Πρόκειται για ένα πρώτο σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο θα πρέπει να ξεπεραστούν διαφωνίες όπως για το αν το ταμείο εκτός από δάνεια θα περιλαμβάνει και επιχορηγήσεις. Το βέβαιο είναι πως βασικό εργαλείο για την προικοδότηση του νέου ταμείου θα είναι το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), δηλαδή ο κοινοτικός προϋπολογισμός της περιόδου 2021-2027, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί και ως εγγύηση για την έκδοση ομολόγων από την Ε.Ε.

Η χθεσινή εξέλιξη μπορεί να μη θεωρείται ως κοινή έκδοση χρέους των κρατών μελών με τη στενή έννοια, αλλά αυτό θα γίνει με έμμεσο τρόπο μέσω του κοινοτικού προϋπολογισμού. Οπως ανέφερε πριν από την τηλεδιάσκεψη ο πρόεδρος του Εurogroup, Μάριο Σεντένο, βαδίζουμε σε κάποια μορφή κοινού χρέους, το οποίο δεν θα αποκαλέσουμε «κορονο-ομόλογα» ή «ευρω-ομόλογα» και θα εκδοθεί από την Ε.Ε. Μάλιστα, όπως είπε, πριν από την κρίση ήταν αδιανόητο ότι θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο.

Φάκελος

Η εντολή των Ευρωπαίων ηγετών προς την Κομισιόν είναι να υποβάλει μέσα στον Μάιο πρόταση για τη σύσταση του ταμείου, η οποία θα περιλαμβάνει τον χρονικό ορίζοντα, τον στόχο, το μέγεθος, την κατανομή των πόρων, τον τρόπο χρηματοδότησης και την αποπληρωμή του μέρους των δανείων. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι η κοινοτική απάντηση θα είναι τόσο δάνεια όσο και επιχορηγήσεις στα κράτη μέλη. Για το μέγεθος του ταμείου, δεν το προσδιόρισε, αλλά το «φωτογράφισε» λέγοντας: μιλάμε για τρισ. και όχι για δισ. ευρώ.

Γκρίζες ζώνες

Δεδομένου ότι χθες δεν λήφθηκαν αποφάσεις, είναι λογικό να υπάρχουν πολλά ερωτήματα που θα απαντηθούν μόνο όταν η Κομισιόν ολοκληρώσει την τελική πρόταση. Αφορούν το πώς θα εκδοθούν τα ομόλογα, τους όρους και τη διάρκεια, το πώς θα δοθούν τα δάνεια στα κράτη μέλη και φυσικά το ακριβές ύψος που θα έχει το ΠΔΠ.

Υπενθυμίζεται ότι οι χώρες του νότου ζητούν το τμήμα των δανείων να είναι πολύ μακροχρόνιας αποπληρωμής, μάλιστα ο Ισπανός πρωθυπουργός πρότεινε να είναι αέναα και να πληρώνεται μόνο το κόστος, το οποίο αυτήν την περίοδο είναι μηδενικό λόγω αρνητικών επιτοκίων.

Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι η Ε.Ε. έχει άριστη πιστοληπτική ικανότητα ΑΑΑ, που σημαίνει ότι θα δανείζεται πάντα με τους καλύτερους όρους της αγοράς, κάτι που δεν έχουν οι περισσότερες χώρες του νότου.

Προειδοποίηση

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην παρέμβασή της η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε σε δραματικούς τόνους τους Ευρωπαίους ηγέτες για το μέγεθος της κρίσης και της συρρίκνωσης του ΑΕΠ σε ποσοστό που μπορεί, όπως είπε, να αγγίξει και το 15% για το 2020. Πρόσθεσε επίσης ότι η πολιτική ηγεσία της Ε.Ε. έχει κάνει μέχρι στιγμής «πολύ λίγα και πολύ αργά» για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Οπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, στόχος είναι η λήψη οριστικής απόφασης τόσο για το ΠΔΠ όσο και το ταμείο ανάκαμψης μέχρι τον Ιούλιο, ώστε να υπάρξει ο χρόνος να προετοιμαστεί η λειτουργία του ταμείου από τον Ιανουάριο του 2021.

Οι δύο πλευρές

Οι χώρες του Νότου με επικεφαλής την Ιταλία ζητούσαν προικοδότηση του ταμείου με 1,5 τρισ. ευρώ και να μην περιορίζεται μόνο σε δάνεια αλλά και επιχορηγήσεις.

Οι χώρες του Βορρά επέμειναν το νέο ταμείο να είναι στοχευμένο και προσωρινό με ρήτρα λήξης ισχύος.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι χθες οι Ευρωπαίοι ηγέτες επικύρωσαν την απόφαση του Εurogroup της 9ης Απριλίου σχετικά με το πρώτο πακέτο μέτρων ύψους 540 δισ. ευρώ, ενώ, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, τα παραπάνω χρήματα θα είναι διαθέσιμα από την 1η Ιουνίου.Α

Από την έντυπη εκδοσή του Ελεύθερου Τύπου