Σε διαδοχικές συσκέψεις, που γίνονται για το θέμα της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, βούληση όλων είναι να υιοθετηθούν «εξυπνότερες» διαδικασίες ελέγχου για όσους ενοχοποιούνται για φοροδιαφυγή. Στο δεύτερο σκέλος της, η προσπάθεια θα έχει τη θέσπιση κινήτρων για ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Το σκέλος θα συνοδευτεί από ενισχυμένα κίνητρα στους φορολογουμένους, διεύρυνση της εποπτείας των συναλλαγών με ακόμα μεγαλύτερη χρήση των POS, καθώς και σύνδεσή τους με ταμειακές μηχανές.

Η νέα προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής θα εκδηλωθεί σταδιακά σε δύο φάσεις, οι οποίες θα εξελίσσονται συμπληρώνοντας η μία την άλλη.

» Στην πρώτη φάση, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει, εξελίσσονται έλεγχοι στις δαπάνες ελεύθερων επαγγελματιών οι οποίες αντιπαραβάλλονται με τα δηλωθέντα εισοδήματα μη μισθωτών με έμφαση αυτούς που δηλώνουν εισοδήματα μέχρι και 10.000 ευρώ προς δύο κατευθύνσεις:

• Στην πρώτη, θα αναζητούνται κρυφά εισοδήματα που θα επιβεβαιώνονται μέσω των δαπανών. Η ΑΑΔΕ θα αντιπαραβάλλει τα δηλωθέντα εισοδήματα με τραπεζικούς λογαριασμούς, δαπάνες αναψυχής, δαπάνες δανείων, προκειμένου να διαπιστώσει πόσοι από τους δειγματοληπτικά ελεγχομένους κάνουν δαπάνες οι οποίες υπερβαίνουν κατά πολύ τα εισοδήματά τους.
• Η δεύτερη κατεύθυνση ελέγχων μέσω δαπανών θα αφορά όσους σκόπιμα δηλώνουν υψηλό ποσοστό δαπανών για να αποφεύγουν φόρους. Σε αυτήν την κατηγορία θα αναζητούνται «φουσκωμένες» δαπάνες ελεύθερων επαγγελματιών και προσωπικών εταιριών και αυτοαπασχολουμένων, μέσω των οποίων αποκρύπτεται φορολογική ύλη. Επίσης, θα ελέγχουν όσους είχαν μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ ενώ είχαν δραστηριότητα, καθώς και οι εισφορές σε ΕΦΚΑ.

Καλύτερους και περισσότερο αυτοματοποιημένους ελέγχους θα εγγυηθεί ένας συνδυασμός μέτρων που ξεκινά την αναγνώριση μόνο των δαπανών που δηλώνονται ηλεκτρονικά στο myDATA, που θα ενταθεί από το 2024, ανεξάρτητα αν οι δαπάνες αυτές οδηγούν σε έκπτωση από ΦΠΑ, ή δηλώνονται για τη μείωση του φορολογητέου εισοδήματος.

Ηλεκτρονικά τιμολόγια

Το μέτρο θα συμπληρωθεί από την υποχρεωτική έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων, που συζητείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με προοπτική να εφαρμοστεί για όσα κράτη-μέλη το επιθυμούν, από τον Ιανουάριο του 2024. Σταδιακά, μέχρι και το 2028, θα γίνει υποχρεωτικό για όλα τα κράτη-μέλη. Το υπ. Οικονομικών θα εκμεταλλευτεί τη δυνατότητα να ψηφιοποιήσει ταχύτερα τις συναλλαγές με την εφορία ελέγχοντας καλύτερα έσοδα και δαπάνες, ειδικά στους «ύποπτους» κλάδους για υψηλή φοροδιαφυγή. Βοήθεια στην όλη προσπάθεια θα αποτελέσει και η έκδοση ηλεκτρονικών δελτίων αποστολής το επόμενο διάστημα, ώστε να μπορεί να ελέγχεται η διακίνηση εμπορευμάτων.

Ηλεκτρονικές συναλλαγές

» Η δεύτερη φάση κατά της φοροδιαφυγής θα ξεκινήσει από το 2024 και θα αφορά την προσπάθεια αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, που θεωρείται ένα βασικό στοίχημα που θα πρέπει να κερδίσει το οικονομικό επιτελείο το επόμενο διάστημα.

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, οι συναλλαγές με πλαστικό χρήμα και ηλεκτρονική τραπεζική αυξήθηκαν σημαντικά στα χρόνια της πανδημίας. Με βάση τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, ο συνολικός αριθμός συναλλαγών με κάρτες πληρωμών το 2022 ανήλθε σε 1.930 εκατ. από 1.658 εκατ. το 2021, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 16% σε σχέση με το 2021. Ο αριθμός των συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες ανήλθε σε 1.775 εκατ. από 1.523 εκατ. το προηγούμενο έτος, αυξημένος κατά 17%.

Οι χρεωστικές κάρτες συνέχισαν να αποτελούν το κύριο υποκατάστατο της χρήσης μετρητών, με ποσοστιαία συμμετοχή 92% στον συνολικό αριθμό συναλλαγών με όλα τα είδη καρτών πληρωμών. Ο αριθμός των συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες ανήλθε σε 154 εκατ. από 135 εκατ. το 2021, αυξημένος κατά 14%. Οι πιστωτικές κάρτες συμμετείχαν κατά 8% στον συνολικό αριθμό συναλλαγών.

Το υπ. Οικονομίας ενεργοποίησε από το 2021 κίνητρα που φτάνουν σε έκπτωση φόρου έως και 2.200 ευρώ, αν δηλωθούν ηλεκτρονικές αποδείξεις για υπηρεσίες από 20 κλάδους ελεύθερων επαγγελμάτων, όπου εντοπίζεται υψηλή φοροδιαφυγή. Το μέτρο δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, καθώς δεν μπόρεσε η δέσμευση του Δημοσίου για έκπτωση φόρου τον επόμενο χρόνο να «ανταγωνιστεί» την άμεση έκπτωση που προσφέρει ο ελεύθερος επαγγελματίας στον πελάτη που ισούται με τον ΦΠΑ. Στην κατεύθυνση αυτή, στο τραπέζι έχει πέσει η ιδέα τα κίνητρα να διπλασιαστούν, δηλαδή η μείωση φόρου να φτάνει τις 4.500 ευρώ, ώστε οι πολίτες να αρχίσουν να ζητούν αποδείξεις από γιατρούς, δικηγόρους και τεχνίτες με τους οποίους συναλλάσσονται.

Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκεται και η σκέψη για την καταβολή ενοικίων και κοινοχρήστων υποχρεωτικά μόνο με ηλεκτρονικά μέσα, ακόμη και αν το ύψος του ενοικίου είναι κάτω από 400 ευρώ. Με την κύρωση της διάταξης με νόμο, η πληρωμή ενοικίου με μετρητά θα θεωρείται φορολογική παράβαση. Με τον τρόπο αυτόν η ΑΑΔΕ θα εντοπίσει και ιδιοκτήτες οι οποίοι προτιμούν να παίρνουν το ενοίκιο χωρίς αποδείξεις.

Η σκέψη για τη μείωση του ορίου των συναλλαγών σε μετρητά από τα 500 ευρώ που εξεταζόταν μέχρι πρόσφατα μάλλον θα πρέπει να αποκλειστεί. Τούτο διότι συναντά αντιστάσεις τόσο από την ΕΚΤ όσο και από την Κομισιόν. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη εκφράσει αιτιολογημένη γνώμη στην οποία σημειώνει ότι η μείωση του ορίου συναλλαγών σε μετρητά στα 200 ευρώ, όπως είχε προταθεί, θα απέκλειε στην ουσία την κυκλοφορία του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ, το οποίο συνεχίζει να κυκλοφορεί και θα δημιουργούσε προβλήματα στις τράπεζες. Η δε Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεσήμανε τον κίνδυνο να αποκλείονται από την αγορά και να έχουν πρόβλημα στις συναλλαγές τους άτομα μεγάλης ηλικίας ή ανάπηροι που δεν έχουν ευχέρεια με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές.

Για τις αρχές του 2024 η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές

Ενα αναμενόμενο «όπλο» στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής θα είναι η διασύνδεση των μηχανημάτων POS με τις ταμειακές μηχανές. Το σχέδιο στην αρχή του χρόνου ήταν να γίνει αρχικά μέχρι το τέλος Ιουνίου η διασύνδεση για 400.000 ταμειακές – POS για επιχειρήσεις με τζίρο μέχρι 100.000 ευρώ και μέχρι το τέλος Ιουλίου για επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 100.000 ευρώ. Ωστόσο, σε συνάντηση που είχε πριν από τις εκλογές ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, με τους εκπροσώπους των εταιριών πληροφορικής, που θα προσαρμόσουν τα συστήματα, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν τεχνικά προβλήματα που αναβάλλουν τη διασύνδεση των μηχανημάτων POS με τις ταμειακές μηχανές για τις αρχές του 2024.

Ο νέος υφυπουργός Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, σε συνεργασία με τον διοικητή της ΑΑΔΕ, αναζητούν τρόπους να επισπευσθεί η διαδικασία, ώστε η διασύνδεση να ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν νωρίτερα μέσα στο 2024. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο επέκτασης της χρήσης POS εκτός των 110 κλάδων για τους οποίους είναι σήμερα υποχρεωτικό το μηχάνημα ηλεκτρονικών πληρωμών.

 Αναμόρφωση τεκμηρίων από το 2025

Η αναμόρφωση των τεκμηρίων θα έχει, επίσης, διπλό στόχο. Από τη μια, θα επιχειρήσει να διευρύνει τη φορολογική βάση και στη συνέχεια, με τους επιπλέον πόρους που αναμένεται να προκύψουν, να χρηματοδοτήσει τη μείωση των σημερινών τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%.

Το πρώτο και πιο χρονοβόρο βήμα θα είναι να εντοπιστούν και να καλυφθούν οι… νομοθετικές «τρύπες» που έχουν ψηφιστεί κατά καιρούς, οι οποίες επιτρέπουν να υπάρχουν δίοδοι φοροδιαφυγής σε μη μισθωτούς, αλλά και διατάξεις οι οποίες προκαλούν στρεβλώσεις και υψηλή φορολογία σε πολύ χαμηλά πραγματικά εισοδήματα.

Οι αλλαγές μεταφέρονται χρονικά για το 2025, καθώς θα πρέπει να «σκαναριστούν» δεκάδες διάσπαρτες διατάξεις που δίνουν περιθώρια φοροδιαφυγής. Στέλεχος του υπ. Οικονομικών σημείωνε χαρακτηριστικά το τεκμήριο των διδάκτρων ιδιωτικών σχολείων. Κάποιοι επιτήδειοι, για να αποφύγουν την «τσιμπίδα» των τεκμηρίων, χρεώνουν τα δίδακτρα στους γονείς τους και απαλλάσσονται από το συγκεκριμένο τεκμήριο διαβίωσης.

Θα καταργηθούν, επίσης, με μόνιμο τρόπο, στρεβλώσεις που οδηγούσαν σε υπέρμετρη φορολογία άτομα τα οποία είχαν ελάχιστα πραγματικά εισοδήματα αλλά λόγω νομοθεσίας φορολογούνταν ως μη μισθωτοί από το πρώτο ευρώ, αφού τα τεκμαρτά τους εισοδήματα ήταν μεγαλύτερα από αυτά που είχαν από την εργασία τους.

Με τη διόρθωση αυτών των προβλημάτων και των ατελειών, που είχαν δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια από τη χρήση του συγκεκριμένου εργαλείου, θα γίνει και η προσαρμογή του ύψους των σημερινών κριτηρίων με μείωση κατά 30% του βασικού τεκμηρίου διαβίωσης των 3.000 ευρώ, αλλά και των υπόλοιπων τεκμηρίων για κινητές και ακίνητες αξίες που έχει στην κατοχή του ο φορολογούμενος.

Ειδήσεις σήμερα

Στο στόχαστρο το «ξέπλυμα» μέσω κρυπτονομισμάτων – Υπερόπλο «made in USA» στην Αρχή για το «ξέπλυμα»

Σύνταξη Σεπτεμβρίου: Δείτε πότε θα μπουν τα χρήματα ανά ταμείο

Δημόσιο: Νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων και προϊσταμένων