδήσεων και των διαρροών… Οι γαλλικές εκλογές έδωσαν φωνή σε όλους αυτούς που κινούνται στις παρυφές της ειδησεογραφίας και του πραγματικού ρεπορτάζ. Το Διαδίκτυο έκανε «πάρτι» από χθες το πρωί με ψευδή έξιτ πολ, διαρροές αποτελεσμάτων, προκαλώντας σύγχυση στους ψηφοφόρους που ακόμη προσέρχονταν στις κάλπες.

Ταυτόχρονα προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τα σοβαρά μέσα ενημέρωσης, τα οποία έσπευσαν να καλέσουν τον κόσμο να μην ακούει τις Σειρήνες των δήθεν αποκαλύψεων για τη γαλλική ψήφο.

Καταπατώντας τους γαλλικούς νόμους, ορισμένα ειδησεογραφικά σάιτ είχαν δημοσιεύσει από χθες το πρωί αποτελέσματα από τις γαλλικές αποικίες. Οι μεγάλες γαλλικές εφημερίδες, όπως η «Libération» και η «Le Monde» προειδοποίησαν εντύπως και διαδικτυακά τους αναγνώστες τους να μην πιστεύουν αυτές τις δημοσιεύσεις. Ο βελγικός ιστότοπος lalibre.be αλλά και το νεοεμφανιζόμενο RadioLondres είχαν αναρτήσει αποτελέσματα, ενώ η εφημερίδα «Le Monde» προειδοποιούσε για τις ύποπτες διαρροές: «Φίλοι Βέλγοι, προσοχή στα Fake News που μεταδίδονται από τα #RadioLondres! και @lalibre.be.

Πρόκειται για έναν αγώνα δρόμου μεταξύ των γαλλόφωνων μέσων του Βελγίου και της Ελβετίας από τη μια πλευρά και των γαλλικών ΜΜΕ από την άλλη, σχετικά με τις εκλογές της Γαλλίας. Τα ξένα μέσα δημοσιεύουν τα πρώτα αποτελέσματα αμέσως μετά -και συχνά, λίγο πριν- το κλείσιμο της κάλπης.

Σε αντίθεση, η γαλλική τηλεόραση, το ραδιόφωνο και το Διαδίκτυο δεν μπορούν παρά να περιμένουν να κλείσουν όλες οι κάλπες (στις μεγάλες πόλεις έκλεισαν στις 20.00 μ.μ., δηλαδή 21.00 ώρα Ελλάδος) για να δώσουν τα έξιτ πολ και τις προβλέψεις βάσει των πρώτων επίσημων αποτελεσμάτων. Ετσι, λοιπόν, από χθες το μεσημέρι το βελγικό lalibre ανακοίνωσε πως προηγούνται ο Εμανουέλ Μακρόν με 24% και η Μαρίν Λεπέν με 22%, ενώ ακολουθούν ο Φρανσουά Φιγιόν με 20,5% και ο Ζαν-Λικ Μελανσόν με 18%.

Επίσης, έδωσε τα αποτελέσματα των γαλλικών αποικιών, εμφανίζοντας πρώτο τον Ζαν-Λικ Μελανσόν στη Μαρτινίκα και τη Γουινέα, αλλά τον Εμανουέλ Μακρόν στη Γουαδελούπη. Το βελγικό σάιτ τόνισε ότι στις γαλλικές αποικίες οι κάτοικοι ψηφίζουν παραδοσιακά υπέρ της Αριστεράς. Οι Γάλλοι των ΗΠΑ έφερναν πρώτο τον Μακρόν.

Σε κάθε περίπτωση, είτε επαληθευτούν στην τελική καταμέτρηση τα πρώιμα αυτά αποτελέσματα είτε όχι, εγείρουν ένα μεγάλο ζήτημα στη Γαλλία καθώς προκαλούν τους νόμους και τα άλλα ΜΜΕ. Η εφημερίδα «Libération» ανέφερε ότι δεν πρόκειται να παραβεί το νόμο και να σπάσει το εμπάργκο. Ωστόσο, δεν παρέλειψε να εναντιωθεί στους απηρχαιωμένους γαλλικούς νόμους που δεν έχουν λάβει υπόψη την ταχύτητα του Διαδικτύου αλλά και τους ελιγμούς ορισμένων ιστοσελίδων που, με έμβλημα την ταχεία ενημέρωση, δημιουργούν πολιτικά ζητήματα. «Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τις δημοσκοπήσεις και με τα αποτελέσματα σε ξένες ιστοσελίδες, τα οποία δεν υπόκεινται στις ίδιες απαγορεύσεις με εμάς στη Γαλλία. Ο γαλλικός νόμος αργεί να προσαρμοστεί στις τεχνολογικές εξελίξεις και στη διείσδυση του Ιντερνετ».

Γιάννης Παπαδάτος

Αλίκη Κοτζιά

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου