Μπορεί να έχει ζήσει και στο παρελθόν ο κόσμος φονικές πανδημίες με εκατομμύρια νεκρούς -όπως είπε και ο Γάλλος φιλόσοφος Ανρί Λεβί, ο οποίος αμφισβήτησε το μέτρο της καραντίνας- όμως, η σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης και των αδιάκοπων μετακινήσεων δέχθηκε ισχυρότατο πλήγμα από το αναγκαστικό «λουκέτο» σε όλες τις μορφές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Σε αυτές τις περίπου 50 μέρες του γενικού lockdown σε Ευρώπη και Αμερική (ορισμένες χώρες είχαν επιβάλει καραντίνα πριν από την επίσημη κήρυξη πανδημίας στις 11 Μαρτίου) ο κόσμος άλλαξε, εσωτερικά και εξωτερικά. Οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να βάλουν την καθημερινή ζωή «σε αναμονή» και οι ηγέτες αποκαλύφθηκαν στις πραγματικές τους διαστάσεις και ικανότητες.

Οπως έγραψε ο Ουίλιαμ Χάιουελ (William Hywel) στο βιβλίο του «50 μέρες που άλλαξαν τον κόσμο», σημαντικά γεγονότα σηματοδοτούν το τέλος μιας εποχής, ενώ κάποια άλλα την αρχή μιας άλλης: «Τα γεγονότα μίας και μόνο μέρας μπορούν να αλλάξουν το νόημα της ανθρώπινης ιστορίας, του παρελθόντος, αλλά και του μέλλοντος»…

Οι ισχυροί ηγέτες των μεγάλων οικονομιών του πλανήτη θα έπρεπε να έχουν την ευελιξία και την ταχύτητα σκέψης και δράσης απέναντι σε μια «απειλή» κατά των λαών τους, όπως είναι η πανδημία του κορονοϊού SARS-Cov-2. Κι όμως… H αντίδραση της Ουάσιγκτον ήταν κατώτερη των προσδοκιών για μια υπερδύναμη, η Κίνα επέδειξε λιγότερη διαφάνεια από αυτήν που περίμεναν οι Ευρωπαίοι, τουλάχιστον, η Ε.Ε. επανεμφάνισε τη γνωστή ασθένεια της διχασμένης δύναμης με τις μη αλληλέγγυες και εγωιστικές φωνές να επικρατούν, ενώ οι άλλες περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία, επέδειξαν τη γνωστή μικρόψυχη και κουτοπόνηρη τακτική τους. Αλλά ο κορονοϊός δεν συγχωρεί. Αλλάζει τα πάντα και επανακαθορίζει και τη γεωπολιτική σκηνή παγκοσμίως. Οταν περάσει η πανδημία, ορισμένες κυβερνήσεις θα κλονιστούν, γιατί απέτυχαν να ανταποκριθούν στην κρίση.

 ΗΠΑ

Θάνατοι και ύφεση «πνίγουν» τον Τραμπ

Στις 17 Φεβρουαρίου ο περίφημος δρ Αντονι Φάουτσι υποστήριξε ότι ο κίνδυνος για τους Αμερικανούς από τον νέο κορονοϊό είναι «μικροσκοπικός» (miniscule) και τους συμβούλευε να προσέχουν τα παιδιά τους από το δεύτερο κύμα… εποχικής γρίπης!

Κανένας επιστήμονας δεν είναι Θεός και το ίδιο ισχύει για τον επί 35ετία διευθυντή του Ινστιτούτου Αλλεργιών και Μολυσματικών Νόσων των ΗΠΑ, έναν από τους καλύτερους γιατρούς της χώρας. Ο δρ Φάουτσι προσαρμόστηκε χωρίς δογματισμούς στα νέα, δυσάρεστα ευρήματα της ασθένειας από το τέλος Φεβρουαρίου, κατηγορώντας εκ των υστέρων τον Τραμπ ότι δεν πήρε έγκαιρα μέτρα που θα έσωζαν χιλιάδες ζωές. Το κακό είναι ότι ο πολιτικός του προϊστάμενος, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, δυσκολεύεται ακόμη και τώρα να πάρει τις σωστές αποφάσεις, που οι νεκροί στις ΗΠΑ από κορονοϊό προσεγγίζουν τις 30.000 και η Νέα Υόρκη έχει περισσότερα θύματα από Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία.

Τον Μάρτιο ο Τραμπ αναγκάστηκε να ευθυγραμμιστεί με τους κυβερνήτες πολλών Πολιτειών στη λήψη μέτρων κοινωνικής απομόνωσης και… σβησίματος της οικονομίας, με αποτέλεσμα το πρώτο τετράμηνο του 2020 να του αφήνει τουλάχιστον 17 εκατομμύρια ανέργους. Οι ειδικοί προειδοποιούν για ύφεση μεγαλύτερη από το 1930 και το Κογκρέσο μαζί με τη Fed έριξαν δύο… μπαζούκας 2,2 τρισ. και 2,3 τρισ. δολαρίων, για τη σωτηρία της οικονομίας.

Το πρώτο κύμα του κορονοϊού βρίσκει την Αμερική γονατισμένη από την ανεπάρκεια του συστήματος Υγείας και σε πόλεμο με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ελάχιστοι ασχολήθηκαν με τη νίκη του Τζο Μπάιντεν στις προκριματικές για το χρίσμα των Δημοκρατικών και κανείς δεν ξέρει εάν -και πώς- θα διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

ΤΟΥΡΚΙΑ

Κατρακυλά η λίρα, «τρέμει» ο Ερντογάν

Ο Covid-19 δεν… ψαλίδισε μόνο τα επεκτατικά σχέδια του Ερντογάν σε Θράκη, Ανατολική Μεσόγειο, Λιβύη και Συρία, αλλά έφερε και στο χείλος του γκρεμού την οικονομία της χώρας με την τουρκική λίρα να κατρακυλά.

Το τουρκικό καθεστώς απέκρυπτε επί τουλάχιστον μία εβδομάδα την εξάπλωση της επιδημίας στη χώρα, υποδαυλίζοντας αστείες θεωρίες περί «άτρωτου τουρκικού γονιδίου». Αναπόφευκτα, όμως, ο υπουργός Υγείας, Φαχρεντίν Κοτζά, άρχισε κάποια στιγμή να ανακοινώνει με το… σταγονόμετρο κρούσματα και νεκρούς, που Τούρκοι γιατροί και καθηγητές υποστηρίζουν ότι είναι πολύ περισσότεροι, αλλά αποδίδονται σε άλλες ασθένειες συνειδητά. Στο εσωτερικό της Τουρκίας επικρατεί υγειονομικό χάος και κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει πόσο έχει πληγεί το στράτευμα από τη νόσο.

Λόγω της έλλειψης συναλλαγματικών αποθεμάτων ο Ερντογάν ζήτησε από τους Τούρκους να… δανείσουν οι ίδιοι τα δημόσια ταμεία για να γλιτώσει την προσφυγή στο ΔΝΤ και εκλιπαρεί βοήθεια από τη Fed, παζαρεύοντας τους S-400 με τους Πάτριοτ. Την ίδια στιγμή Σύροι μισθοφόροι εξεγείρονται κατά του Ερντογάν στη Λιβύη και στο Ιντλίμπ, επειδή τους έχει αφήσει απλήρωτους!

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Η «ανοσία της αγέλης» αρρώστησε τον Τζόνσον

Πριν καλά καλά επιστρέψει στην «κανονικότητα» έπειτα από μια επεισοδιακή τριετία και πριν «χωνέψουν» οι Βρετανοί τη ζωή εκτός Ε.Ε., η χώρα έπεσε στη δίνη του κορονοϊού. Ο πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, εμφανιζόταν να διατηρεί το αγγλικό φλέγμα απέναντι στις προειδοποιήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και το πρώτο 15νθήμερο του Μαρτίου υποστήριζε την «ανοσία της αγέλης», δίνοντας έμφαση στην ανασυγκρότηση της βρετανικής οικονομίας μετά το «φρέσκο» Brexit. Ξέχασε όμως ότι οι οικονομίες μπορούν να ανακάμψουν με την πάροδο του χρόνου, η απώλεια πολλών χιλιάδων ανθρώπινων ζωών, όμως, δεν αναστρέφεται. Χρειάστηκε το καμπανάκι του Imperial College για πιθανούς εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους στους επόμενους μήνες (η χώρα ήδη θρηνεί σχεδόν 13.000 νεκρούς) και, κυρίως, να αρρωστήσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός για να λάβει αυστηρότατα μέτρα, και μάλιστα να εξετάζει το ενδεχόμενο παράτασής τους μερικώς, έως και 6 μήνες από τώρα!

ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ

Διάσταση Μέρκελ-Μακρόν, «τρίζει» ο άξονας της Ε.Ε.

Ανύπαρκτος πια, αυτός ο περίφημος «γαλλογερμανικός άξονας» που διατηρούσαν επί χρόνια Βερολίνο και Παρίσι -επί Σιράκ και Σρέντερ– δεν μπορεί να ενώσει τις φωνές του προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, και της καγκελαρίου, Ανγκελα Μέρκελ. Η καθεμία από τις δύο μεγάλες δυνάμεις της Ε.Ε. ακολουθεί τον δικό της δρόμο στην πανδημία. Το Βερολίνο έκλεισε μαζί με τα σύνορα (για την καραντίνα) και τα αφτιά σε φωνές βοήθειας από φτωχότερες και πιο πληγωμένες χώρες, κοιτάζοντας τα εσωτερικά ζητήματα. Το Παρίσι βρέθηκε σε δεινή θέση, καθώς η Γαλλία θρηνεί 16.000 ανθρώπους και το σύστημα Υγείας -σε αντίθεση με το γερμανικό- αδυνατεί να χειριστεί την κατάσταση. Ο πρόεδρος Μακρόν παραδέχθηκε πως υποτιμήθηκε το ζήτημα στην αρχή και ζήτησε συγγνώμη εμμέσως από τον γαλλικό λαό, συντασσόμενος πλέον με τις επιταγές του ΠΟΥ. Η Γαλλία υποστήριξε την «πρωτοβουλία των 9» για την έκδοση κορονο-ομολόγου και αντιπαρατέθηκε με το «κλαμπ των βορείων», που επέμεναν αλαζονικά να γυρίζουν την πλάτη στις πληγείσες χώρες. Τώρα, όμως, έχει τα δικά της προβλήματα με το σύστημα Υγείας και τις στρατιές των ανέργων της επόμενης μέρας.

ΚΙΝΑ

Ο Σι Τζιπίνγκ κερδίζει τον ιό και τις εντυπώσεις

Οταν άρχισε να εξαπλώνεται ο κορονοϊός στην επαρχία Χουμπέι της Κίνας τον Δεκέμβριο του 2019, οι Αρχές προσπάθησαν να μετριάσουν τον αντίκτυπο και να «στρογγυλέψουν» τις πραγματικές διαστάσεις της επιδημίας, που θα έφερνε καταστροφή στην οικονομία. Ακολουθώντας τις γνωστές τακτικές, η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος στην Κίνα κατάφερε να διατηρήσει την εξουσία στο εσωτερικό και να ασκήσει επιρροή στο εξωτερικό, επέβαλε αυστηρότατα μέτρα για να περιοριστεί η επιδημία σε μία μόνο περιοχή, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να ελέγξει την κρίση.

Ο πρόεδρος, Σι Τζιπίνγκ, επικρίθηκε και στο εσωτερικό της Κίνας, αλλά, κυρίως, από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, που έχουν επιδοθεί σε ανοιχτό διπλωματικό πόλεμο εναντίον της κινεζικής ηγεσίας. Το αν θα αλλάξει, τελικά, ο τρόπος με τον οποίο οι απλοί Κινέζοι πολίτες βλέπουν τους ηγέτες τους παραμένει μεγάλο ερώτημα.