Με την απόφαση αυτή που έβγαλε η Ολομέλεια του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου (υπ. αριθμ. 1388/11-11-2018), οι δικαστές έκριναν ότι ορθά καταργήθηκε το Δώρο των 800 ευρώ με το νόμο 3487/2010 στους συνταξιούχους που έπαιρναν σύνταξη πάνω από 2.500 ευρώ. Παράλληλα όμως, στην παράγραφο 8.3 της απόφασης προσδιόρισαν ως ένα βαθμό και το τι μέλλει γενέσθαι από τη νομοθετική πλευρά, λέγοντας ότι «δεν κατοχυρώνεται ούτε από την εθνική ούτε από τη διεθνή έννομη τάξη δικαίωμα σε συντάξεις ή παρακολουθήματα αυτών συγκεκριμένου ύψους»!

Η θέση αυτή βασίστηκε σε παλαιότερες αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου (287/2008 και 11 Τμ. 5110/2015, 177/2012, 836/2009, 1443/2004) και σημαίνει ότι ναι μεν το κράτος οφείλει να εξασφαλίζει την επάρκεια των συντάξεων, αλλά δεν υφίσταται δέσμευση για τη διατήρηση «συντάξεων και βοηθημάτων σε συγκεκριμένο ύψος».

Στην πράξη λοιπόν αν η παρούσα κυβέρνηση, ή η επόμενη, σε περίπτωση που πάρει την καυτή πατάτα των αναδρομικών, υποχρεωθεί να επαναφέρει τα Δώρα σε όλους τους συνταξιούχους, καθώς και στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, δεν έχει τη δέσμευση από εδώ και πέρα να τα καταβάλλει με τα ίδια ποσά που ήταν όταν καταργήθηκαν (800 ευρώ και 1.000 ευρώ αντίστοιχα), αλλά έχει τη δικαιοδοσία να τα νομοθετήσει ως έκτακτα βοηθήματα λόγω εορτών, με ποσά πολύ χαμηλότερα, ακόμη και στα 250 με 300 ευρώ το χρόνο!

Η θέση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι ότι για το μέλλον δεν είναι στη δικαιοδοσία των δικαστών να ορίσουν πόσα θα είναι τα Δώρα, αλλά των κυβερνήσεων, με βάση τις αντοχές του προϋπολογισμού.

Αντίθετα, εκεί που οι δικαστές έχουν πλήρη δικαιοδοσία είναι στο να κρίνουν αν οι περικοπές είναι αντισυνταγματικές και εφόσον κριθούν ως τέτοιες, τότε όσοι έχουν ασκήσει προσφυγές θα πρέπει να πάρουν πίσω αυτές τις περικοπές γιατί τους επεβλήθησαν κατά παράβαση του Συντάγματος.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) έχει κρίνει ήδη από τον Ιούνιο του 2015 ότι οι περικοπές Δώρων στις συντάξεις και οι μειώσεις που επιβλήθηκαν με τους νόμους 4051 και 4093 του δεύτερου Μνημονίου του 2012, είναι αντισυνταγματικές διότι δεν δικαιολογήθηκαν επαρκώς από μελέτες και δεν έγιναν με αναλογικό τρόπο στους συνταξιούχους.

Το ΣτΕ έκρινε ότι από την απόφασή του και μετά, οι μειώσεις των δυο νόμων θα έπρεπε να σταματήσουν και τα δώρα να επανέλθουν. Δεν καθόρισε όμως σε τι ύψος θα είναι τα δώρα, όπως δεν καθόρισε και αν οι συντάξεις θα πρέπει να μείνουν στο ίδιο ύψος με την επιστροφή των παράνομων περικοπών. Η κυβέρνηση παρέκαμψε την υποχρέωσή της να επαναφέρει Δώρα και περικοπές, διά της πλαγίας οδού, ψηφίζοντας το νόμο Κατρούγκαλου που μειώνει τις νέες συντάξεις και επανυπολογίζει τις παλιές σε μικρότερο ποσό, με το τρικ της προσωπικής διαφοράς.

Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα, και με τα δικαστήρια να δικαιώνουν τους συνταξιούχους για τις παράνομες περικοπές από τον Ιούνιο του 2015 ως και το 2018, η επαναφορά των Δώρων από εδώ και στο εξής, αν θα γίνει, δεν θα είναι στα 800 ευρώ για τους συνταξιούχους ούτε στα 1.000 ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους, ακριβώς επειδή καμία κυβέρνηση –με βάση το σκεπτικό των δικαστών- δεν υποχρεώνεται να επαναφέρει τα ίδια ποσά, αλλά μπορεί να θεσπίσει πολύ λιγότερα, με την επίκληση του κινδύνου εκτροχιασμού των οικονομικών του κράτους.

Σε αυτή την περίπτωση, όπως παραδέχονται έγκριτοι νομικοί, μπορεί να δούμε και Δώρα στις συντάξεις με 250 ευρώ το χρόνο και Δώρα στους μισθούς του Δημοσίου με ποσά 300 ευρώ ετησίως.

Μποξ: Τι λέει η «βόμβα» του Ελεγκτικού Συνεδρίου για συντάξεις και Δώρα
Η λεπτομέρεια είναι ότι οι δικαστές επικαλούνται εθνική και διεθνή νομολογία και λένε ότι σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται διατήρηση συντάξεων, βοηθημάτων σε συγκεκριμένο ύψος!

Το σημείο 8.3 της απόφασης 1388/2018 του Ελεγκτικού Συνεδρίου λέει επί λέξει:

«8.3. Επίσης, εν όψει του ιδιαίτερου υπηρεσιακού και συνταξιοδοτικού καθεστώτος που το Σύνταγμα επιφυλάσσει στους δημοσίους λειτουργούς, υπαλλήλους και στρατιωτικούς (βλ. άρθρα 16, 21, 23 παρ. 2, 29 παρ. 3, 45, 87 και επ., 103 και 104 του Συντάγματος, πρβλ. ΑΕΔ 16/1983, Α.Π. 701/2014, 968/2013, Ολ. Ε.Σ. 244/2017), το Κράτος εγγυάται και οφείλει να διασφαλίζει την επάρκεια των συντάξεων και τη βιωσιμότητα του συστήματος συνταξιοδότησης των ανωτέρω (Ελ.Συν. Ολ. 244/2017, Πρακτ. 3ης Ειδ. Συν/σης της 24.6.2010).
Στο πλαίσιο αυτό εναπόκειται, κατ’ αρχήν, στην ευχέρεια του νομοθέτη, εν όψει και των εκάστοτε δημοσιονομικών συνθηκών να μεταβάλλει για το μέλλον το συνταξιοδοτικό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων, λειτουργών και στρατιωτικών, ως προς το ύψος, μεταξύ άλλων, του ποσού της λαμβανόμενης σύνταξης και των παρακολουθημάτων αυτής, χωρίς να επιβάλλεται η εσαεί διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος, δοθέντος ότι δεν κατοχυρώνεται ούτε από την εθνική ούτε από τη διεθνή έννομη τάξη δικαίωμα σε συντάξεις ή παρακολουθήματα αυτών συγκεκριμένου ύψους (Ελ.Συν. Ολομ. 287/2008 και 11 Τμ. 5110/2015, 177/2012, 836/2009, 1443/2004, πρβλ. ΣτΕ Απόφαση 1388/2018 25 Ολομ. 1286, 1283/2012).

Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ στο ένθετο Ασφάλιση & Συντάξεις στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου