Από την 1η Ιανουαρίου η χρήση του αφορολόγητου θα επιτυγχάνεται μόνο με ηλεκτρονικές συναλλαγές για το σύνολο σχεδόν των φορολογουμένων, μπαίνει τέλος στις συναλλαγές με μετρητά για ποσά άνω των 500 ευρώ, οι επιτηδευματίες υποχρεούνται πλέον να ανοίξουν επαγγελματικό λογαριασμό για την επιχειρηματική τους δραστηριότητα και η μισθοδοσία θα γίνεται πλέον αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα, στις κυριότερες από τις αλλαγές που έρχονται στην καθημερινότητα μας.

Αφορολόγητο μόνο με «πλαστικό χρήμα»

Μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες προκειμένου να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 1.900 έως 2.100 ευρώ που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο όριο εισοδήματος από 8.636 έως και 9.545 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, με βάση τα σημερινά δεδομένα, θα πρέπει να έχουν καταναλώσει ένα μέρος του εισοδήματός, υποχρεωτικά μέσω πλαστικού χρήματος.

Εφόσον το εισόδημα είναι έως 10.000 ευρώ, απαιτείται ποσοστό δαπανών 10% με πλαστικό χρήμα. Για εισόδημα 9.000 ευρώ, απαιτούνται συναλλαγές με ηλεκτρονικό χρήμα 900 ευρώ, στα 10.000 ευρώ αυξάνονται σε 1.000 ευρώ. Για μεγαλύτερα εισοδήματα ακολουθούν δύο ακόμα συντελεστές. Στο κλιμάκιο εισοδήματος από 10.001 έως και 30.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 15%, ενώ στο κλιμάκιο εισοδήματος άνω των 30.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 20% (με μέγιστο όριο απαιτούμενων πληρωμών τα 30.000 ευρώ).

Ποιοι εξαιρούνται

Από το μέτρο εξαιρούνται οι φορολογούμενοι άνω των 70 ετών και τα άτομα με αναπηρία από 80% και άνω καθώς και όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση που φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή υπηρεσία και συντάξεις. Ωστόσο και αυτοί οι φορολογούμενοι θα πρέπει να εμφανίσουν δαπάνες με χάρτινες αποδείξεις ανάλογα με το ύψος του εισοδήματός τους για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου.

Επίσης εξαιρούνται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικών ηλεκτρονικών συναλλαγών οι υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών, οι στρατιωτικοί εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή, οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ε.Ε., καθώς και όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας, σε ψυχιατρικό κατάστημα ή είναι φυλακισμένοι.

«Τσουχτερά» πρόστιμα

Όσοι δεν καταφέρουν να συγκεντρώσουν το απαιτούμενο ποσό δαπανών με πλαστικό χρήμα θα πληρώσουν πρόσθετο φόρο. Τα ποσοστά υποχρεωτικών δαπανών με πλαστικό χρήμα, σε σχέση με το εισόδημα είναι σχετικά χαμηλά και θεωρείται ότι οι φορολογούμενοι εύκολα μπορούν να το καλύψουν. Η ποινή όμως αν δεν καλυφθεί το απαιτούμενο όριο δαπανών, είναι υψηλή. Αν δεν καλύπτεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό, τότε ο φόρος εισοδήματος προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή 22%.

Ο έξτρα φόρος πρακτικά προκύπτει από την απώλεια μέρους του αφορολογήτου δεδομένου ότι ο συντελεστής 22% είναι ο πρώτος συντελεστής της ισχύουσας φορολογικής κλίμακας. Ας δούμε ένα παράδειγμα. Ο φορολογούμενος με το εισόδημα των 12.000 ευρώ, πραγματοποιεί το 2017 πληρωμές με πλαστικό χρήμα 500 ευρώ, αντί των απαιτούμενων ύψους 1.300 ευρώ. Στη διαφορά των 800 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής 22% και προκύπτει επιπλέον φόρος 176 ευρώ.

Ποιες αποδείξεις «μετράνε»

Το τοπίο θα ξεκαθαρίσει με την έκδοση σχετικής απόφασης από τον υπουργό Οικονομικών. Σύμφωνα με το σχέδιο θα «μετράνε» όλες οι δαπάνες που γίνονται με ηλεκτρονικό χρήμα όπως αγορές από σούπερ μάρκετ, πολυκαταστήματα, καύσιμα, αγορές ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών συσκευών, έπιπλα, εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ και κέντρα διασκέδασης. Στις εξαιρούμενες δαπάνες εξετάζεται να είναι οι δόσεις δανείων και τα ενοίκια ενδεχομένως και οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης.

Τι ισχύει για τα ιατρικά έξοδα

Όλες οι ιατρικές δαπάνες οι οποίες σήμερα μειώνουν τον φόρο, από το 2017 προκειμένου να αναγνωρίζονται από την εφορία, θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί με πλαστικό χρήμα. Οι χάρτινες αποδείξεις από το γιατρό, αν η δαπάνη έχει πληρωθεί με μετρητά, δεν θα αναγνωρίζονται. Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις οι ιατρικές δαπάνες οδηγούν σε μείωση φόρου 10%, εφόσον υπερβαίνουν το 5% του εισοδήματος.

Για παράδειγμα σε εισόδημα 12.000 ευρώ, προκειμένου να υπάρξει έκπτωση φόρου οι ιατρικές δαπάνες θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 600 ευρώ. Αν ανέρχονται για παράδειγμα σε 1.000 ευρώ, μόνο εφόσον έχουν πληρωθεί με πλαστικό χρήμα θα κερδίζεται η έκπτωση φόρου των 100 ευρώ.

Λοταρία για πρόσθετα κίνητρα

Εκτός από τις εκπτώσεις φόρου που θα εξασφαλίζουν όσοι πραγματοποιούν συναλλαγές με πλαστικό χρήμα, θα υπάρχουν κληρώσεις με έπαθλα μετρητά, αυτοκίνητα ακόμη και ακίνητα που ανήκουν στο Δημόσιο. Συνολικά σε ετήσια βάση, οι κληρώσεις αυτές μπορούν να κοστίζουν έως και 12 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό. Επίσης σχεδιάζεται να δοθούν επιπλέον κίνητρα, όπως πρόσθετο αφορολόγητο στους φορολογούμενους που υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα ποσοστά ελάχιστης δαπάνης με πλαστικό χρήμα.

Ποιες αποδείξεις κρατάμε

Οι φορολογούμενοι που πραγματοποιούν δαπάνες με ηλεκτρονικό χρήμα δεν χρειάζεται να μαζεύουν τα χαρτάκια-αποδείξεις από τις πληρωμές. Αντίθετα όσοι εξαιρούνται από την υποχρέωση πληρωμών με πλαστικό χρήμα, θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούνται με τις γνωστές σακούλες χάρτινων αποδείξεων.

Επαγγελματικός λογαριασμός

Οι επιτηδευματίες υποχρεούνται να δημιουργήσουν έναν επαγγελματικό λογαριασμό, μέσω του οποίου θα διενεργούν τις συναλλαγές που αφορούν στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Ηλεκτρονικά η μισθοδοσία

Από τις 22 Δεκεμβρίου και μετά, όποιος εργοδότης καταβάλλει αμοιβές με μετρητά, χάνει το δικαίωμα έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα και απειλείται έτσι με πρόσθετο φόρο. Ειδικότερα από τη συγκεκριμένη ημερομηνία και μετά, δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού, αμοιβές όσων εργάζονται με μπλοκάκια αλλά και αμοιβές διευθυντών ή μελών Δ.Σ., όπως άλλωστε και αμοιβές δικηγόρων με πάγια αντιμισθία (οι οποίες περιλαμβάνονται ενδεικτικά στις δαπάνες οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης), εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφλησή τους έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Αν οι δαπάνες αυτές εξοφληθούν με μετρητά, παύουν να εκπίπτουν.