Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Σύνδεσμο Ελλήνων Διαμεσολαβητών (ΣΕΔΙ) σε δείγμα 500 διαμεσολαβητών, με το 92% αυτών να απαντάει πως έχει επιλύσει συνολικά μόλις 25 υποθέσεις σε χρονικό διάστημα 4 ετών. Αξιοσημείωτη είναι δε η άποψη των διαμεσολαβητών πως ο νόμος για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό ρύθμισης οφειλών καθιστά την παρουσία τους στη διαδικασία περισσότερο διεκπεραιωτική παρά ουσιαστική.
Η διαμεσολάβηση είναι ένας εξωδικαστικός τρόπος επίλυσης μιας διαφοράς. Στο πλαίσιο αυτής συμμετέχουν τα δύο μέρη μιας διαφοράς, οι δικηγόροι τους και βέβαια ο διαμεσολαβητής. Μέσα από μια πολύ σύντομη διαδικασία, ακόμη και εντός 1-2 ημερών, τα μέρη μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία, η οποία μάλιστα να αποκτήσει με την επικύρωσή της από το Πρωτοδικείο την ισχύ δικαστικής απόφασης.

Συμπεράσματα

Στα βασικά συμπεράσματα της έρευνας του ΣΕΔΙ συμπεριλαμβάνονται τα εξής:

1 Περίπου 63% της νομικής κοινότητας δεν γνωρίζει τη διαδικασία της διαμεσολάβησης. Γεγονός που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό, αν συνδυαστεί με τα εξής δεδομένα:

* η βασική επιλογή προώθησης του θεσμού ήταν μέσω του νομικού κόσμου της χώρας

* η ύπαρξη υποχρεωτικής παρουσίας δικηγόρων στη διαδικασία

* η συμμετοχή δικηγορικών συλλόγων στους φορείς κατάρτισης διαμεσολαβητών και

* η υποχρέωση που συνιστά ο Κώδικας Δικηγόρων για ενημέρωση των πελατών τους σχετικά με τη επιλογή της διαμεσολάβησης ως εναλλακτικής διαδικασίας επίλυσης.

2 Παρά το γεγονός των αριθμητικών περιορισμών και του ρόλου του διαμεσολαβητή στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων, που είναι περισσότερο συντονιστικός και λιγότερο ουσιαστικός, το 72% των διαμεσολαβητών θεωρεί την παρουσία τους θετική.

3 Χαμηλά ποσοστά συμβολής στην προώθηση της διαμεσολάβησης συγκεντρώνει τόσο το υπουργείο Δικαιοσύνης όσο και τα Επιμελητήρια και οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας (από 3 έως 3,5 στα 10), κάτι που ουσιαστικά δηλώνει την ανάγκη ενίσχυσης των ενεργειών των παραπάνω φορέων για την προώθηση του θεσμού. Σημειώνεται, επίσης, πως για την περιορισμένη χρήση της διαμεσολάβησης, το 85% των ερωτώμενων αποδίδει ευθύνες και στο σχετικό νομικό πλαίσιο (ν. 3898/2010).

4 Ο μέσος όρος χρημάτων που έχει δαπανήσει κάθε διαμεσολαβητής για τη βασική εκπαίδευση και τις εξειδικεύσεις στο αντικείμενο της διαμεσολάβησης είναι περίπου 3.700 ευρώ, ποσό αρκετά σημαντικό, αν αναλογιστεί κανείς πως αποτελεί επένδυση γνώσης η οποία δεν έχει αποσβεστεί.

5 Περίπου 7 χρόνια μετά την εισαγωγή του νόμου 3898/2010 για τη διαμεσολάβηση, μόνο 2 στους 10 πολίτες και επιχειρήσεις γνωρίζουν πως υπάρχει αυτή η δυνατότητα επίλυσης.

6 Τέλος, από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα της έρευνας είναι πως οι ερωτώμενοι σε ποσοστό 93% θεωρούν ότι θα πρέπει να εισαχθεί η διαμεσολάβηση ως απαραίτητο στάδιο πριν από την προσφυγή στη Δικαιοσύνη, ένα μοντέλο που εφαρμόζεται στη γειτονική Ιταλία, η οποία έχοντας επιλέξει να δώσει «ψήφο εμπιστοσύνης» στο θεσμό, «στέλνει» ετησίως περίπου 200.000 υποθέσεις στη διαμεσολάβηση με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας.

Υστερεί η Ελλάδα

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Διαμεσολαβητών και γενικός διευθυντής του Κέντρου Εξωδικαστικής Επίλυσης Διαφορών ADR point, Πέτρος Ζουρδούμης, τόνισε την εντυπωσιακή συμμετοχή των ελλήνων διαμεσολαβητών στην έρευνα και έκανε αναφορά σε μια μεγάλη ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσει άλλο χρόνο. Οπως δήλωσε σχετικά: «Ενώ έχουμε στα χέρια μας ένα εξαιρετικό εργαλείο που μπορεί να επιλύσει δεκάδες χιλιάδες ιδιωτικές διαφορές που συνωστίζονται καθημερινά στα πινάκια των δικαστηρίων, δυστυχώς, η διαμεσολάβηση παραμένει προς το παρόν κενό γράμμα. Την ώρα που σε άλλες χώρες η διαμεσολάβηση δεν αποτελεί πλέον εναλλακτικό αλλά κύριο τρόπο επίλυσης διαφορών μαζί με τη Δικαιοσύνη, η Ελλάδα που έχει ανάγκη από τέτοιες σύγχρονες πρακτικές, καθυστερεί χάνοντας ένα ουσιαστικό πλεονέκτημα. Αυτό που απαιτείται δεν είναι μόνο soft ενέργειες ενημέρωσης της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας (που επτά χρόνια μετά την εισαγωγή του νόμου αγνοούν την ύπαρξη αυτής της δυνατότητας σε ποσοστό 80%), αλλά τολμηρές αποφάσεις, νομοθετικές πρωτοβουλίες όπως η θέσπιση της υποχρεωτικότητας και πραγματική βούληση για τη λειτουργία της διαμεσολάβησης στην πράξη».

Ιωάννα Φεντούρη
[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου