Γράφει ο Αντώνης Λέπουρας, Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής κλινικής Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General

Με τα νοσοκομεία μας να συνεχίζουν να «γεμίζουν» με περιστατικά επιπλοκών λόγω κορονοϊού, οι πρώτες αναφορές για «κλασικά» περιστατικά φθινοπωρινών ιώσεων έρχονται να χτυπήσουν ακόμη πιο δυνατά το καμπανάκι του συναγερμού, ιδίως για όσους ανήκουν στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες. Φυσικά, λοιπόν, και για τους διαβητικούς ασθενείς. Κι αυτό διότι μια  λοίμωξη από ιό της γρίπης, όπως και από πολλούς άλλους ιούς, δημιουργεί έντονο στρες στον οργανισμό, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε απορρύθμιση των τιμών του σακχάρου στο αίμα.

Οι ιοί είναι μικροοργανισμοί, οι οποίοι εισβάλλουν στον ανθρώπινο οργανισμό και προκαλούν συμπτώματα ανάλογα με την πύλη εισόδου (μύτη – συνάχι, στόμα – πονόλαιμος, φαρυγγίτιδα κ.λπ.) ή με το σύστημα που προσβάλλουν, π.χ. έχουμε τις ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου (ρινίτιδες, ρινοκολπίτιδες κ.λπ.) ή του κατώτερου αναπνευστικού (βρογχίτιδα, πνευμονία κ.λπ.), τις ιογενείς λοιμώξεις του πεπτικού (γαστρεντερίτιδες, ηπατίτιδες), αρθρίτιδες κ.ά.

Τα γενικά και πιο συνηθισμένα συμπτώματα

Τα συνήθη συμπτώματα που προκαλούνται από τις ιογενείς λοιμώξεις είναι ο πυρετός, το ρίγος, η ατονία, το αίσθημα κακουχίας, το αίσθημα καύσου ή υπερβολικού βάρους των βλεφάρων, ο πονοκέφαλος. Επίσης, ανάλογα με το σύστημα που προσβάλλει ο ιός, εμφανίζονται και τα αντίστοιχα συμπτώματα, όπως π.χ. δυσκαταποσία και αίσθημα πόνου στον λαιμό (σε ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού), τάση για έμετο, έμετος ή/και διάρροια (σε ιογενείς γαστρεντερίτιδες) κ.λπ.

Οι πιο συνηθισμένες ιογενείς λοιμώξεις είναι αυτές του ανώτερου αναπνευστικού. Οι συγκεκριμένες ιώσεις παρουσιάζουν και αυτό που ονομάζουμε εποχικότητα, δηλ. εμφανίζονται περισσότερο σε συγκεκριμένες εποχές του έτους, κυρίως το φθινόπωρο, τον χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης. Οι ιώσεις αυτές παρουσιάζουν πυρετό και μερικές φορές δυσκαταποσία (αίσθημα «αγκαθιών» στον λαιμό κατά την κατάποση). Επίσης μπορεί να παρουσιάσουν πονοκέφαλο, βήχα, αίσθημα ατονίας, διάχυτα οστικά άλγη και μυϊκές κράμπες.

Μάθετε να ξεχωρίζετε τα συμπτώματα κορονοϊού – κρυολογήματος – γρίπης

Καθώς στην Ελλάδα διανύουμε τον τέταρτο χρόνο μεταλλάξεων της COVID – 19, η μεγαλύτερη σύγχυση που παρατηρείται αφορά στα βασικά συμπτώματα της λοίμωξης  από κορονοϊό, καθώς παρουσιάζουν σαφείς ομοιότητες με τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης. Υπάρχουν, ωστόσο, και βασικές διαφορές…

Το βασικό συμπτώμα στη λοίμωξη από κορονοϊό είναι, όπως και στη γρίπη, ο πυρετός (άλλοτε υψηλός και άλλοτε λιγότερο), κάτι που δεν συναντάμε στο κοινό κρυολόγημα. Αλλο κοινό χαρακτηριστικό του κορονοϊού και της γρίπης είναι ο ξηρός βήχας.

Τα συχνά χαρακτηριστικά του κοινού κρυολογήματος, όπως το φτέρνισμα και η καταρροή, συναντιούνται σπάνια έως καθόλου στη γρίπη και τη λοίμωξη από κορονοϊό. Επίσης, η χαρακτηριστική κόπωση και η κεφαλαλγία της γρίπης, λίγες φορές συναντιούνται στο κοινό κρυολόγημα και τη λοίμωξη από κορονοϊό.

Εκτός από τον ξηρό βήχα και τον πυρετό, ένα άλλο σύμπτωμα που θα πρέπει να υποψιάσει έναν ασθενή υπέρ της λοίμωξης από κορονοϊό είναι η δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια).

Πολύ πιο σοβαρές οι επιπλοκές στους διαβητικούς ασθενείς

Όπως προαναφέρθηκε, στον διαβήτη η λοίμωξη από τους ιούς της γρίπης όπως και από πολλούς άλλους ιούς δημιουργεί έντονο στρες στο σώμα, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε απορρύθμιση των σακχάρων στο αίμα. Επιπλέον -και όχι σπάνια- άλλες, πολύ πιο σοβαρές επιπλοκές, όπως καρδιαγγειακά επεισόδια, ανακοπές, πνευμονία και θάνατοι δεν είναι σπάνια κατά τη διάρκεια της λοίμωξης σε άτομα με διαβήτη, ιδίως αν είναι προχωρημένης ηλικίας (άνω των 65 ετών) ή εμφανίζουν και συννοσηρότητες (π.χ. παχυσαρκία, υπέρταση, κάπνισμα, άσθμα, κ.λπ.).

Επιβεβλημένο το αντιγριπικό εμβόλιο για τους διαβητικούς

Η γρίπη αποτελεί μια σοβαρή απειλή για όλους τους ανθρώπους με διαβήτη. Οι άνθρωποι με διαβήτη έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από επιπλοκές της γρίπης και 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν.

Τα ποσοστά θανάτου από πνευμονία εξαιτίας της γρίπης, μεταξύ των ατόμων με διαβήτη, είναι διπλάσια στις χαμηλού βιοτικού επιπέδου τάξεις, σε αυτούς με καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια ή άλλες συνυπάρχουσες σοβαρές παθήσεις και σε αυτούς με προχωρημένη ηλικία.

Χαρακτηριστικό είναι πως όλοι όσοι έχουν χάσει τη ζωή τους από τη γρίπη τα τελευταία 3 χρόνια, καθώς και η πλειοψηφία όσων νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ δεν είχαν κάνει το αντιγριπικό εμβόλιο, παρά το γεγονός ότι ανήκαν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Εμβολιάζονται λιγότεροι από το 50% των διαβητικών

Μπορούμε σίγουρα να μειώσουμε σε μεγάλο βαθμό τις σοβαρές ή θανατηφόρες επιπλοκές της γρίπης και το αντιγριπικό εμβόλιο προσφέρει την καλύτερη προστασία. Αυτό φυσικά ισχύει για όλους, πολύ περισσότερο όμως για τους πάσχοντες από διαβήτη. Μελέτες έχουν δείξει ότι το εμβόλιο μπορεί να αποτρέψει 3 από 4 νοσηλείες ή και θανάτους που σχετίζονται με τη γρίπη μεταξύ των ενηλίκων με διαβήτη. Ωστόσο, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, εμβολιάζονται, δυστυχώς, λιγότερα από τα μισά άτομα με διαβήτη.

Από μια πρόσφατη μελέτη στο Imperial College του Λονδίνου, σε 125.000 άνδρες και γυναίκες με διαβήτη τύπου 2, επιβεβαιώθηκε ότι τα άτομα με διαβήτη που κάνουν το εμβόλιο της γρίπης είναι λιγότερο πιθανό να οδηγηθούν σε νοσοκομειακή νοσηλεία για καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά προβλήματα.

Ο εμβολιασμός συσχετίστηκε με 30% χαμηλότερα ποσοστά εισαγωγής στο νοσοκομείο για εγκεφαλικό επεισόδιο, 22% χαμηλότερα ποσοστά για καρδιακή ανεπάρκεια και 15% χαμηλότερα ποσοστά για πνευμονία ή γρίπη.

Συνολικά, οι ασθενείς που έκαναν το εμβόλιο της γρίπης παρουσίαζαν 24% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες κατά τη διάρκεια της περιόδου της μελέτης, η οποία κράτησε 7 χρόνια.

Απαραίτητο και το εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο

Επίσης, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 πρέπει να κάνουν και το εμβόλιο ενάντια στον πνευμονιόκοκκο, αν δεν το έχουν ήδη κάνει τα τελευταία 5 χρόνια, επειδή η πνευμονία από πνευμονιόκοκκο είναι μια σοβαρή και καθόλου σπάνια επιπλοκή της γρίπης.

Κανόνες πρόληψης προς διαβητικούς ασθενείς

• Αποφεύγω κλειστούς χώρους σε περιόδους έξαρσης,
• πλένω τα χέρια μου κάθε φορά που γυρίζω σπίτι από εξωτερικές εργασίες,
• αερίζω συχνά χώρους όπου συγχρωτίζονται πολλά άτομα,
• εμβολιάζομαι με το εποχικό εμβόλιο γρίπης (φθάνει 1 εμβολιασμός το έτος),
• διατηρώ τα σάκχαρα μου χαμηλά
• κρατώ το σώμα μου σε καλή φυσική κατάσταση
• και φυσικά φοράω τη μάσκα μου, για να αποφύγω τόσο τις εποχικές λοιμώξεις όσο και τον κορονοϊό.

Τι ισχύει για αντι-ιικά φάρμακα, συμπληρώματα και αντιβιοτικά

Η έγκαιρη χρήση των αντι-ιικών φαρμάκων κατά της γρίπης με τις πρώτες εκδηλώσεις (μέσα σε 48 ώρες) είναι η μόνη αποδεδειγμένα αποτελεσματική αγωγή για την αντιμετώπισή της αλλά και των επιπλοκών που την ακολουθούν. Σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για επιπλοκές μπορεί να χορηγηθεί προληπτικά η και θεραπευτικά από τον ιατρό τους.

Σκευάσματα με βιταμίνη C δεν έχει αποδειχθεί σε μελέτες ότι βελτιώνουν τα συμπτώματα, ή ότι μειώνουν τις μέρες νόσησης. Αντιθέτως, η καλή φυσική κατάσταση και η κατανάλωση φρέσκων λαχανικών και φρούτων -πάντα με μέτρο- βοηθούν αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Η αντιβίωση γενικά δεν βοηθά ενάντια στη γρίπη, τουναντίον, αν χρησιμοποιηθεί αλόγιστα, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα.

Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχω το σάκχαρο εάν έχω ίωση

Όσοι θεραπεύονται με ινσουλίνη πρέπει να μετρούν το σάκχαρο κάθε 3-4 ώρες, ιδίως εάν έχουν υψηλό πυρετό. Θα πρέπει να προσπαθούν να διατηρούν το σάκχαρο σε τιμές μικρότερες των 200 ή καλύτερα των 180mg/dl αλλά και να αποφεύγουν τις υπογλυκαιμίες.

Όσοι θεραπεύονται με δισκία καλό είναι να παρακολουθούν τα μεταγευματικά τους σάκχαρα (2 ώρες μετά τα κύρια γεύματα) τα οποία θα πρέπει να είναι μικρότερα των 180mg/dl.

Απαραίτητο, επίσης, είναι -παρά την πιθανή ανορεξία- να μην παραλείπονται γεύματα και η άφθονη λήψη πάσης φύσεως υγρών (με προσοχή για όσα ανεβάζουν το σάκχαρο).

Πότε πρέπει να επισκεφθούμε γιατρό

• Όταν ο πυρετός επιμένει αμείωτος μετά από 4-5 ημέρες ή όταν παρά τη λήψη αντιπυρετικών δεν υποχωρεί κάτω από τους 37,6-38^ο C μέσα στο 24ωρο.
• Όταν οι τιμές του σακχάρου παρά τις προσπάθειες παραμένουν περισσότερο από 2-3 ημέρες μεγαλύτερες των 200mg/dl ή όταν έχουμε συμπτώματα από τον διαβήτη με πολυουρία-πολυδιψία και έντονη κόπωση.
• Όταν εμφανίζονται περίεργη υπνηλία και σύγχυση.
• Όταν δύσπνοια και αίσθημα βάρους στο στήθος με γρήγορη και κοντή ανάσα εμφανίζονται απότομα και χειροτερεύουν προοδευτικά.
• Όταν ανιχνεύουμε πύον στις αμυγδαλές με υψηλό πυρετό που δεν υποχωρεί εύκολα.

Ειδήσεις σήμερα

Παύλος Βουτσινός: Το σπάνιο αυτοάνοσο που τον σκότωσε

Μοναδικές προσφορές με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, 13 Οκτωβρίου

Στους John J. Hopfield και Geoffrey E. Hinton το Νόμπελ Φυσικής