Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση: «Από την έναρξη της σεισμικής δραστηριότητας στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου έως και τις 15 Φεβρουαρίου 2025, το Εργαστήριο Σεισμολογίας (ΕΣ) του ΕΚΠΑ (http://dggsl.geol.uoa.gr/) έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά, με αυστηρά κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων, ~20,000 σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης (τεχνητής νοημοσύνης), εκ των οποίων άνω των 17,400 με μεγέθη Μ³1.0. Στις 15 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 750 σεισμοί, με 36 να έχουν μέγεθος Μ³2.5, και κανέναν (0) σεισμό Μ³4.0, με τους δύο μεγαλύτερους σεισμούς να έχουν μέγεθος 3.9.

Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων (χωρίς χρήση μεθόδων μηχανικής μάθησης) του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, κατά την 16η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί 89 σεισμοί, εκ των οποίων ένας (1) με μέγεθος M≥4.0, και κανένας (0) με μέγεθος Μ³4.5. O ισχυρότερος σεισμός σημειώθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 09:49:51 (τοπική ώρα) και είχε μέγεθος 5.1. Η σεισμική δραστηριότητα περιορίζεται κυρίως στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου.

Από την επιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου Γεωφυσικής (Γιάννης Αλεξόπουλος Καθηγητής, Βασίλης Σακκάς Επίκουρος Καθηγητής, Δρ. Σπύρος Δίλαλος Επιστημονικός Συνεργάτης) του ΕΚΠΑ, εγκαταστάθηκε και τέθηκε σε λειτουργία στις 16 Φεβρουαρίου, νέος μόνιμος δορυφορικός γεωδαιτικός δέκτης GPS/GNSS (σταθμός LUBO) στο Ακρωτήριο Κολούμπο, στη Σαντορίνη. Ο σταθμός τοποθετήθηκε στη θέση που λειτουργεί ο μόνιμος σεισμολογικός σταθμός (HΤ.CMBO) του Τομέα Γεωφυσικής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ και σε συνεργασία με το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ. Από τα ίδια μέλη του Εργαστήριου Γεωφυσικής του ΕΚΠΑ, πραγματοποιούνται βαρυτικές μετρήσεις σε επιλεγμένες θέσεις του υφιστάμενου τοπικού βαρυτομετρικού δικτύου στη Σαντορίνη, για τη μελέτη της διαχρονικής μεταβολής του βαρυτικού πεδίου της.

Σεισμοί στις Κυκλάδες – Παπαζάχος: Θα συνεχιστούν για καιρό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα βγει κανένα ηφαίστειο

Οι σεισμοί θα συνεχιστούν για πολύ καιρό εξηγεί ο καθηγητής Κώστας Παπαζάχος μιλώντας στο ΕΡΤNews και την εκπομπή “NewsRoom”.

Σχολιάζοντας τον σεισμό των 5,1 Ρίχτερ το πρωί, μετά από κάποιες ημέρες ηρεμίας ο κ. Παπαζάχος είπε: «Μας δείχνει (σσ ο σεισμός) ότι ως επιστημονική κοινότητα δεν ήμασταν τόσο αφελείς να πιστέψουμε ότι λήγει η ακολουθία επειδή υπήρχαν 2, 2,5 ημέρες ησυχίας. Ξέρουμε ότι αυτά τα φαινόμενα είναι μακροπρόθεσμα, τραβάνε καιρό, δεν ησυχάζουν εύκολα και ότι αυτές οι ακολουθίες έχουν μικρο-υφέσεις και μικρό-εξάρσεις, οι οποίες συνθέτουν ένα πιο δύσκολο παζλ. Άρα δεν πρέπει ο κόσμος να ξεχνιέται και να νομίζει ότι έχει τελειώσει η ιστορία. Δεν βλέπουμε μόνο τους σεισμογράφους, μετράμε και άλλες ποσότητες. Η ιστορία αυτή δεν έχει τελειώσει και θα κρατήσει ακόμα σημαντικό χρονικό διάστημα. Τέτοιους σεισμούς και ακολουθίες θα έχουμε και άλλες τις επόμενες μέρες».

Ερωτώμενος για το ενδεχόμενο μεγαλύτερου σεισμού: «Γενικά η εικόνα που υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο από τέτοια γεγονότα στα οποία υπάρχει και συμμετοχή μαγματικής διέγερσης, είναι ότι γενικά δεν γίνονται πάρα πολύ μεγάλοι σεισμοί, απλώς η περιοχή που έχει σπάσει είναι αρκετά μεγάλη, γύρω στα 30 χιλιόμετρα και 30 χιλιόμετρα είναι μεγάλη περιοχή. Υπάρχουν και γειτονικά ρήγματα. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα να γίνει κάποιος ισχυρότερος σεισμός στην ίδια περιοχή ή σε κάποιο γειτονικό ρήγμα. Συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις, έγινε και στην Ιταλία πριν κάποια χρόνια. Γι’αυτό και τα μέτρα παρέμειναν αυστηρά, παρόλο που βλέπαμε τις 2,5 μέρες ησυχίας, γιατί ξέραμε και ξέρουμε ότι δεν έχει λήξει η κατάσταση εκεί. Αλλιώς κανείς δεν θέλει να κλείνει σχολεία, κανείς δεν θέλει να αποκλείει περιοχές. Η ασφάλεια όμως του κόσμου είναι πάνω από όλα».

Ερωτώμενος για το τι σημαίνει κίνηση και άνοδο του μάγματος και όλα αυτά που ακούστηκαν τις τελευταίες ημέρες ο κ. Παπαζάχος ανέφερε: «Το μάγμα είναι ένα λιωμένο υλικό το οποίο ανεβαίνει και υπάρχει μέσα στη γη και αποθηκεύεται σε διάφορες περιοχές. Σε κάποιες περιπτώσεις θα βρει δρόμο να φτάσει στην επιφάνεια. Εκεί που θα βγει θα δημιουργηθεί ένα ηφαίστειο και αυτό το υλικό που βγαίνει έξω είναι η λάβα. Άρα το υλικό πριν βγει το λέμε μάγμα. Και όταν βγει το λέμε λάβα… Λάβα σημαίνει ότι υπάρχει ηφαίστειο. Οτι βγήκε κάτι στην επιφάνεια, κάτι ρέει, τρέχει και το βλέπουμε όλοι. Μάγμα υπάρχει σε πολλά σημεία στον ελληνικό χώρο. Ο ελληνικός χώρος είναι ένα τσόφλι, φανταστείτε ένα αβγό και μέσα στο αβγό υπάρχουν διάφορα σημεία που υπάρχει μάγμα.

Σε κάποια σημεία το μάγμα τρυπάει την επιφάνεια, βγαίνει και δημιουργεί ηφαίστεια. Είναι πολύ συγκεκριμένα τα σημεία, η Σαντορίνη, η Νίσυρος, Μήλος κτλπ αλλά υπάρχουν και άλλα σημεία που υπάρχει. Ένα από αυτά τα σημεία ήταν στην Άνδρο και το είχαν δει και οι μαγνητικές σεισμικές τομογραφίες. Φανταστείτε κάποιος κάνει μαγνητική τομογραφία και βλέπει κάτι στο χέρι του εκεί. Αυτό το πράγμα υπήρχε εκεί. Αυτό ξύπνησε, κουνάει και πιέζει από πάνω και θέλει να βγει. Πιέζοντας σπάει τα πετρώματα. Τα πετρώματα ούτως ή άλλως δέχονται δυνάμεις εκεί από τα τεκτονικά ρήγματα και γίνεται ένα μεικτό φαινόμενο. Και η δύναμη που δημιουργεί τα ρήγματα και το υλικό που πιέζει από κάτω δημιουργούν αυτούς τους σεισμούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι το μάγμα θα καταφέρει να τρυπήσει και να φτάσει να δημιουργηθεί ένα ηφαίστειο και όλες αυτές τις ιστορίες. Υπάρχει μια απειροελάχιστη τέτοια πιθανότητα. Έχει γίνει σε ελάχιστες περιπτώσεις στον κόσμο και μάλιστα σε πολύ πιο λεπτούς φλοιούς. Εδώ το τσόφλι το δικό μας είναι πολύ χοντρό. Είναι 7 – 8 χιλιόμετρα, είναι πάρα πολύ δύσκολο να σπάσει ο ανώτερος φλοιός εκεί πέρα. Άρα το μάγμα το οποίο υπάρχει, συμμετέχει, συνεισφέρει και είναι αρκετά υπεύθυνο για αυτό που βλέπουμε τώρα. Για αυτό και το είπαμε, είχαμε πολλά στοιχεία. Δεν σημαίνει όμως αυτό ότι θα σκάσει και θα βγει κανένα ηφαίστειο στην περιοχή της Ανύδρου αύριο ή θα έχουμε καμία τεράστια υποθαλάσσια έκρηξη ή δεν ξέρω ποιο άλλο σενάριο επιστημονικής φαντασίας».

Και συνέχισε: «Σε αυτή την ακολουθία όταν υπάρχουν μαγματικές διαδικασίες, το μάγμα όταν κινείται σπάει συνεχόμενα κομμάτια με μικρούς σεισμούς και μπορεί να δώσει για μιά ή δυό ώρες συνεχόμενους σεισμούς. Αυτό δημιουργεί μια αίσθηση, όταν τυχαίνει να γίνεται κοντά η πιο κοντά στη Σαντορίνη, οι κάτοικοι, ιδίως σε βραχώδεις περιοχές, στο Μονόλιθο, στη Μεσσαριά ή κοντά στον Προφήτη Ηλεία, νιώθουν μια συνεχόμενη δόνηση πολύ πολύ ανεπαίσθητη. Οταν βάλεις ένα ποτήρι νερό το βλέπεις να τρέμει. Και ακούς και θόρυβο».

«Από εκεί ακούγεται και η βοή;», ερωτήθηκε ο κ. Παπαζάχος με τον καθηγητή να απαντά: «Ναι, η συνεχόμενη βοή, γιατί η μεμονωμένη βοή υπάρχει όταν γίνεται ένας σεισμός, σπάει το ρήγμα, πάντα ακούς βοή. Οταν γίνεται αυτή η ιστορία και σπάνε σημεία, από το σπάσιμο των σεισμών, ένα κομμάτι περνάει στην ατμόσφαιρα και γίνεται θόρυβος. Και όταν γίνονται συνεχόμενη, ακούς συνεχόμενο θόρυβο και νοιώθεις συνεχόμενο θόρυβο. Αυτό δυστυχώς μπερδεύτηκε από ένα διεθνές κέντρο που έβγαλε ένα tweet ότι είναι ηφαιστειακός θόρυβος. Ο ηφαιστειακός θόρυβος είναι μια άλλη περίεργη ιστορία. Όταν το μάγμα φτάσει στην επιφάνεια, αρχίζει και δονεί για 2, 6, 16 ώρες τη γη με άλλο τρόπο, τελείως διαφορετικό και άρα δημιουργήθηκε μια ψευδαίσθηση. Γιατί αν ανοίξει κάποιος και διαβάσει τι είναι ηφαιστειακός θόρυβος, ότι σκάει ένα ηφαίστειο εκεί. Δεν είναι κάτι τέτοιο».

Ερωτώμενος αν είναι από τη σεισμική δραστηριότητα απάντησε «Ακριβώς. Είναι από μικροσεισμούς που συμβαίνουν για μια δυο ώρες» και πρόσθεσε: «Είναι τυπική διαδικασία που σχετίζεται με σεισμούς που προκαλούνται από τέτοια μαγματική διείσδυση, αλλά δεν έχει σχέση με κανένα μάγμα που έφθασε στην επιφάνεια και ετοιμαζόμαστε να κάνουμε έκρηξη. Και υπήρχαν και διαψεύσεις. Γράψαμε και εμείς σχόλια από κάτω. Τέτοια φαινόμενα θα ξαναγίνουν και τις επόμενες ημέρες. Δηλαδή θα υπάρχει μέρα που οι κάτοικοι θα νιώσουν για μια, δυο, τρεις ώρες ένα υπόκωφο θόρυβο και μια συνεχόμενη ελαφρά δόνηση. Είναι χαρακτηριστικό αυτής της σεισμικότητας».

Και συνέχισε: «Συνέβαινε ήδη μια φορά τη μέρα, δυο φορές τη μέρα κάποιες φορές και καθόλου. Αν τύχει να συμβεί στο κομμάτι του ρήγματος που είναι πιο κοντά στη Σαντορίνη οι Σαντορινιοί το νιώθουν. Αν είναι πιο κοντά στην Ανυδρο ή στην Αμοργό δεν τον νιώθουν οι Σαντορινιοί. Το γράφουν μόνο οι σεισμογράφοι».

Στην ερώτηση τι πρέπει να γίνει για να εκτονωθεί το φαινόμενο ο Κώστας Παπαζάχος απάντησε: «Το φαινόμενο επειδή προκαλείται και από αίτια που είναι μαγματικά, δεν μπορεί να εκτονωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η εμπειρία σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνει ότι αυτά τα φαινόμενα κρατάνε μήνες, παρουσιάζουν παροδικές υφέσεις και εξάρσεις. Μια αντίστοιχη κατάσταση στη Νίσυρο κράτησε 11 μήνες το 2011. Το 1996 έφτασε να δημιουργήσει μέχρι και ρωγμές στην επιφάνεια. Είναι φαινόμενα που κρατάνε πολύ, δηλαδή κρατάνε μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν πρέπει να παρασυρθούμε από μικρές αυξήσεις και μικρές υφέσεις. Καταλαβαίνω ότι γινόμαστε δυσάρεστοι. Εχει ένα καλό ότι γενικά δεν κάνει μεγάλους σεισμούς. Αυτό είναι το καλό. Αλλά κρατάει ένα χρονικό διάστημα.

Πρέπει και η πολιτεία και οι κάτοικοι εκεί να προσαρμοστούν σε μια αρκετά δυσάρεστη κατάσταση. Ότι για κάποιο διάστημα, μπορεί να είναι δύο – τρεις μήνες ακόμη, θα νιώθουν αυτές τις σεισμικές δονήσεις και αργότερα κάποιες ξεχασμένες θα τις νιώσουν και μέσα στο καλοκαίρι. Αυτό είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να την ξεπεράσουμε εμείς βλέπουμε και άλλα στοιχεία. Αλλιώς θα δίναμε λήξη συναγερμού. Η επιτροπή αποτελείται από ανθρώπους που αντιλαμβάνονται και τι θα πει κλείσιμο σχολείων και τι σημαίνει περιορισμός πρόσβασης στην Καλντέρα και τι σημαίνει οικονομική ζωή του τόπου. Εμείς δεν είπαμε ποτέ η επιτροπή και τα όργανα της πολιτείας στους κατοίκους να φύγουν από το νησί. Η εκκένωση δεν είναι τρόπος διαχείρισης μιας τέτοιας κατάστασης».

Σεισμοί στις Κυκλάδες: «Η Άνυδρος μετακινείται 7 χιλιοστά την ημέρα προς τα δυτικά» τονίζει ο Αθανάσιος Γκανάς [βίντεο]

Στους συνεχείς σεισμούς που σημειώνονται από τα τέλη Ιανουαρίου μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού αναφέρθηκε ο Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου. Ο Αθανάσιος Γκανάς σημείωσε μιλώντας στον ΣΚΑΙ, τόνισε πως το μικρό νησί της Ανύδρου κινείται 7 χιλιοστά καθημερινά προς τα δυτικά.

«Έχουμε παρατηρήσει μια σχετική ύφεση. Συνολικά έχουμε 2.474 σεισμούς από τις 31 Ιανουαρίου. Αυτοί οι σεισμοί από τις 12 Φεβρουαρίου, δηλαδή από την περασμένη Τετάρτη, βαίνουν μειούμενοι σε αριθμό, δηλαδή έχει πέσει ο ρυθμός. Αυτό συνεχίστηκε και την Πέμπτη και την Παρασκευή και το Σάββατο, οπότε η εκτίμηση που έχουμε είναι ότι μπήκαμε σε ένα στάδιο ύφεσης, όμως το φαινόμενο δεν έχει τελειώσει και αυτές οι υφέσεις και οι εξάρσεις είναι μέσα στο πλαίσιο της εξέλιξης της ακολουθίας αυτής, η οποία όπως έχω πει είναι κάτι πρωτόγνωρο. Πρόκειται για μια σμηνοσειρά η οποία οδηγείται από έναν μαγματισμό, μια κίνηση μάγματος δηλαδή, στον μέσο φλοιό στα 10-12 χιλιόμετρα περίπου», υπογράμμισε ο κ. Γκανάς.

Στη συνέχεια ο Διευθυντής εξήγησε ότι: «Το μάγμα μπήκε κάτω από την Καλντέρα, το έχουμε εντοπίσει στα 3 χιλιόμετρα, ανήλθε εκεί μέχρι τα μέσα με τέλη Ιανουαρίου, στη συνέχεια διέφυγε προς την κατεύθυνση του Κολούμπο, πέρασε από το Κολούμπο και κατευθύνθηκε στην Άνυδρο. Όλη η ακολουθία, αυτοί οι χιλιάδες σεισμοί και ο σημερινός ο 5,1 συμβαίνουν κοντά στην Άνυδρο, σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων γύρω από τη νησίδα αυτή».

Ο ίδιος έσπευσε να διευκρινίσει πως το φαινόμενο δεν βαίνει προς εκτόνωση: «Αυτό που είπαμε χθες στην Επιτροπή είναι πως έχουμε μια ύφεση που είναι σε εξέλιξη. Επίσης, παρατηρείται και παραμόρφωση, δηλαδή οι κινήσεις που καταγράφουμε με GPS και με δορυφόρους δεν έχουν σταματήσει. Ενώ έχει σταματήσει η ανύψωση της Καλντέρας, συνεχίζεται η οριζόντια κίνηση. Έχει υπάρξει ακτινωτή παραμόρφωση από όλες τις πλευρές. Για τα κτίσματα δεν σημαίνει απολύτως τίποτα αυτό, τα κτίρια είναι ασφαλή».

«Αυτό που πρέπει να δώσουμε ως νέο στοιχείο είναι ότι από τον σταθμό GPS στην Άνυδρο έχουμε ήδη καταγράψει κίνηση της νησίδας αυτής προς δυσμάς και προς τα κάτω περίπου 7 χιλιοστά την ημέρα. Κινείται δυτικά νοτιοδυτικά δηλαδή το νησάκι. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο το 2025 σε σχέση με το 2011», προσέθεσε.

Στη συνέχεια πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τίποτα, γιατί ακόμα το μελετάμε. Από ό,τι βλέπουμε αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Τα σενάρια περί νέου ηφαιστείου είναι ακραία σενάρια, εμείς οι επιστήμονες οδηγούμαστε από τα δεδομένα μας. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αυτήν τη στιγμή ούτε να εκραγεί το ηφαίστειο, ούτε να δημιουργηθεί νέο ηφαίστειο».

Τέλος, ως προς το σενάριο του μεγάλου σεισμού κοντά στα 6 Ρίχτερ, διευκρίνισε ότι έχει απομακρυνθεί, αλλά δεν έχει εξαφανιστεί εντελώς από το τραπέζι.

Σεισμός: 5,1 Ρίχτερ ανοιχτά της Αμοργού – Αισθητός και στην Αθήνα

Παράλληλα, το πρωί της Δευτέρας (17/2) σημειώθηκε νέος ισχυρός σεισμός, 5,1 Ρίχτερ ανοιχτά της Αμοργού.

Ο σεισμός είχε επίκεντρο τις Κυκλάδες και συγκεκριμένα την θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Αμοργό και την Σαντορίνη με ακριβή τοποθεσία 23 χλμ. ΝΝΔ της Αμοργού.

Νέο μπαράζ σεισμών σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας (17/2), με τις μεγαλύτερες δονήσεις να φτάνουν τα 4,2 και 4,5 Ρίχτερ.