Στο μέτωπο των εσόδων, μετά τη φοροκαταιγίδα του 2016, που έφερε πρωτογενές πλεόνασμα-ρεκόρ 4,2% του ΑΕΠ, φέτος τα στοιχεία δείχνουν κόπωση, καλύπτοντας οριακά το στόχο για τους πέντε πρώτους μήνες του χρόνου. Από το τέλος του επόμενου μήνα έρχονται οι βαριές φορολογικές υποχρεώσεις μισθωτών, συνταξιούχων και ελευθέρων επαγγελματιών. Τα φουσκωμένα εκκαθαριστικά προκύπτουν από το μέσο όρο των φορολογικών δηλώσεων που έχουν υποβληθεί λίγες μέρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής στο τέλος του μήνα. Σε μέσο όρο η κάθε χρεωστική φορολογική δήλωση φέρνει φόρο 920-930 ευρώ έναντι 612 ευρώ το ίδιο διάστημα πέρσι.

Οι λόγοι είναι πολλοί: Η μείωση του αφορολόγητου ορίου που φέρνει στην εκκαθάριση και το πρώτο εξάμηνο του 2016 που δεν πληρώθηκε τότε, η αύξηση της προκαταβολής φόρου για επιχειρήσεις στο 100% και οι επιβαρύνσεις που προκύπτουν από την κλιμακωτή επιβάρυνση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που θεσμοθετήθηκε πέρσι.

Χειρότερα είναι τα πράγματα με την κοινωνική ασφάλιση. Στο… ταμειακώς «εντάξει» που πήρε με το αναθεωρημένο Μνημόνιο η κυβέρνηση υπάρχει ένας αστερίσκος καθόλου ασήμαντος. Από τη δημιουργία του το υπερταμείο ΕΦΚΑ δεν έχει δώσει ούτε μία νέα σύνταξη με βάση το νόμο Κατρούγκαλου. Μέχρι στιγμής από τις περίπου 135.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν σωρευτεί δεν έχουν διεκπεραιωθεί παρά ελάχιστες, με αποτέλεσμα οι δικαιούχοι να βολεύονται με «έναντι».

Το ποσό που θα πρέπει να καταβάλει το Δημόσιο για συντάξεις και εφάπαξ μέχρις στιγμής (αφού οι αιτήσεις συνεχίζουν να έρχονται) θα φτάσει τα 860-900 εκατ. ευρώ. Ηδη το αρμόδιο υπουργείο έχει πάρει… κίτρινη κάρτα για την καθυστέρηση του επανυπολογισμού έστω και του 30% των συντάξεων, που είχε ως χρονικό όριο το τέλος Ιουνίου και όπως φαίνεται δεν πρόκειται να εκπληρωθεί, αφού προηγήθηκαν τα κωμικοτραγικά με τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με βάση το δείκτη μισθών ο οποίος ακόμη… αναζητείται.

Μια ακόμη πρόκληση θα είναι και η ενοποίηση παροχών και εισφορών, που ήταν και ο κορμός της μεταρρύθμισης, αφού το σύστημα συνεχίζει να λειτουργεί ως ομάδα ταμείων κύριας ασφάλισης υπό τον ίδιο τίτλο. Το κρυφό κομμάτι αυτής της ιστορίας είναι ότι μέσω της ενοποίησης οι συνταξιούχοι των ευγενών ταμείων θα εγγράψουν και νέες απώλειες σε συντάξεις και υπηρεσίες.

Ο δεύτερος τομέας όπου θα κριθεί η κυβέρνηση είναι οι αποκρατικοποιήσεις. Πάρα τα δύο χρόνια που έχουν περάσει από τη συμφωνία για τη δημιουργία του Υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων και επενδύσεων, το σχήμα που ήθελε την ενοποίηση της διαχείρισης της περιουσίας του ΤΑΙΠΕΔ, του ΤΧΣ, της ΕΤΑΔ και της νεοσύστατης ΕΔΗΣ μένει ακόμη στα χαρτιά, με το πρόγραμμα να τρέχει αποκλειστικά μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.

Την ίδια ώρα, ενώ το αναθεωρημένο Μνημόνιο περιμένει για φέτος έσοδα 19 δισ. ευρώ, περίπου 900 εκατ. ευρώ, που είναι το τίμημα για τη μακροχρόνια παραχώρηση του Ελληνικού, μεταφέρονται στο 2018, ενώ οι επόμενες κίτρινες κάρτες από τους δανειστές έρχονται στην επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού για την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ και της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού. Σε αυτά, στα προσεχώς προστίθενται η πώληση του 17% της ΔΕΗ, η συμμετοχή του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ, τη ΔΕΠΑ, την ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ, στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, τα ΕΛΤΑ και η παραχώρηση των 10 περιφερειακών λιμανιών κατά τα πρότυπα του ΟΛΠ και του ΟΛΘ.

Τον Σεπτέμβριο έρχεται για την κυβέρνηση και η ώρα της ΔΕΗ. Τα συναρμόδια υπουργεία θα υποστούν τη βάσανο της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της επιχείρησης που παράγουν το 40% της παραγωγής της ΔΕΗ με τον τίτλο της «απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας». Στην άτυπη συμφωνία που έγινε με τους δανειστές, η ελληνική πλευρά έχει δεχθεί ότι αν δεν υπάρξει ενδιαφέρον για λιγνιτικές μονάδες, η Ελλάδα θα πρέπει να ανοίξει την αγορά με την πώληση υδροηλεκτρικών μονάδων.

Ολα αυτά τη στιγμή που η ΔΕΗ παραπαίει ανάμεσα στα χρέη των ιδιωτών (2,4 δισ. ευρώ) και του νέου ρόλου που θα κληθεί να παίξει μετά τον ακρωτηριασμό του ΑΔΜΗΕ (για τον οποίο ουδέποτε αποζημιώθηκε) και σύντομα της μείωσης του δυναμικού της κατά 40%.

Σε εκκρεμότητα και η συζήτηση για το χρέος

Η κυβέρνηση θα έχει από τον Σεπτέμβριο και μετά και το νέο θρίλερ με τη διευκρίνιση των μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους.

Μετά την εκεχειρία του τελευταίου Eurogroup, το ΔΝΤ δηλώνει σταθερό στη θέση του για γενναία απομείωση του χρέους, ενώ η Γερμανία, μετά την καταρχήν έγκριση της δόσης των 8,5 δισ. ευρώ, δείχνει ξανά να κάνει πίσω στο θέμα. Ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις στην ηγέτιδα δύναμη της ευρωζώνης θα πρέπει να περιμένουμε από καθυστέρηση (αν ο κυβερνητικός σχηματισμός παραμείνει ίδιος) ή οπισθοχώρηση, αν τελικά στην κυβέρνηση Μέρκελ ενταχθεί και ο φιλελεύθερος Κριστιάν Λίντνερ, που συνδέει την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους με την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη.

Χωρίς όμως το ιερό δισκοπότηρο του χρέους, τα όποια μέτρα εφαρμοστούν από το 2018 και μετά θα δυσκολέψουν την κυβέρνηση να διατηρήσει την κοινωνική και πολιτική συνοχή της και να εφαρμόσει έστω και τις μειώσεις συντάξεων που έχουν προγραμματιστεί από το 2019.

Τάσος Δασόπουλος
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής