Η Σάμος είναι το νησί του πατέρα των Μαθηματικών, Πυθαγόρα, του αστρονόμου Αρίσταρχου, του φιλοσόφου Επίκουρου. Είναι το σπίτι της Ηρας και ο τόπος που φιλοξένησε τον Ηρόδοτο και τον Αίσωπο. Σημαντικό εμπορικό κέντρο στο Αιγαίο, κατά την αρχαιότητα, και μεγάλη ναυτική δύναμη, ήρθε σε επαφή με σπουδαίους πολιτισμούς της Μεσογείου.

Η Σάμος είναι ένας τόπος με οργιώδη βλάστηση. Ολα γύρω σου στο παρθένο φυσικό τοπίο είναι φτιαγμένα από χρώματα και φως. Κάθε βήμα είναι μια αποκάλυψη… Είτε βρεθείτε στους επιβλητικούς ορεινούς όγκους της, όπως ο Κέρκης και η Αμπελος -με τις αλπικές θερμοκρασίες του χειμώνα και τις ασταμάτητες βροχές- είτε στις σπηλιές, στα φαράγγια και τις ρεματιές, το περιβάλλον της Σάμου θυμίζει ελληνική ενδοχώρα σε μικρογραφία.

Περπατήστε τον Κέρκη, από τα Βοτσαλάκια του Μαραθόκαμπου μέχρι την κορυφή του, τη Βίγλα, στα 1.400 μέτρα υψόμετρο. Πάνω από 1.400 είδη σπάνιων φυτών, πολλά από τα οποία ενδημικά, και δεκάδες είδη αρπακτικών πτηνών θα πλαισιώσουν τα βήματά σας.

Οικισμοί

Περιπλανηθείτε στους οικισμούς, μέσα από παλιά λιθόστρωτα, για να δείτε από κοντά τον Πύργο του Σαρακίνη, ένα μεγαλόπρεπο οικοδόμημα του 16ου αιώνα, αληθινό φρούριο της εποχής. Επισκεφθείτε τα μοναστήρια της Ζωοδόχου Πηγής της Αηλιώτισσας, της Αγίας Ζώνης, με τη σπουδαία βιβλιοθήκη, και του Τιμίου Σταυρού, με τον εντυπωσιακό θρόνο. Ανεβείτε στην Παναγιά τη Σαραντασκαλιώτισσα, χτισμένη στην είσοδο της σπηλιάς του Πυθαγόρα. Οταν ο τύραννος Πολυκράτης αποφάσισε να τον εξοντώσει, ο μεγάλος φιλόσοφος βρήκε εκεί καταφύγιο.

Στο Πυθαγόρειο, χτισμένο πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης της Σάμου, βρίσκεται αυτό που πολλοί αποκαλούν το όγδοο θαύμα της αρχαιότητας και οι μηχανολόγοι συμφωνούν. Το 550 π.Χ. ο αρχιτέκτονας Ευπαλίνος ανέλαβε να κατασκευάσει μία σήραγγα μήκους 1.036 μέτρων κατ’ εντολήν του τυράννου Πολυκράτη, για να ενώσει τις δύο πλευρές του βουνού και να φέρει νερό προς την, τότε, πρωτεύουσα της Σάμου. Το πρωτότυπο αυτό υδραγωγείο έπρεπε να είναι αθέατο από τους εχθρούς για να μην μπορούν να το καταστρέψουν, καταδικάζοντας τους Σαμίους σε λειψυδρία. Ο Ευπαλίνος ήταν τόσο σπουδαίος μηχανικός που, με μαθηματικούς υπολογισμούς και μόνο, ξεκίνησε το σκάψιμο αυτού του αμφίστομου ορύγματος και από τις δύο πλευρές του βουνού ταυτόχρονα! Μία δεκαετία αργότερα, τα δύο συνεργεία συναντήθηκαν στο μέσο του πέτρινου όγκου χωρίς καμία απόκλιση! Μάλιστα, για να παράσχει κίνητρα στους σκλάβους-εργάτες του, ο Ευπαλίνος είχε δώσει μια υπόσχεση που τήρησε: μόλις το έργο ολοκληρώθηκε, τους χάρισε την ελευθερία τους. Το έργο μιας αυθεντικής, μηχανολογικής μεγαλοφυΐας…

Παραλίες

Η αδρή φυσιογνωμία της Σάμου δεν εξαντλείται, όμως, στα σπουδαία μνημεία και τις ιστορικές διηγήσεις ούτε στα βουνά και τις πεζοπορικές διαδρομές. Η Σάμος, πάνω από όλα, είναι ένα σύγχρονο νησί. Ενα νησί με πεντακάθαρες, οργανωμένες παραλίες, όπως η Τσαμαδού και τα Λεμονάκια, τα Βοτσαλάκια του Μαραθόκαμπου, η Χρυσή Αμμος (που δικαιώνει με το παραπάνω το όνομά της) και η Ψιλή Αμμος, όπου τα πρωινά οι Σαμιώτες λένε ότι μπορείς να ακούσεις τα κοκόρια της Τουρκίας. Οι παραλίες της Σάμου, βοτσαλωτές ή αμμώδεις, είναι κατανεμημένες σε όλο το μήκος των ακτών του νησιού, δίπλα σε καταπράσινα τοπία.

Αν, μάλιστα, είστε αθλητικοί τύποι, στην παραλία Λιβαδάκι αλλά και στο Ποτοκάκι του Πυθαγορείου διοργανώνονται κάθε χρόνο τουρνουά beach volley. Για ηρεμία και ανεμπόδιστη επαφή με τη φύση η Μικρή Τσάμπου, η Κέρβελη και τα Σεϊτάνια είναι οι πρώτες επιλογές. Το Μικρό και το Μεγάλο Σεϊτάνι ξεχωρίζουν για τη μαγευτική και άγρια ομορφιά τους και τα γαλαζοπράσινα νερά. Το Μεγάλο Σεϊτάνι είναι η παραλία της προστατευόμενης φώκιας Monachus Monachus και μαζί με τα δάση της Καστανιάς και της Λέκκας -στο όρος Αμπελος- και το ακρωτήριο Κατάβαση έχουν κηρυχθεί Ζώνες Ειδικής Προστασίας, ενταγμένες επίσης στο Δίκτυο Natura 2000.

Το μουσείο, που κάθε φυσιολάτρης πρέπει να επισκεφθεί, είναι το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αιγαίου, που στεγάζεται στο χωριό Μυτιληνιοί. Στα τμήματά του εκτίθεται σημαντικός αριθμός από ζώα και πουλιά της Σάμου, μια συλλογή από 3.000 δείγματα χλωρίδας του νησιού, ορυκτά και πετρώματα, καθώς και απολιθώματα ζώων που έζησαν στη Σάμο πριν από 8-10 εκατομμύρια χρόνια.

Μία ακόμα από τις ευχάριστες εκπλήξεις του νησιού είναι οι φυσικοί καταρράκτες στο Καρλόβασι. Ενα γραφικό μονοπάτι, με πολύ καλή σήμανση, εξασφαλίζει την πρόσβαση από την περιοχή Ποτάμι στον πρώτο από τους καταρράκτες.

Σαμιώτικο κρασί

Και για την τέρψη του ουρανίσκου σας, η καλύτερη ευκαιρία να δοκιμάσετε όλες τις εκδοχές του σαμιώτικου Μοσχάτου είναι η γιορτή του κρασιού, που διοργανώνεται το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου στο Βαθύ. Εδώ, αγοράζετε μόνο το ποτήρι και το γεμίζετε όσες φορές αντέχετε.

Το σαμιώτικο κρασί έχει τη δική του ιστορία. Το Βατικανό διατηρούσε κάποτε δικό του οινοποιείο στο νησί και σήμερα έχει παραχωρηθεί από την Καθολική Εκκλησία το προνόμιο παρασκευής εκκλησιαστικού οίνου για τη Θεία Ευχαριστία. Το μοσχάτο Σάμου κατέχει ξεχωριστή θέση στη γαλλική οινική αγορά, μία από τις πιο απαιτητικές στον κόσμο, και έχει βραβευθεί και διακριθεί διεθνώς και το πλούσιο, φρουτώδες άρωμά του κερδίζει συνεχώς όλο και περισσότερους οπαδούς.

Μπορείτε, επίσης, να δοκιμάσετε το τοπικό ούζο ή τη σούμα, που φτιάχνεται από το ίδιο σταφύλι με το φημισμένο κρασί. Αλλα παραδοσιακά προϊόντα είναι το χειροποίητο σαπούνι ελαιολάδου, τυριά, γιαούρτι, τραχανάς, εσπεριδοειδή, βιολογικά βότανα, βιολογικά αιθέρια έλαια και παραδοσιακά γλυκά.

Κανείς, όμως, δεν φεύγει από τη Σάμο χωρίς να πάρει μαζί του ένα μπουκάλι παρθένο ελαιόλαδο και ένα βάζο θυμαρίσιο μέλι. Οι μελισσοκόμοι του νησιού παράγουν, επίσης, γύρη, η οποία αποτελεί πρώτη ύλη για τη βιομηχανία καλλυντικών και φαρμακευτικών προϊόντων, αλλά και βασιλικό πολτό, που είναι περιζήτητος για τις θαυματουργές και ευεργετικές ιδιότητές του.