Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Η επιστολή έχει προκαλέσει σφοδρή φραστική και απειλητική αντίδραση από τα κορυφαία κομματικά και υπουργικά στελέχη στην Τουρκία, καθώς και από τον πρόεδρο της μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης συνταγματολόγο Μουσταφά Σεντόπ, ως και τον επικεφαλής του κόμματος Εθνικιστικής Δράσης και γνωστό ακροδεξιό ηγέτη Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που μεταξύ άλλων θεωρούν τη συγκεκριμένη ενέργεια ως «πραξικοπηματικού πλαισίου».

Εισαγγελική έρευνα

Παράλληλα έχει διαταχθεί αυτεπάγγελτη εισαγγελική έρευνα, ενώ μέχρι αυτή την ώρα δεν έχει υπάρξει κάποια στοχευμένη αντίδραση ή έστω σχολιασμός από τον υπουργό άμυνας Χουλουσί Ακάρ, τον Α/ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Γιασάρ Γκιουρέλ ή τον αρχηγό των ναυτικών δυνάμεων από το 2017, ναύαρχο Αντνάν Οζμπάλ.

Πάντως, από τον συγκεκριμένο κατάλογο απόστρατων ανώτατων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας ορισμένοι έχουν προσαχθεί για περαιτέρω εξηγήσεις, κάποιοι είναι υπέργηροι και αδυνατούν να προσέλθουν, ενώ -σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα- η λίστα (που έχει αναλυθεί από πλευράς μου) περιλαμβάνει αξιωματικούς κεμαλιστές (υποστηρικτές του ΝΑΤΟ), κρυπτογκιουλενιστές (που δεν συνελήφθησαν ή αφέθηκαν ελεύθεροι μετά την απόπειρα των γκιουλενιστών να ανατρέψουν τον Ερντογάν το 2016), Ευρασασιανιστές (δηλαδή υποστηρικτές των σχέσεων και υπέρ της στροφής της Αγκυρας με τη Μόσχα και το Πεκίνο), αλλά και μία μικρή ομάδα ναυάρχων ε.α. που ένθερμα υποστηρίζουν στην Τουρκία τη Συνθήκη του Μοντρέ (όπως ο αναθεωρητής του ναυτικού δόγματος της Αγκυρας δρ Τζεμ Γκουρντενίζ και εκ των πατέρων από το 2006 του δόγματος της Μavi Vatan/Blue Homeland/Γαλάζια Πατρίδα).

Ο τελευταίος εδώ και δέκα ημέρες άσκησε κριτική στο θέμα του Μοντρέ, ενώ η συγκεκριμένη Συνθήκη επέτρεψε στην Τουρκία την επαναστρατιωτικοποίηση των Στενών των Δαρδανελλίων και του Βοσπόρου και αναίρεσε τα όσα προβλέπονταν από τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 (περί αποστρατιωτικοποίησης).

Δύο πρώην

Μέσα στον κατάλογο των 103 ναυάρχων ε.α. είναι και τα ονόματα των δύο τελευταίων προκατόχων του τωρινού αρχηγού των ναυτικών δυνάμεων ναυάρχου Οζμπάλ. Δηλαδή του 24ου και 25ου αρχηγού (από τα τέλη της δεκαετίας του ’40) και συγκεκριμένα των ναυάρχων Εμίν Μουράτ Μπιλγκέλ και Μπουλέντ Μποστάνογλου (2011-2017). Κατά την απόπειρα γκιουλενικού πραξικοπήματος στις 15/7/2016, ο ίδιος ο Μποστάνογλου με τη σύζυγό του παρευρίσκονταν σε μία γαμήλια τελετή και δεν συνελήφθη από τους πραξικοπηματίες, όπως συνέβη με άλλους αξιωματικούς, και ειδικότερα με τους Χουλουσί Ακάρ και Γιασάρ Γκιουρέλ, που ήσαν κρατούμενοι των γκιουλενιστών στη βάση ελικοπτέρων Ακιντζί/σήμερα Μουρντέντ (στα περίχωρα της Αγκυρας).

 Ανακρίνονται

Πέραν του Μποστάνογλου, ανακρίνονται οι ναύαρχοι ε.α. Μεσούτ Οζέλ, Ντενίζ Κορά και Τουρκέρ Ερτούρκ. Ο Oζέλ ήταν ο διοικητής της Ναυτικής Ακαδημίας το 2016 και αναμενόταν να συλληφθεί γιατί είχε ασκήσει ορισμένη κριτική σε εισαγωγή ισλαμικών στοιχείων σε ναυτικό-εκπαιδευτικά θέματα, αλλά με παρέμβαση Ακάρ διεσώθη γιατί είχαν υπηρετήσει μαζί στο ΝΑΤΟ.

O Ερτούρκ το 2019 φέρεται να είχε προβεί σε κριτική στην τρίτη εισβολή των στρατιωτικών δυνάμεων της Τουρκίας ανατολικά του Ευφράτη στη βόρεια Συρία με την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» και υποστήριξε ότι «θα ήταν καλύτερο να έχουμε Κούρδους (YPG/PYD) σε ομοσπονδιακή δομή σε αυτήν στην περιοχή μεταξύ Ταλ Αμπιάντ και Ρας ελ-Λίν». Εχει χαρακτηριστεί ως χαμηλών τόνων, αλλά με φιλοκουρδικές τάσεις…

Ο Κορά επισημαίνεται πως στο παρελθόν είχε σχέσεις με τη μυστική, κοσμική και υπερεθνικιστική οργάνωση Εργκένεκον (στο βαθμό του αντιπλοιάρχου), αλλά και με νεότερες ομάδες, όμως είχε αθωωθεί επί αρχηγίας Μποστάνογλου στις αρχές του 2017.

Χθες το απόγευμα προσήχθησαν για ανάκριση -βάσει πληροφοριών μου- οι απόστρατοι ναύαρχοι Εργκάν Μενγκί, Ατίλα Κεζέκ (διετέλεσε και αρχηγός της Ακτοφυλακής), Αλατίν Σεβίμ, Αλί Σαντί Ουνάλ, Τουρκάι Ερντάγκ, Μπουλέντ Ολσάι και Ναντίρ Εραντίν (οι δύο τελευταίοι με προϋπηρεσία στο ΝΑΤΟ). Επίσης ο υποναύαρχος ε.α. Ατίλα Κιγιάτ αντέδρασε λέγοντας ότι «δεν είμαστε οπλισμένοι. Είμαστε συνταξιούχοι και ελεύθερα μιλάμε για τις προγραφές στις Ενοπλες Δυνάμεις, ως και για την καθημερινά χειροτερεύουσα οικονομική κατάσταση στη χώρα».

Στα στρατηγεία

Η περίπτωση του καταλόγου των 103 αξιωματικών ε.α. του τουρκικού Ναυτικού είναι ένα από τα θέματα που συζητούνταν χθες (με διακριτικότητα) στα ανώτατα συμμαχικά στρατηγεία του ΝΑΤΟ, στη Σμύρνη, στο Νόρθγουντ/Μ. Βρετανία, στη Νάπολη και φυσικά στην Ανώτατη Συμμαχική Διοίκηση Ευρώπης στο Καστό/Μονς στο νότιο Βέλγιο (αφού 34 από τον κατάλογο έχουν υπηρετήσει σε στρατηγεία του ΝΑΤΟ και 18 έχουν λάβει μεταπτυχιακούς τίτλους από τις σχολές Πολέμου των ΗΠΑ σε Μόντερει και Νιούπορτ), μεταξύ των οποίων και ο εκ των πατέρων της «Γαλάζιας Πατρίδας» Τζεμ Γκουρντενίζ. Αίσθηση προκάλεσε

-παρά την κριτική που άσκησε για το θέμα του Μοντρέ- ότι μέσα στον κατάλογο δεν συμπεριλαμβανόταν το όνομα του έτερου θεωρητικού του τουρκικού ναυτικού δόγματος, αντιναυάρχου ε.α. Τζιιχάτ Γιαϊγτζί.

Μοντρέ

Ιστορικά η περίπτωση του Μοντρέ τέθηκε σε ισχύ στις 9 Νοεμβρίου 1936 και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα, με ορισμένες αλλαγές. Σε αυτήν συμμετέχουν τα κράτη της Μαύρης Θάλασσας, όπως είναι η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η πρώην Σοβιετική Ενωση, η Τουρκία, η Αυστραλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Αγγλία και η πρώην Γιουγκοσλαβία και η Ελλάδα. Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης έχουμε την Ουκρανία και τη Γεωργία, ενώ με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας δημιουργήθηκαν νέα κράτη.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις