Μετά την ανακοίνωσή του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, για την επιβολή δασμών 25% στο αλουμίνιο και τον χάλυβα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε, ανακοινώνοντας ότι καταρτίζονται ήδη μέτρα ως αντίποινα στην απόφαση του Αμερικανού Προέδρου.
«Οι αδικαιολόγητοι δασμοί στην ΕΕ δεν θα μείνουν αναπάντητοι – θα πυροδοτήσουν σταθερά και αναλογικά αντίμετρα», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι «η ΕΕ θα ενεργήσει για να προστατεύσει τα οικονομικά της συμφέροντα».
I deeply regret the U.S. decision to impose tariffs on European steel and aluminum exports.
The EU will act to safeguard its economic interests.
We will protect our workers, businesses and consumers ↓
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) February 11, 2025
Μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτοβιτς Šefčovič ανακοίνωσε: «Αυτή τη στιγμή αξιολογούμε το εύρος των μέτρων που ανακοινώθηκαν τη νύχτα και θα ανταποκριθούμε με σταθερό και αναλογικό τρόπο με αντίμετρα».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να απαντήσει με στοχευμένους δασμούς στο αλουμίνιο και τον χάλυβα των ΗΠΑ, όπως έκανε το 2018 όταν η κυβέρνηση Τραμπ είχε ήδη βάλει στο στόχαστρο τις ευρωπαϊκές εισαγωγές. Θα μπορούσε επίσης να επιλέξει ένα δείγμα άλλων προϊόντων στα οποία θα επιβληθούν δασμοί.
The EU sees no justification for the imposition of tariffs on our exports. Economically counterproductive. A lose-lose scenario.
We’re assessing the scope of the measures and will be responding in a firm, proportionate way by counter measures.
https://t.co/oJpHJXVcOc pic.twitter.com/BDO5ZL5sU0
— Maroš Šefčovič (@MarosSefcovic) February 11, 2025
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, η χώρα του οποίου γίνεται ιδιαίτερα στόχος των απειλών Τραμπ για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, αντέδρασε καλώντας για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
«Είμαστε ωφελούμενοι από την Ευρώπη όσο καμία άλλη χώρα. Είμαστε η μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής. Εάν η ΕΕ στοχοποιηθεί από τους δασμούς των ΗΠΑ, όπως συμβαίνει ήδη με τον χάλυβα και το αλουμίνιο, τότε εξαρτόμαστε περισσότερο από την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη από οποιαδήποτε άλλη χώρα», δήλωσε ο κ. Σολτς, λίγες ημέρες πριν από τις πρόωρες ομοσπονδιακές εκλογές.
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ορισμένοι ευρωβουλευτές ζήτησαν επίσης ενότητα μπροστά σε αυτό που μοιάζει με την έναρξη ενός εμπορικού πολέμου.
«Η ΕΕ πρέπει να μείνει ενωμένη», είπε ο Jörgen Warborn, προσθέτοντας ότι «ο κατακερματισμός θα αποδυναμώσει τη διαδικασία μας». Ωστόσο, ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος προειδοποίησε ότι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ πρέπει να συνεχιστούν.
«Έχουμε μια καλά ανεπτυγμένη εργαλειοθήκη εμπορικής άμυνας», αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται «μόνο μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων», υποστηρίζοντας ότι «ένας εμπορικός πόλεμος με τα πόδια δεν θα μας ωφελήσει». Η ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών Ιράτξε Γκαρθία είπε ότι τα μέτρα αντιποίνων θα πρέπει να στοχεύουν «μέρος της οικονομίας των ΗΠΑ» και ότι «ο Τραμπ έχει επιλέξει λάθος δρόμο».
Δασμοί Τραμπ: Τι θα συμβεί στην Ελλάδα
Στάση αναμονής τηρούν οι εγχώριες εξαγωγικές επιχειρήσεις σχετικά με την εμπορική πολιτική που θα ακολουθήσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει προαναγγείλει την επιβολή δασμών σε αγαθά που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κι αυτό γιατί οι ΗΠΑ αποτελούν τον 5ο μεγαλύτερο εξαγωγικό προορισμό για την Ελλάδα, με τις εξαγωγές να ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ, ενώ αντίστοιχα είναι ο 14ος σημαντικότερος προμηθευτής της χώρας μας.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Eurobank, το ενδεκάμηνο του 2024 οι ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού αυξήθηκαν κατά 4,8%, αγγίζοντας τα 2,19 δισ. ευρώ, ενώ η αξία εισαγωγών από τις ΗΠΑ ανήλθε στα 1,99 δισ. ευρώ, με το ισοζύγιο να εμφανίζεται πλεονασματικό στα 203,5 εκατ. ευρώ. Στις επιμέρους κατηγορίες, τα τρόφιμα και τα ζώα ζωντανά κατέγραψαν το μεγαλύτερο πλεόνασμα (521,6 εκατ. ευρώ), σε αντίθεση με τα ορυκτά καύσιμα, που εμφάνισαν το μεγαλύτερο έλλειμμα (-399 εκατ. ευρώ).
Πάντως, για το σύνολο του έτους, σύμφωνα με τη Eurobank, οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας, ήτοι στα 2,4 δισ. ευρώ. Οπως επισημαίνεται στην εν λόγω μελέτη, «το πόσο, τελικά, θα επηρεαστούν οι εξαγωγές εμπορευμάτων της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ θα εξαρτηθεί από το ύψος της πιθανής ανόδου των δασμών και από τον βαθμό ευαισθησίας των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων προς τις ΗΠΑ στην άνοδο των δασμών».
Πάντως, οι επιπτώσεις, σύμφωνα με τη Eurobank, πηγάζουν από τον συνδυασμό των εμπορικών δεσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ε.E. και των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ. Μια πιθανή άνοδος των δασμών στα προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ από την Ε.Ε. μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις εξαγωγές εμπορευμάτων της Ε.Ε. προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα εισοδήματα των φορέων της Ενωσης, αλλά και τις ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων, αλλά και υπηρεσιών προς την Ε.Ε. Υπάρχει, δηλαδή, η περίπτωση η μείωση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ από άλλες χώρες της Ευρώπης να επηρεάσει τις εξαγωγές της Ελλάδας προς τις χώρες αυτές, καθώς μέρος των ελληνικών εξαγωγών προς την Ε.Ε. αφορά ενδιάμεσα αγαθά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών αγαθών που η Ευρώπη εξάγει στις ΗΠΑ.
Τι εξάγουμε
Σύμφωνα με τα τελευταία αναλυτικά στοιχεία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στις ΗΠΑ, που αφορούν το 2023, το πλεόνασμα για την Ελλάδα άγγιξε τα 614 εκατ. ευρώ, ενώ το διμερές εμπόριο διαμορφώθηκε στα 3,6 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 36,3% σε σχέση με το 2022, ως αποτέλεσμα της πτώσης των εισαγωγών. Αναλυτικά, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ περιορίστηκαν κατά 5% στα 2,1 δισ. ευρώ το 2023, αντιπροσωπεύοντας το 4,2% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας. Από την άλλη, οι εισαγωγές της Ελλάδας από τις ΗΠΑ κατέγραψαν βουτιά κατά 56,5%, στο 1,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 1,9% των συνολικών εισαγωγών της χώρας μας.
Σε ό,τι αφορά το «καλάθι» των ελληνικών εξαγωγών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, στην κορυφή της λίστας βρίσκονται τα λάδια από πετρέλαιο ή από ορυκτά με 364,5 εκατ. ευρώ και ακολουθούν τα λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα αλλιώς παρά με ξίδι (όχι κατεψυγμένα) με 157,4 εκατ. ευρώ. Στην τρίτη και τέταρτη θέση φιγουράρουν τσιμέντα υδραυλικά και λοιπά προϊόντα με 122,9 και 111,4 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι καρποί και τα φρούτα με 88,8 εκατ. ευρώ. Σημαντική θέση στις εξαγωγές της χώρας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού καταλαμβάνουν, επίσης, το ελαιόλαδο με 75,5 εκατ. ευρώ και τα τυριά με 65,4 εκατ. ευρώ.
ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ
ΠΡΟΪΟΝΤΑ | ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 2022 ΣΕ ΕΚΑΤ. € | ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 2023 ΣΕ ΕΚΑΤ. € | ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2023/22 |
Λάδια από πετρέλαιο ή ασφαλτούχα ορυκτά | 473,7 | 364,5 | -23,1% |
Λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα αλλιώς παρά με ξίδι ή οξικό οξύ (όχι κατεψυγμένα) |
198,2 |
157,4 | –
-20,6% |
Τσιμέντα υδραυλικά | 129,6 | 122,9 | -5,1% |
Λοιπά προϊόντα | 114,1 | 111,4 | -2,3% |
Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών | 66,6 | 88,8 | +33,4% |
Ελαιόλαδο | 51,6 | 75,5 | +46,4% |
Πλάκες, ταινίες και φύλλα από αργίλιο | 93 | 72,7 | -21,9% |
Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί | 51,2 | 65,4 | +27,9% |
Στρόβιλοι δι’ αντιδράσεως, συσκευές προώθησης διά στροβίλου κ.λπ. |
6,4 |
54,3 |
+752,3% |
Πηγή: Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στις ΗΠΑ.