Ο αγώνας στα νοσοκομεία συνεχίζεται και το στοίχημα των Χριστουγέννων παραμένει, υπό τη… βαριά σκιά των lockdown στην Ευρώπη. Πρόκειται άλλωστε για περίοδο επικίνδυνη λόγω έντονης κινητικότητας και δραστηριοτήτων. Με τα νέα μέτρα για τους ανεμβολίαστους που θα  έχουν ακόμη μεγαλύτερα εμπόδια σε χώρους ψυχαγωγίας και θα κάνουν γιορτές στο… σπίτι επιδιώκεται να μπει φρένο στις μεταδόσεις.

Το βλέμμα ειδικών και κυβέρνησης είναι σταθερά στο ΕΣΥ. Οπως προκύπτει από πληροφορίες, ένα από τα προβλεπτικά μοντέλα που επεξεργάζεται ο γνωστός καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας δείχνει ότι στις 13 Δεκεμβρίου οι διασωληνωμένοι ασθενείς θα αγγίζουν τους 800. Υπάρχει, όμως, μια συγκρατημένη αισιοδοξία ανάμεσα στα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων ότι θα μειωθούν οι μολύνσεις και δεν θα φτάσουμε αυτό το νούμερο.

Στην Ευρώπη

Οι γιορτές και η συμπεριφορά των πολιτών πριν και κατά τη διάρκειά τους, όμως, ροκανίζουν την ομαλή επιδημιολογική πορεία, με το φάντασμα του lockdown να πλανάται πάνω από την Ευρώπη. Η Αυστρία είναι η πρώτη χώρα που ανακοίνωσε καθολικό… απαγορευτικό για ένα 20ήμερο, ενώ και άλλες χώρες βρίσκονται προ των πυλών για lockdown ή έχουν ανακοινώσει αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Η Λετονία ήταν σε εθνικό lockdown (21/10-15/11), Σλοβακία και Τσεχία έχουν σε… καραντίνα τους ανεμβολίαστους, ενώ σε τοπικό lockdown είναι το κρατίδιο της Σαξονίας στη Γερμανία. Επιπλέον, στην Ολλανδία για τη μείωση της διασποράς του πανδημικού ιού και της προστασίας όλων, εμβολιασμένων και μη, μπαρ, κλαμπ και εστιατόρια κλείνουν για όλους από τις 8 το βράδυ.

Τα νέα μέτρα

Στην Ελλάδα τα νέα μέτρα που λαμβάνονται προς το παρόν αφορούν στη διεύρυνση του μπλόκου σε ανεμβολίαστους. Από την ερχόμενη Δευτέρα, εκτός των κλειστών χώρων εστίασης, η είσοδος μόνο με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης θα ισχύει και για άλλους κλειστούς χώρους και πιο συγκεκριμένα θέατρα, κινηματογράφους, μουσεία, γυμναστήρια. Οι ανεμβολίαστοι δεν θα έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους χώρους ούτε με τη δυνατότητα rapid test όπως συνέβαινε έως σήμερα. Με rapid test θα εξακολουθήσουν να μπαίνουν σε λιανεμπόριο και κομμωτήρια καθώς και σε χώρους λατρείας ενώ σούπερ μάρκετ και φαρμακεία εξαιρούνται από τα μέτρα και δεν απαιτούν τεστ. Το ωράριο θα είναι κυλιόμενο σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και θα χωρίζεται σε πέντε τμήματα από τις 07.00 έως τις 9.30. Την ίδια στιγμή, από τις 13 Δεκεμβρίου ξεκινά η ισχύς του νέου μέτρου για την τρίτη δόση. Για τους εμβολιασμένους πολίτες άνω των 60 ετών, το πιστοποιητικό εμβολιασμού θα λήγει επτά μήνες μετά τη δεύτερη δόση και θα απαιτείται η τρίτη δόση για να είναι ενεργό.

Σταθεροποίηση

Στο μεταξύ, σύμφωνα με την καθηγήτρια Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Βάνα Παπαευαγγέλου, έχει ανακοπεί η εκθετική αύξηση που είχε η Ελλάδα τις προηγούμενες τρεις εβδομάδες. Ο αριθμός των ενεργών κρουσμάτων συνεχίζει, όμως, να είναι μεγάλος (53.000 με βάση στοιχεία της περασμένης Τρίτης έναντι 47.000 την προηγούμενη εβδομάδα). Οι ειδικοί ευελπιστούν πως εάν συνεχιστεί η τάση σταθεροποίησης, θα πέσει και ο αριθμός των ενεργών κρουσμάτων.

«Θα συνεχιστεί η κορύφωση. Σε περίπου δέκα ημέρες θα είμαστε πιο καλά από άποψη κρουσμάτων. Απαιτούνται όμως τουλάχιστον τρεις με τέσσερις εβδομάδες για το ΕΣΥ. Είναι ένας αγώνας δρόμου η αποσυμφόρηση των νοσοκομείων», αναφέρει στον «Ε.Τ.». Είναι χαρακτηριστικό ότι η κάλυψη των κλινών ΜΕΘ στην επικράτεια την Τετάρτη ήταν 91,33%, με Βόρεια Ελλάδα και Θεσσαλία να έχουν φτάσει το… ταβάνι, με αποτέλεσμα να ανοίγουν διαρκώς νέες κλίνες ή να επεκτείνεται η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.

Φύλλα πορείας

Υπό την τεράστια πίεση στα νοσοκομεία Βόρειας Ελλάδας και Θεσσαλίας ξεκίνησαν από την Παρασκευή να αποστέλλονται φύλλα πορείας για επίταξη υπηρεσιών ιδιωτών. Εστάλησαν 85 φύλλα για την επιστράτευση γιατρών ειδικοτήτων πνευμονολογίας, παθολογίας και γενικής ιατρικής, που θα συνδράμουν στα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Η κ. Παπαευαγγέλου εκτιμά ότι σε δύο εβδομάδες θα φανεί η πίεση και στην Αττική. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Λεκανοπέδιο έχει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα όσον αφορά στο ΕΣΥ και διαθέτει εφεδρείες.

Το πιστοποιητικό

Σημαντικά θετική επίδραση στην ανακοπή της μεταδοτικότητας θα έχει κατά τους ειδικούς η χορήγηση της τρίτης δόσης στα άτομα που συμπληρώνουν εξάμηνο από τη δεύτερη δόση, δύο μήνες μετά το μονοδοσικό Johnson & Johnson. Είναι γνωστό ότι μολύνονται και οι εμβολιασμένοι ειδικά όσοι έχουν συμπληρώσει το εξάμηνο από τη δεύτερη δόση. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι η απόφαση το πιστοποιητικό εμβολιασμού να λήγει επτά μήνες μετά τη δεύτερη δόση. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού εκτιμά ότι ο εμβολιαστικός κύκλος πολύ πιθανό να κλείνει στις τρεις δόσεις και μετά από κάποιο διάστημα το εμβόλιο του κορονοϊού να πραγματοποιείται ετησίως όπως το εμβόλιο της γρίπης. Οι επιστήμονες βασίζονται στα στοιχεία από τις άλλες χώρες, κανείς όμως δεν μπορεί να υποθέσει τι θα γίνει σε διάστημα π.χ. ενός έτους. Για αυτό οι εκτιμήσεις που γίνονται είναι πάντα βάσει των τωρινών δεδομένων.

Κορονοϊός: Οι 60άρηδες αρνητές βαρόμετρο για την πίεση στις ΜΕΘ – Ο χάρτης των ανεμβολίαστων σε όλη την Ελλάδα

Ο σημαντικότερος, ίσως, παράγοντας που καθορίζει την πίεση στο ΕΣΥ είναι η εμβολιαστική κάλυψη στα άτομα άνω των 60 ετών.

Η νέα απόφαση της κυβέρνησης να συνδυάζεται η πρόσβαση σε όλες τις δραστηριότητες με την τρίτη δόση για τα άτομα άνω των 60 ετών μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς από αυτήν την ηλικία και πάνω αυξάνεται κατακόρυφα η πιθανότητα βαριάς νόσησης και θανάτου από την Covid-19.

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη στους πολίτες άνω των 60 ετών σε συγκεκριμένες περιοχές – ακόμη και εάν στις ίδιες περιοχές τα ποσοστά εμβολιασμού στον συνολικό πληθυσμό είναι περισσότερο ικανοποιητικά- οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε γεμάτα νοσοκομεία. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές παράμετροι που επηρεάζουν, τελικά, το επίπεδο συναγερμού στις δομές Υγείας μιας περιοχής.

Παραδείγματα

Αναλύοντας τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής για ποσοστά εμβολιασμών των 60άρηδων και στις 74 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, γίνεται εύκολα αντιληπτό γιατί σε ορισμένες περιοχές τα νοσοκομεία πιέζονται και σε άλλες όχι. Τα παραδείγματα της Δυτικής Αττικής και του Ρεθύμνου έχουν αναλυθεί εκτενώς από την καθηγήτρια Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας, Βάνα Παπαευαγγέλου. Οπως φαίνεται από τα επικαιροποιημένα στοιχεία, στη Δυτική Αττική το ποσοστό πλήρως εμβολιασμένων για όλο τον πληθυσμό συνολικά ανέρχεται σε 45%, ενώ για τους άνω των 60 ετών σε 69%. Αντίστοιχα, στο Ρέθυμνο το ποσοστό πλήρως εμβολιασμένων συνολικά στον πληθυσμό είναι 57%, ενώ για τους κατοίκους άνω των 60 ετών το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 75%. Σε αυτές τις περιοχές, παρά το γεγονός ότι καταγράφονται πολλαπλά κρούσματα, δεν υπάρχει τόση ένταση του τέταρτου κύματος σε επίπεδο νοσηλειών, διασωληνώσεων και θανάτων ακριβώς επειδή οι πιο «επικίνδυνοι» να νοσήσουν βαριά είναι εμβολιασμένοι σε έναν βαθμό.

Αντίστοιχες τέτοιες διαφορές ανάμεσα στο συνολικό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης και σε εκείνο που αφορά στα άτομα άνω των 60 ετών καταγράφονται και αλλού. Ενδεικτικά, στον Εβρο το ποσοστό εμβολιασμού συνολικά για τον πληθυσμό είναι 51% αλλά στους άνω των 60 ετών είναι 70%. Παρόμοια τέτοια παραδείγματα είναι η Μαγνησία (70% στους πολίτες άνω των 60 ετών έναντι 55% στον γενικό πληθυσμό), η Κοζάνη (70% έναντι 56%), η Εύβοια (70% έναντι 55%), η Ημαθία (71% έναντι 53%), η Πιερία (65% έναντι 46%).

Γεωγραφική κατανομή

Παρ’ όλα αυτά, περιοχή με περιοχή διαφοροποιείται ακόμη και εάν «ακολουθεί» τον παραπάνω… κανόνα, καθώς σημαντικό ρόλο στη δύσκολη εξίσωση έχει ο ίδιος ο πληθυσμός άνω των 60 ετών αλλά και η γεωγραφική κατανομή του. Για παράδειγμα, όπως αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής η κ. Παπαευαγγέλου, η Ευρυτανία, που εμβολιαστικά είναι πολύ χαμηλά (38% στον γενικό πληθυσμό, 37% στους άνω των 60 ετών), δεν έχει τόσους θανάτους, καθώς οι κάτοικοί της είναι διασκορπισμένοι και απομονωμένοι. «Στη Φωκίδα, επίσης, δεν έχουν κρούσματα και θανάτους, καθώς ζουν σε μικρά χωριά χωρίς να καταγράφεται κινητικότητα. Δεν είναι το ίδιο, π.χ., με τη Δράμα και την Κατερίνη, που είναι πεδινές περιοχές. Επίσης, στη Δυτική Αττική δεν υπάρχει μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων πολιτών που ζουν εκεί», αναφέρει η κ. Παπαευαγγέλου και προσθέτει: «Αυξημένο αριθμό κρουσμάτων και κατ’ επέκταση νοσηλειών παρατηρούμε στην Πέλλα, στο Κιλκίς, στην Πιερία, στην Ημαθία, στη Δράμα. Εκεί συνυπάρχουν οι εξής παράγοντες: Είναι αυξημένος ο δείκτης θνησιμότητας, η εμβολιαστική κάλυψη είναι χαμηλή συνολικά, η εμβολιαστική κάλυψη στους μεγαλύτερους επίσης. Βλέπουμε ότι αυτές οι περιοχές έχουν καταγράψει αύξηση μόλις 4% τον τελευταίο μήνα στην εμβολιαστική κάλυψη».

Είναι, όμως, το 70%-75% των εμβολιασμένων άνω των 60 ετών ένα «ικανοποιητικό» ποσοστό;

 Η απάντηση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ξεκάθαρη και είναι αρνητική. «Ας πάρουμε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού στους πολίτες άνω των 60 ετών, για παράδειγμα τον Βόρειο Τομέα Αθηνών (83% στους άνω των 60), που είναι ένα καλό ποσοστό. Ωστόσο, για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος θανάτου θέλουμε απόλυτο αριθμό σε αυτές τις ηλικίες. Δηλαδή, 95% και πλέον», εξηγεί στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής.

Στην Ευρώπη

Χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα είναι άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Μάλτα (98,8% εμβολιασμένοι οι άνω των 60 ετών), η Νορβηγία (97,7%), η Πορτογαλία (99,5%), η Ισπανία (97,5%), η Ισλανδία και η Ιρλανδία με ποσοστά εμβολιασμού άνω των 60 ετών 100%. Απόλυτος εμβολιασμός των πολιτών άνω των 60 ετών στη χώρα μας καταγράφεται στα νησιά, όπως στην Ικαρία, στην Κάρπαθο, στη Μήλο. Σύμφωνα με τους καθηγητές, στα νησιά τα ποσοστά είναι μεγάλα, κατ’ αρχάς, γιατί έγιναν στοχευμένες δράσεις εμβολιασμού και, επίσης, καθώς πρόκειται για πληθυσμούς που ασχολούνται βασικά με τον τουρισμό.

Ολα τα παραπάνω εξηγούν την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης η τρίτη δόση επτά μήνες μετά τη δεύτερη να αποτελεί «διαβατήριο» για πρόσβαση σε δραστηριότητες, που… αγκαλιάζεται από τους επιστήμονες, καθώς θεωρούν ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Οπως λένε, η αναμνηστική δόση είναι αναγκαία, καθώς η προστασία από το εμβόλιο μειώνεται μετά τους έξι μήνες, και αναμένεται να μειώσει τα κρούσματα. Τα μέχρι τώρα δεδομένα, από το Ισραήλ, είναι παρήγορα. Δείχνουν ότι τουλάχιστον τρεις μήνες μετά την 3η δόση δεν υπάρχει καμία ύφεση στην προστασία.

Αυτός είναι ο χάρτης των ανεμβολίαστων σε όλη την Ελλάδα – Οι κόκκινες περιοχές για τους άνω των 60

Να ανοίξει τον δρόμο για τον εμβολιασμό, ο οποίος σε 68 από τις 74 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, σύμφωνα με τον χάρτη που αποκαλύπτει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, βρίσκεται σε ποσοστά κάτω του 70% στον γενικό πληθυσμό, επιδιώκει η κυβέρνηση με το νέο μίγμα μέτρων για τους ανεμβολίαστους που τίθενται σε ισχύ από αύριο.

Αν και η εικόνα είναι καλύτερη στους πολίτες ηλικίας άνω των 60 ετών, 24 Περιφερειακές Ενότητες βρίσκονται κάτω από το φράγμα του 70%, με την Ευρυτανία να είναι καθηλωμένη στο 37%.

Ακολουθούν η Φωκίδα με 52% και η Αρκαδία με 59%, ενώ στο «κόκκινο» του εμβολιαστικού χάρτη βρίσκονται πολλές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας (Κιλκίς, Δράμα, Σέρρες, Χαλκιδική, Πέλλα, Πιερία, Φλώρινα, Αρτα, Καβάλα, Γρεβενά). Σε 30 περιοχές της χώρας, η ηλικιακή κατηγορία των 60 ετών και άνω έχει εμβολιαστεί σε ποσοστό από 70% έως 78% και μόλις σε 19 Περιφερειακές Ενότητες ξεπερνούν το 80%.

Στην πλειονότητά τους πρόκειται για νησιωτικές περιοχές, οι οποίες φαίνεται ότι συμμετείχαν μαζικά στο πρόγραμμα «Γαλάζια Ελευθερία», ενώ ένας από τους λόγους των υψηλών ποσοστών που καταγράφουν, ιδιαίτερα κάποια νησιά, όπως για παράδειγμα η Ικαρία (102%), η Κάρπαθος (103%) και η Μήλος (109%), είναι το γεγονός ότι πολλοί τουρίστες ή ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών επέλεξαν να εμβολιαστούν κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών τους.

Για τη διατήρηση αυτών των ποσοστών και δεδομένου ότι αυτή είναι η κατηγορία πολιτών που κινδυνεύει περισσότερο από τον ιό, ο πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη αναμνηστικής δόσης ξεκαθαρίζοντας ότι το πιστοποιητικό εμβολιασμού σε κλειστούς χώρους για εμβολιασμένους άνω των 60 ετών παύει να ισχύει επτά μήνες από την έκδοσή του.

Ουραγός η Ευρυτανία

Στον γενικό πληθυσμό, όπως φαίνεται στον εμβολιαστικό χάρτη της Ελλάδας που παρουσιάζει σήμερα ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, ουραγός στο πρόγραμμα «Γαλάζια Ελευθερία» είναι και πάλι η Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας. Χαμηλά ποσοστά, όμως, παρουσιάζει σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες και η Βόρεια Ελλάδα, με το Κιλκίς, την Πιερία και τη Δράμα να εμφανίζουν ποσοστά εμβολιασμού κάτω από 50% και άλλες 12 Π.Ε. (Σέρρες, Πέλλα, Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη, Εβρος, Φλώρινα, Ξάνθη, Καβάλα, Γρεβενά, Ροδόπη, Καστοριά, Λάρισα) να μην ξεπερνούν το 60%, γεγονός που αποτυπώνεται και στην ασφυκτική πίεση που δέχεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας το τελευταίο διάστημα.

Αντίθετα, μόλις 6 Περιφερειακές Ενότητες έχουν καταφέρει να υπερβούν το 70%, με πρωταθλήτρια τη Μύκονο (80%) και ακολουθούν η Σαντορίνη (79%), η Μήλος (75%), η Πάρος (73%) και η Κως (73%).

Τέλος, στην πρωτεύουσα, αρνητική πρωτιά στους εμβολιασμούς έχει η Δυτική Αττική με 45%, ακολουθούν η Ανατολική Αττική με 55%, ο Δυτικός Τομέας Αθηνών με 62%, ο Κεντρικός και Νότιος Τομέας με 66% και 67% αντίστοιχα, ενώ την κούρσα σέρνει ο Βόρειος Τομέας με 72%.

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.