Οι εκλογές στην Ισπανία αποκάλυψαν ένα κατακερματισμένο πολιτικό σκηνικό, με τα εθνοτικά ζητήματα να επηρεάζουν τις εξελίξεις και την Ακροδεξιά να επανεμφανίζεται δυναμικά ύστερα από 40 χρόνια. Το νεόκοπο ακροδεξιό-φιλοφρανκικό κόμμα Vox κατάφερε να μπει στη Βουλή με σημαντικό ποσοστό, προσελκύοντας πολλούς Ισπανούς που είναι απογοητευμένοι με τους χειρισμούς των προηγούμενων κυβερνήσεων στο καταλανικό.
Μεγάλοι χαμένοι των εθνικών εκλογών είναι το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ), που σημείωσε τη χειρότερη επίδοση της εκλογικής ιστορίας του εξαιτίας της βαριάς σκιάς σκανδάλων που άφησε πίσω του ο πρώην πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι, αλλά και το αριστερό Podemos, που μετά την ξαφνική άνοδό του, λόγω της συγκυρίας των «Αγανακτισμένων», σημείωσε μεγάλη πτώση και ήρθε τέταρτο στη σειρά των αποτελεσμάτων.

Τα σενάρια

Βάσει των αποτελεσμάτων, οι Σοσιαλιστές απέχουν πολύ από την πλειοψηφία των 176 εδρών. Ο Σάντσεθ, που ανέλαβε την πρωθυπουργία τον περασμένο Ιούνιο, ύστερα από την αναγκαστική παραίτηση του Ραχόι (μετά την πρόταση μομφής εναντίον του που ψήφισε η Βουλή) καλείται να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με αρχηγούς άλλων κομμάτων. Ο ίδιος υποσχέθηκε να σχηματίσει φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση, ωστόσο οι πιθανότητες για να το πετύχει είναι μικρές, αφού το πρώτο σενάριο της σύμπραξης με τους κεντρώους Ciudadanos (Πολίτες) είναι αδύναμο. Οι «Πολίτες» είναι το φιλελεύθερο, φιλοευρωπαϊκό κόμμα που θα του έδινε το διαβατήριο για μια κυβέρνηση σε αρμονία με την Ε.Ε. Ωστόσο, ούτε οι «Πολίτες» δείχνουν διάθεση να συμμαχήσουν με τον Σάντσεθ ούτε η βάση των Σοσιαλιστών φαίνεται ότι επιθυμεί κάτι τέτοιο.

Οι «Πολίτες», του Αλμπερτ Ριβέρα, που κέρδισαν τις πιο πολλές έδρες της ιστορίας τους, κατηγορούν τον Σάντσεθ για «συνθηκολόγηση με τους αυτονομιστές της Καταλονίας». Ο Ριβέρα έσπευσε μάλιστα να δηλώσει ότι το κόμμα του θα αναλάβει την ηγεσία της αντιπολίτευσης της χώρας μετά τη νίκη του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Από την άλλη πλευρά, μεγάλο τμήμα των Σοσιαλιστών κατηγορεί τους «Πολίτες» για συμμαχία με τους ακροδεξιούς του Vox: ο Ριβέρα συμμάχησε με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) και με το ακροδεξιό Vox στις τοπικές εκλογές της Ανδαλουσίας, προκειμένου να αποσπάσει δύναμη από τους Σοσιαλιστές.

Το δεύτερο σενάριο μιας αριστερής κυβέρνηση με τους Σοσιαλιστές, τους Unidas Podemos και παρατάξεις από τις Αυτόνομες Περιφέρειες, θεωρείται το πιο πιθανό. Τα δυο καταλανικά κόμματα («Ρεπουμπλικανική Αριστερά» του φυλακισμένου ηγέτη του κόμματος, Οριόλ Ζουνκέρας, και «Μαζί για την Καταλονία» του πρώην προέδρου της επαρχίας Κάρλες Πουτζδεμόν) κέρδισαν 22 έδρες. Ομως, είναι εκείνα που έριξαν την κυβέρνηση του Σάντσεθ τον Φεβρουάριο, όταν δεν ικανοποίησε ορισμένα αιτήματά τους.

Το τρίτο σενάριο είναι αυτό που προτιμά ο Σάντσεθ: να κυβερνήσει μόνος, με μια κυβέρνηση μειοψηφίας, επιδιώκοντας κατά περίσταση κοινοβουλευτικές συμμαχίες, πότε στηριζόμενος στους Ciudadanos και πότε στο Podemos, ή στα περιφερειακά κόμματα.

Οι χαμένοι

Το Λαϊκό Κόμμα, με αρχηγό το νεαρό πολιτικό Πάμπλο Κασάδο, δεν κατάφερε να μετριάσει την πτώση του καθώς μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης του προτίμησε να ψηφίσει τους «Πολίτες», ή ακόμη και την Ακροδεξιά. Ο Κασάδο δεν είχε χρόνο ούτε την πείρα να δώσει μια πνοή στο κόμμα ύστερα από την άδοξη φυγή του Ραχόι.
Απογοητευτικό ήταν το αποτέλεσμα και για το Podemos, που έχασε 25 έδρες σε σχέση με τις εκλογές του 2016 (από τις 67 έπεσε στις 42), περισσότερο από το ένα τρίτο! Ο Ιγκλέσιας, που κάποτε ερχόταν στην Ελλάδα κι εμφανιζόταν ως η αριστερή αδελφή ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ, προσπάθησε να σώσει τα προσχήματα: «Θα θέλαμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά τουλάχιστον πετύχαμε να σταματήσουμε τη Δεξιά και την Ακροδεξιά», είπε, εκφράζοντας την επιθυμία του να μετάσχει σε κυβέρνηση με τον Σάντσεθ.

Η Ακροδεξιά

«Κάποτε ψήφιζα κομμουνιστές, αλλά τώρα ψήφισα το Vox», έλεγε η Φλορένσια, μια ηλικιωμένη ψηφοφόρος, έξω από εκλογικό κέντρο της Μαδρίτης. Η ηλικιωμένη έδωσε με σαφήνεια το στίγμα της στροφής πολλών Ισπανών προς την Ακροδεξιά. Οσοι ενοχλήθηκαν από την επικίνδυνη τροπή που έλαβε τα τελευταία δύο χρόνια το καταλανικό ζήτημα, στράφηκαν προς το Vox, που έχει κάνει σημαία του την πάταξη κάθε αυτονομιστικής τάσης. Το υπερεθνικιστικό, ακροδεξιό Vox είχε κερδίσει μόλις το 0,2% το 2016 και τώρα συγκέντρωσε το 10,26% των ψήφων! Ο αρχηγός του, Σαντιάγο Αμπασκάλ, πρώην μέλος του ΡΡ, βγήκε μπροστά με το σύνθημα (κλεμμένο από τον Τραμπ): «Να κάνουμε πάλι την Ισπανία μεγάλη». Ο Αμπασκάλ υποσχέθηκε να επαναφέρει τις αξίες που ίσχυαν στην εποχή του Φράνκο: σκληρή πολιτική κατά των Καταλανών αυτονομιστών, κατάργηση των νόμων υπέρ των αμβλώσεων, υπέρ των γάμων ατόμων του ιδίου φύλου κ.λπ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου