Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας*

Στις 5 Μαΐου, τη μέρα των γενεθλίων του, η πόλη του Trèves, 79 χιλιόμετρα από την πόλη του Μετς στη Γαλλία, διοργάνωσε εκθέσεις, συνέδρια, συναυλίες κι άλλες τουλάχιστον 600 εκδηλώσεις για να τιμήσει τη μέρα που γεννήθηκε ο συγγραφέας του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου». Εγιναν επίσης ανήμερα των γενεθλίων του τα εγκαίνια ενός χάλκινου γλυπτού του Μαρξ, ύψους 5,5 μέτρων, δώρου της κινεζικής κυβέρνησης. Αλλωστε στο Πεκίνο ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping εκμεταλλεύτηκε την αφορμή των γενεθλίων για να επαναφέρει την απόλυτη σύνδεσή του με τον μαρξισμό, ο οποίος κατά τα λεγόμενά του είναι εφαρμοσμένος επιτυχημένα στην κινεζική πραγματικότητα. Ωθεί μάλιστα τα μέλη του ΚΚ Κίνας να υιοθετήσουν τη μαρξιστική θεωρία ως «τρόπο ζωής», ως «πνευματική έρευνα».

Το γλυπτό αυτό, κάτι σαν δώρο Δούρειου Ιππου, προκαλεί φόβο και δηλητηριάζει τα πάθη, ειδικά όσων φοβούνται τα κομμουνιστικά δώρα. Το γερμανικό κόμμα AfD δήλωσε ότι είναι ανεπιθύμητα τέτοια δώρα και παρότρυνε να φύγει το άγαλμα. Μαζί τους στις διαμαρτυρίες και η «ένωση των θυμάτων της κομμουνιστικής τυραννίας». Ο δήμαρχος της πόλης του Trèves θεωρεί τη χειρονομία της Κίνας φιλική, ενώ οι αντίπαλοί του το ερμηνεύουν ως πολιτική στρατηγική για την έλευση ακόμη περισσότερων Κινέζων κι επενδυτών. Μέχρι κι ο Jean-Claude Juncker μπήκε στο παιχνίδι δηλώνοντας ότι «δεν φταίει ο Μαρξ για όλες τις γενοκτονίες ή ακρότητες που οι κληρονόμοι του μαρξισμού διέπραξαν». Οπως προφανώς δεν φταίει «ο Νίτσε ή ο Βάγκνερ για τη χιτλερική τρέλα και εγκλήματα».

Κι όμως, τριάντα πέντε χρόνια μετά την πτώση της ΕΣΣΔ και του μαρξισμού-λενινισμού, ο μαρξισμός παραμένει στο επίκεντρο παθών. Το περίεργο είναι ότι γοητεύει πολύ λιγότερο τις εργατικές τάξεις και τη ριζοσπαστική Αριστερά απ’ ο,τι τη φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, η οποία δείχνει ενθουσιασμένη με το συγγραφέα του έργου «Το Κεφάλαιο».

Πρόσφατα ο «Economist», που ’ναι κάτι σαν η Βίβλος των αφεντικών των πολυεθνικών του πλανήτη μας , έγραψε στο κεντρικό άρθρο της έκδοσής του με αφορμή τα γενέθλια του Μαρξ: «Δύο αιώνες μετά τη γέννησή του. Ο Καρλ Μαρξ παραμένει επίκαιρος». Και συνεχίζει ότι «παρότι το 40% της ανθρωπότητας που έζησε κάτω από κομμουνιστική διακυβέρνηση κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα υπέστη πείνα, γκουλάγκ και δικτατορία του κόμματος, εντούτοις υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα που μπορεί κάποιος να μάθει από τον Μαρξ». Κι ειδικά «την αναπότρεπτη ανάδυση των μονοπωλίων». Οπως π.χ. Google και facebook. Με απλά λόγια, όπως επιβεβαιώνουν κι οικονομολόγοι σαν τον Γάλλο Artus, η δυναμική του καπιταλισμού σήμερα «είναι αυτή που είχε προβλέψει ο Καρλ Μαρξ» .

Τι παράξενο! Οι ειδικοί του φιλελευθερισμού από τη μια δηλώνουν ότι ο καπιταλισμός παραμένει προβληματικό κι ελαττωματικό σύστημα (καλύτερος όμως από τα άλλα ήδη γνωστά συστήματα), όμως, πριν από το τέλος του ή τη μεταλλαγή του, όπως πάλι πολλοί ισχυρίζονται προβλέποντας την εξέλιξή του, ο Μαρξ παραμένει το κλειδί για την κατανόηση και τη μετατροπή του.

Το να ακούς αυτά από τη διεθνή ελίτ του φιλελευθερισμού σίγουρα εκπλήσσεσαι κι αναρωτιέσαι μήπως θα ’πρεπε να ερευνηθεί καλύτερα η σχέση των ιδεών του Μαρξ και του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου. Πάντως το σίγουρο είναι ότι ο λαός σε αυτή την περίπτωση είναι όπως κι η εργατική τάξη οι χαμένοι της υπόθεσης. Κι είναι ακριβώς σε αυτή την απώλεια που ριζώνει συχνά ο λαϊκισμός. Απ’ όπου και να προέρχεται αυτός, δηλαδή είτε είναι δεξιός είτε είναι αριστερός λαϊκισμός, ανθίζει στην ιδιαίτερη αυτή σχέση μαρξισμού και παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου.

Ο Δημοσθένης Δαββέτας είναι καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]