Τριάντα επτά χρόνια μετά, θυμάται ότι ήταν «μια άγρια εμπειρία, ίσως και δυσάρεστη, διότι δεν θεωρούσα ότι ήμουν καλός. Ωστόσο, η μνήμη διυλίζει και κρατάει τα καλύτερα». Σήμερα ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρης Λιγνάδης, μόλις λίγες ημέρες πριν από τη μεγάλη πρεμιέρα των «Περσών» του Αισχύλου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 24 Ιουλίου, μας μιλάει για τη σκηνοθεσία στα χρόνια του Covid-19, για το live streaming της παράστασης της 25ης Ιουλίου που θα γίνει για το εξωτερικό, για τα πρόσφατα γεγονότα με την Αγία Σοφία, αλλά και για την πρώτη κρατική σκηνή της χώρας.
Η επιλογή των «Περσών» για φέτος το καλοκαίρι ταιριάζει όλο και περισσότερο στους καιρούς μας;
Αναφέρεστε στην απόφαση να μετατραπεί η Αγία Σοφία, το εμβληματικό βυζαντινό Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σε τζαμί. Είμαι οργισμένος που ολόκληρη η Δύση δεν βλέπει τον κίνδυνο που έρχεται από την Ανατολή. Η είδηση αυτή αποτελεί τη συνέχεια της απαξίωσης των αξιών που άφησε η χώρα μας επί σειρά δεκαετιών να τις καπηλευτεί η άλλη πλευρά. Δεν θα άλλαζα τους «Πέρσες». Τουναντίον. Οι «Πέρσες» μιλούν για τον θρίαμβο της μικρής Ελλάδας απέναντι στην τεράστια Περσία. Εκτός από το γεωγραφικό μέγεθος, το έργο φωτίζει τη διαφορά νοοτροπίας της δημοκρατίας έναντι της απόλυτης μοναρχίας. Το θέατρο είναι εργαλείο της Ιστορίας. Πιστεύω στη φράση: «Μάθε από πού έρχεσαι για να ξέρεις πού πηγαίνεις». Η διδασκαλία της Ιστορίας είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα ζωτικής σημασίας για μια χώρα.
Τι αγαπάτε πιο πολύ από όλα όσα σας αποκάλυψε το θέατρο;
Οσο μεγαλώνω αγαπώ τους ανθρώπους του θεάτρου. Και, επίσης, μαζί με τους ανθρώπους, αγαπώ τα μεγάλα κείμενα που με στοίχειωσαν.
Νιώθετε ικανοποιημένος από τον χειρισμό σας κατά τις δύσκολες ημέρες του lockdown στο Εθνικό Θέατρο;
Θεωρώ ότι η πανδημία και οι πρωτόγνωρες συνθήκες που ζήσαμε έκαναν πολλούς να λειτουργήσουν με το θυμικό τους. Δεν θέλω να αδικήσω κανέναν, ωστόσο μιλώ με περίσσεια και με γνώση ότι το Εθνικό Θέατρο επιτέλεσε στο έπακρο την ευθύνη και τις αρχές ως εποπτευόμενος φορέας. Το Εθνικό Θέατρο δεν είναι μόνο οι ηθοποιοί του, είναι και οι εργαζόμενοί του. Νιώθω ότι θέλω να αφήσω τις αδικίες που έχουν ήδη γίνει και ειπωθεί και ελπίζω να μην υποκινούνται από κομματικά κριτήρια. Προσωπικά, έχω ήσυχη τη συνείδησή μου. Το Εθνικό Θέατρο δεν αδράνησε.
Τι εννοείτε λέγοντας «αδικίες»;
Κατανοώ την αγωνία και τα χρόνια προβλήματα του κλάδου. Από τα αποτελέσματα την προσπάθεια που καταβλήθηκε από πλευράς Πολιτείας, της υπουργού Λίνας Μενδώνη και γενικότερα του ΥΠΠΟΑ, να επιλύσει άμεσα πρόσφατα αλλά και χρόνια ζητήματα δεν μπορεί κανείς να την αμφισβητήσει. Αυτό το τελευταίο το γνωρίζω «θέσει». Και «φύσει» δεν μπορώ να μην το αναφέρω. Και για να το πάω ένα βήμα πιο κάτω… Δειλά δειλά έχουν αρχίσει να σχηματίζονται παραστάσεις τόσο για το καλοκαίρι όσο και για τον χειμώνα στο Ελεύθερο Θέατρο και αυτό προκύπτει και από τη βοήθεια του ΥΠΠΟΑ στους θεατρικούς παραγωγούς-επιχειρηματίες. Είναι πολύ βολικό να κάνουμε αντιπολίτευση. Ωστόσο, να μη φοβόμαστε να λέμε και τα καλά.
Ως προς τα οικονομικά, πώς είναι σήμερα το ταμείο της πρώτης κρατικής σκηνής της χώρας;
Το Εθνικό Θέατρο παραμένει με οικονομικά προβλήματα. Τα προβλήματα χρόνων με τον κορονοϊό γιγαντώθηκαν. Το Εθνικό Θέατρο χρειάζεται υποστήριξη από την Πολιτεία στον βαθμό που μπορεί. Ωστόσο, προσωπικά θα προσπαθήσω με τα μέσα που έχω να κάνω ανάπτυξη στον φορέα. Στα έσοδα του θεάτρου ήταν στραβό το κλήμα, το έφαγε και ο… κορονοϊός. Δεν απελπίζομαι. Είμαι ψυχολογικά ανθεκτικός. Θα έλεγα ότι ο Δημήτρης Λιγνάδης είναι διαστροφικά αγωνιστής. Δεν το βάζω κάτω.
Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η τάση στο θέατρο τον χειμώνα;
Δεν ξέρω. Το θεατρικό τοπίο είναι αχαρτογράφητο για την ερχόμενη σεζόν. Δεν πιστεύω ότι το θέατρο θα πεθάνει ποτέ. Πρέπει όμως να υπάρχει μέριμνα σε όσους το διακονούν. Οι ηθοποιοί δεν είμαστε κατακάθια ούτε διακοσμητικά στοιχεία μιας πολιτιστικής πολιτικής. Ο πρώτος όμως που πρέπει να μεριμνήσει για το επάγγελμά μας είμαστε εμείς οι ίδιοι οι ηθοποιοί.
«Είμαστε εδώ για να είμαστε ωφέλιμοι»
Υπάρχει κάτι που φοβόσαστε;
Προσωπικά, δεν φοβάμαι τίποτα. Το μόνο που φοβάμαι είναι η δική μου υγεία και των οικείων μου, ψυχική και σωματική. Δεν πειράζει να γίνομαι αντιπαθής. Δεν ήρθαμε για να γίνουμε συμπαθείς. Είμαστε εδώ για να είμαστε ωφέλιμοι.
Εχετε αφήσει στόχους – επιθυμίες σε εκκρεμότητα;
Νιώθω χορτασμένος. Δεν είχα όνειρα ως νέος. Πάντα πήγαινα με τη διάθεση βλέποντας και κάνοντας. Εξελίσσομαι κι εγώ. Είναι ύψιστη τιμή από την Πολιτεία να μου εμπιστευτεί μια τέτοια θεσμική θέση στο Ε.Θ. Και έτσι, όταν ήρθε η πρόταση, δέχθηκα. Γνώριζα ότι θα αντιμετωπίσω δυσκολίες -όχι μιας πανδημίας-, αλλά οι ευθύνες έχουν δυσκολίες. Από αυτήν τη θέση θα ήθελα να βάλω σπόρους για να έρθει ένα δάσος… Θα ήθελα να διδάξω στους νεότερους την αγάπη για το θέατρο.
«Πέρσες» live stream
Οπως είχε γράψει ο Ελεύθερος Τύπος σε πρόσφατο ρεπορτάζ, το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ετοιμάζεται να στείλει μήνυμα σε όλη την ανθρωπότητα. Ο εμβληματικός χώρος της Επιδαύρου αναμένεται να εκπέμψει διεθνώς τον αισχυλικό λόγο! Οι «Πέρσες» θα παρουσιαστούν σε ζωντανή μετάδοση μέσα από το σύστημα live streaming με υπότιτλους για το ξένο κοινό.
«Η ιδέα γεννήθηκε λόγω του Covid-19 σε κάποια από τις τηλεδιασκέψεις που κάναμε με τους συνεργάτες μου και την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Στόχος μας είναι οι ξένοι να δουν το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, αφού δεν μπορούν να έρθουν. Μέσα από τους συμβολισμούς του έργου που στηλιτεύει την αλαζονεία της εξουσίας στο τέκνο της δημοκρατίας και της διαλεκτικής των ιδεών και των αξιών, το live streaming θα στείλει μήνυμα σε όλο τον πλανήτη. Η ψηφιακή μετάδοση των παραστάσεων δεν μπορεί να αντικαταστήσει το θέατρο», είπε ο κ. Λιγνάδης και επισήμανε: «Το μυοκάρδιο του πολιτισμού χτυπάει στον τόπο όπου γεννήθηκε το θέατρο και δοξάστηκε όσο τίποτε άλλο. Στόχος αυτής της κίνησης είναι οι ξένοι να δουν τους “Πέρσες” στην Επίδαυρο. Οι Ελληνες έχουν κοντά τους τα αρχαία θέατρα και μπορούν να τα επισκεφθούν. Κι όποιοι θέλουν ας μας παρακολουθήσουν στους σταθμούς της περιοδείας μας».
Από την έντυπη έκδοση
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr