Γράφει ο Γιάννης Παπαδάτος

Χιλιάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας διαδηλώνουν στο Αμμάν και άλλες πόλεις για τις επικείμενες αυξήσεις φόρων και το κουτσούρεμα κοινωνικών παροχών (ιδίως τα επιδόματα σε ψωμί και καύσιμα), συγκρούονται με την αστυνομία, ζητούν την κεφαλή επί πίνακι του πρωθυπουργού (αλλά όχι του πραγματικού κυβερνήτη, βασιλιά Αμπντάλα, που είναι ταυτισμένος με το έθνος).

Το νιοστό πρόγραμμα λιτότητας του ΔΝΤ για την Ιορδανία ξεπερνά κάθε όριο επειδή ζητάει «αίμα» ακόμη και από τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού. Η «αποτελεσματική πάταξη της φοροδιαφυγής» ακούγεται αστεία δικαιολογία για μια κατά βάση τεχνητή χώρα ολίγων δεκαετιών, που ποτέ δεν υπήρξε δυτικού τύπου οργανωμένο κράτος. Με τη «συνταγή» του ΔΝΤ η μικρομεσαία διαφθορά απλώς θα μετακομίσει στα ανώτερα στρώματα.

Η Ιορδανία δεν είχε ποτέ πετρέλαιο, ευτύχησε όμως, από τη δεκαετία του ΄50, να λειτουργεί σαν αερόσακος ανάμεσα στις πλούσιες αραβικές χώρες και το Ισραήλ. Για να την ανταμείψουν που δέχθηκε εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες στο έδαφός της, η Σαουδική Αραβία και οι λοιποί πετρελαιάδες του Κόλπου απορρόφησαν το εργατικό της δυναμικό σε θέσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας (μηχανικοί, τραπεζικοί και άλλα ειδικευμένα πόστα). Μολονότι η πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1973 κλόνισε αυτό το μοντέλο, το 1978 οι Αραβες έδωσαν τα ρέστα τους στο Αμμάν για να μην ακολουθήσει το παράδειγμα της Αιγύπτου στην αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ.

Η Ιρανική Επανάσταση του 1979 δυσκόλεψε τα πράγματα με τη δεύτερη πετρελαϊκή κρίση, κι έτσι ταυτόχρονα με την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ (1989) η Ιορδανία προσέφυγε για πρώτη φορά στο ΔΝΤ για τα … περαιτέρω. Εκτοτε έχει υποστεί κι άλλα προγράμματα περικοπών προκειμένου να αντλήσει τα απαραίτητα κεφάλαια για τη λειτουργία του κράτους. Πέραν του ότι το ΔΝΤ κάλυψε το κενό της αραβικής πετρελαιο-βοήθειας, οδήγησε το Αμμάν στο «σωστό δρόμο» της προσέγγισης με το Ισραήλ, ενισχύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ασφάλεια του εβραϊκού κράτους.

Κάποια στιγμή η Ιορδανία εγκατέλειψε τις διεκδικήσεις της στη Δυτική Οχθη και ως τώρα συμμορφωνόταν με όλα τα προγράμματα λιτότητας. Είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση και το Ταμείο τα βρίσκουν τόσο… μπαστούνια – ένδειξη ότι ο βασιλιάς πάγωσε κάποια μέτρα και η Βουλή αρνείται να τα περάσει…

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]