Οι πλάκες αυτές επιδρούν στη λειτουργία και στη διάμετρο του αυλού των στεφανιαίων αγγείων. Τις περισσότερες φορές οι αλλαγές αυτές πραγματοποιούνται ανεπαίσθητα σε βάθος χρόνου. Και ενώ αρχικά, ο πάσχων μπορεί να αισθάνεται ελάχιστα συμπτώματα, όπως άτυπες ενοχλήσεις, η αύξηση του βαθμού στένωσης των στεφανιαίων συνοδεύεται από εντονότερα συμπτώματα, όπως πόνος, δύσπνοια και εύκολη κόπωση.

Συμπτώματα που συχνά οδηγούν σε έμφραγμα…

Όσο η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων από ειδικό καθυστερεί, οι αγγειακές μεταβολές προχωρούν σταδιακά, οδηγώντας σε οξείες καταστάσεις (ασταθής στηθάγχη – έμφραγμα), στις οποίες πλέον η αντιμετώπιση πέραν της φαρμακευτικής αγωγής είναι η επαναιμάτωση τών στεφανιαίων αγγείων, είτε επεμβατικά (διαδερμική αγγειοπλαστική με μπαλονάκι και stent ) είτε χειρουργικά (αορτοστεφανιαία παράκαμψη).

Η διάμετρος των αγγείων μειώνεται δραματικά

Τι συμβαίνει, όμως, στην περίπτωση που τα συμπτώματα επιδεινώνονται, αλλά ο ασθενής τα υπομένει ακόμα και εάν αυτά δυσχεραίνουν την ποιότητα ζωής του; Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δημιουργούνται όλο και πιο επασβεστωμένες αθηρωματικές πλάκες, που μειώνουν δραματικά τη διάμετρο των αγγείων, περιορίζοντας την ποσότητα του διερχόμενου αίματος.

Χρόνια Ολική Απόφραξη: όταν η αρτηρία παραμένει αποφραγμένη για τουλάχιστον τρεις μήνες

Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να αφορά ταυτόχρονα παραπάνω από ένα αγγείο. Όταν η απόφραξη της αρτηρίας παραμένει για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών αποκαλείται Χρόνια Ολική Απόφραξη (Chronic Total Occlusion-CTO).

Σε αυτήν την περίπτωση, το τμήμα του μυοκαρδίου που αρδεύεται από την χρονίως αποφραγμένη αρτηρία βρίσκεται σε «χειμερία νάρκη», καθώς τροφοδοτείται από παράπλευρους κλάδους άλλης στεφανιαίας αρτηρίας. Η ροή αίματος από παράπλευρους κλάδους είναι αρκετή για να το κρατήσει ζωντανό, αλλά αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες του κατά την προσπάθεια, οπότε και εμφανίζεται πόνος, η αποκαλούμενη στηθάγχη. Αυτό αποτελεί άμεση ένδειξη για διάνοιξη της Χρόνιας Ολικής Απόφραξης (CTO).

Η μόνη- και επείγουσα- λύση, έως πρόσφατα, ήταν το by-pass

Η ύπαρξη Χρόνιας Ολικής Απόφραξης συνδέεται με αυξημένη συχνότητα στηθάγχης, καρδιακής ανεπάρκειας και πιθανότητα θανάτου ή άλλων καρδιαγγειακών επιπλοκών στο μέλλον. Μεγάλες μελέτες έχουν δείξει ότι η επαναιμάτωση των CTO  σε μερικές κατηγορίες ασθενών μειώνει τα συμπτώματα και βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με τις μέχρι πρόσφατα ισχύουσες Κατευθυντήριες Οδηγίες των μεγάλων Καρδιολογικών Εταιρειών Ευρώπης και ΗΠΑ, οι Χρόνιες Ολικές Αποφράξεις αντιμετωπίζονταν μόνο χειρουργικά με επέμβαση Αορτοστεφανιαίας Παράκαμψης (by pass).

Η διάνοιξη της αρτηρίας μπορεί να γίνει, πλέον, διαδερμικά, χωρίς τομή στο στέρνο

Σήμερα, όμως, με  την πρόοδο της τεχνολογίας και τη διαθεσιμότητα ειδικά κατασκευασμένων για το σκοπό  υλικών, είναι εφικτή η διάνοιξη των CTO διαδερμικά, δηλαδή με την είσοδο καθετήρων από το χέρι ή/και το πόδι, χωρίς να απαιτείται στερνοτομή όπως συμβαίνει στο by pass.

Η διάνοιξη των CTO αποτελεί μία εξόχως απαιτητική επέμβαση και θεωρείται  τo «Ιερό Δισκοπότηρο» της Επεμβατικής Καρδιολογίας. Διενεργείται με τη χρήση  ειδικών μικροκαθετήρων, Ενδοστεφανιαίου Υπερήχου, ενώ συχνά  εφαρμόζεται αθηρεκτομή και ενδοστεφανιαία λιθοτρυψία.

Προηγείται εξονυχιστικός κλινικός και απεικονιστικός έλεγχος

Προαπαιτούμενο, η εις βάθος κατανόηση των χαρακτηριστικών της αθηρωματικής πλάκας και των παράπλευρων κλάδων για την προσπέλαση της απόφραξης. Οι ασθενείς υποβάλλονται σε λεπτομερή κλινική εξέταση και σε απεικονιστικό έλεγχο με Μαγνητική Τομογραφία καρδιάς. Ο ασθενής προσέρχεται στο νοσοκομείο το πρωί της επέμβασης. Δεν απαιτείται γενική αναισθησία και στα χέρια έμπειρης και κατάλληλα εκπαιδευμένης ομάδας, οι επιπλοκές της επέμβασης παραμένουν πολύ χαμηλές. Μετά, παραμένει για παρακολούθηση ένα βράδυ, προτού πάρει εξιτήριο την επόμενη κιόλας ημέρα της επέμβασης.

Εξειδικευμένο Τμήμα Χρόνιων Ολικών Αποφράξεων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Οι  διαδερμικές επεμβάσεις αντιμετώπισης των «Χρόνιων Ολικών Αποφράξεων» των στεφανιαίων αγγείων απαιτούν υψηλού βαθμού εξειδίκευση, σύγχρονο νοσοκομειακό υλικοτεχνικό εξοπλισμό  και την διαθεσιμότητα των κατάλληλων υλικών. Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, στα πλαίσια της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής, με Συντονιστή – Διευθυντή τον Δρ Βλάση Ν. Πυργάκη, άρχισε πρόσφατα να λειτουργεί  «Τμήμα Σύμπλοκης Στεφανιαίας Νόσου και Χρόνιων Ολικών Αποφράξεων (CTOs)» με υπεύθυνο τον Δρ. Άνταμ Τάλεμπ, επεμβατικό καρδιολόγο, εξειδικευμένο στην αντιμετώπιση των CTO  σε δύο  από τα μεγαλύτερα κέντρα αναφοράς των ΗΠΑ.

Έτσι, στο Τμήμα αυτό υπάρχει η δυνατότητα αντιμετώπισης ακόμα και των πλέον απαιτητικών από τεχνικής άποψης περιπτώσεων βλαβών των στεφανιαίων αγγείων. Πριν από κάθε επέμβαση, οι ασθενείς με Χρόνιες Ολικές Αποφράξεις στεφανιαίων αγγείων (CTO), εκτιμώνται από την «Ομάδα Καρδιάς » της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής και επιλέγεται με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια η πιο ωφέλιμη για κάθε ασθενή θεραπευτική στρατηγική, με κύριο γνώμονα το προσδοκώμενο όφελος σε σχέση με πιθανούς κινδύνους της επέμβασης.