Σε ορίζοντα δύο ετών, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας επιχειρεί να κερδίσει ένα φιλόδοξο ψηφιακό στοίχημα με στόχο την αναμόρφωση της διδασκαλίας.

Οι ώρες διδασκαλίας, που αποτέλεσαν «καυτή πατάτα» για κάθε πολιτική ηγεσία στο παρελθόν, δεν είναι στον άμεσο σχεδιασμό. Ωστόσο, άμεσα προβλέπονται αλλαγές σε δύο μαθήματα από τον Σεπτέμβριο του 2024, στη Λογοτεχνία και την Πληροφορική, και ολική μεταμόρφωση της μαθησιακής διαδικασίας από τον Σεπτέμβριο του 2025 με νέα βιβλία, διαδραστικά συστήματα μάθησης, πολυμέσα σε όλες τις τάξεις της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Μία απόπειρα για διαφορετικά σχολικά εγχειρίδια στο ίδιο μάθημα δεν είναι κάτι καινούργιο για την εκπαιδευτική κοινότητα. Εχει εφαρμοστεί και το 1999, χωρίς όμως να εγκαθιδρυθεί στη λογική της σχολικής τάξης.

Τον Σεπτέμβριο

Η ιδέα επανέρχεται 25 χρόνια αργότερα, με το ΙΕΠ (Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής) να έχει αυτήν τη στιγμή στα χέρια του 636 προτάσεις για 187 διδακτικά πακέτα. Τον επόμενο Σεπτέμβριο το πολλαπλό βιβλίο θα είναι αναρτημένο ψηφιακά στην πλατφόρμα του Διόφαντου, με τους εκπαιδευτικούς να καλούνται να επιλέξουν ποιο από τα διαθέσιμα βιβλία θα δοθεί στους μαθητές τον Σεπτέμβριο του 2025.

Κατά μέσο όρο, τα βιβλία που αντιστοιχούν στο ίδιο μάθημα (για παράδειγμα στα Μαθηματικά της Γ’ Γυμνασίου) είναι τέσσερα στον αριθμό. Σε κάποια διδακτικά αντικείμενα περιορίζονται σε μόλις δύο και σε άλλα μπορεί να φτάνουν ακόμα και τα έξι εγχειρίδια.

«Πρόκειται για μια διαφορετική αποτύπωση του μαθήματος βάσει του προγράμματος σπουδών. Η κάθε συγγραφική ομάδα επιχειρεί να δώσει μια διαφορετική προσέγγιση και νέες δραστηριότητες, ώστε να επιτευχθούν τα μαθησιακά αποτελέσματα που προσδοκώνται στα προγράμματα σπουδών», εξηγεί στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο κ. Σπύρος Δουκάκης, πρόεδρος του ΙΕΠ.

Τα νέα προγράμματα σπουδών είναι ψηφιακά αναρτημένα από το 2021 και φέτος δέχθηκαν βελτιωτικές τροποποιήσεις ύστερα από δύο χρόνια εφαρμογής σε πρότυπα και πειραματικά σχολεία.

Πάνω σε αυτά τα προγράμματα «πατάνε» τα νέα βιβλία, τα οποία προσβλέπουν και σε μία ακόμα καινοτομία: Το βιβλίο αυτό να λειτουργεί ως «ευρετήριο», να παραπέμπει σε χιλιάδες ψηφιακές πηγές, εγκεκριμένες από το υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ, και όχι να αποτελεί το μοναδικό εργαλείο για τον μαθητή.

Πάμε σε ελαφρύτερη τσάντα για τον μαθητή;

«Πάμε σε μία λογική ότι ο μαθητής πρέπει να έχει ένα βιβλίο στα χέρια του ως υποστηρικτικό εργαλείο, ένα από τα πολλά που θα έχει και μέσα από αυτά θα μαθαίνει και θα κατακτά τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, όχι όμως αυτό από το οποίο θα διαβάζει αποκλειστικά και θα εξετάζεται. Ο μαθητής θα έχει πολλά “μαθησιακά υλικά”, τα οποία θα τα βρίσκει έγχαρτα και ψηφιακά μέσω του υπολογιστή του ή του tablet», εξηγεί ο κ. Δουκάκης.

Το πολλαπλό βιβλίο θα εφαρμοστεί από τον Σεπτέμβριο του 2025 σε όλες τις τάξεις μέχρι την Α’ Λυκείου. Από το 2026 θα ενταχθεί και στη Β’ Λυκείου και το 2027 θα περάσει και στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Σημειώνεται, πάντως, ότι οι αλλαγές στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου είναι πολύ πιο πολύπλοκες λόγω των πανελλαδικών εξετάσεων, με την πολιτική ηγεσία να μην έχει ανοίξει τα χαρτιά της ακόμα γι’ αυτό το θέμα.

Πληροφορική και Λογοτεχνία στο επίκεντρο για το 2024

Το μάθημα της Πληροφορικής δεν αποτελεί έκπληξη να είναι στο επίκεντρο των αλλαγών του ΙΕΠ. Ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, έχει αναφερθεί πολλές φορές στη σημασία της επιστήμης και την ανάγκη να κατευθυνθούν οι νέοι ακαδημαϊκά στην Πληροφορική.

Κι αυτές τις οδηγίες έχει δώσει στο ΙΕΠ, σύμφωνα με πληροφορίες, ώστε να διαμορφώσει, με τη βοήθεια της εκπαιδευτικής κοινότητας, ένα ψηφιακό υλικό από την επόμενη σχολική χρονιά.

«Αλγοριθμική σκέψη και επικαιροποίηση του περιεχομένου είναι ο στόχος. Τα βιβλία της Πληροφορικής είναι δέκα χρόνια πίσω, είναι απαραίτητο να επικαιροποιήσουμε το υλικό τους», σημειώνει ο κ. Δουκάκης.

Μία ακόμη κατεύθυνση είναι η εκμάθηση της χρήσης του Διαδικτύου. Με τα φαινόμενα διαδικτυακού bullying, της απάτης, της προσέγγισης παιδιών μέσω social media από αγνώστους να είναι μια καθημερινότητα, το ΙΕΠ σχεδιάζει να εντάξει και αυτήν την παράμετρο, ώστε να κάνει την πλοήγηση στο Διαδίκτυο όσο το δυνατόν πιο ασφαλή. «Ηθική και σωστή χρήση της τεχνολογίας, σε μια εποχή που τα παιδιά είναι πλήρως εξαρτημένα από τις ηλεκτρονικές συσκευές», σημειώνει ο κ. Δουκάκης.

Ενίσχυση φιλαναγνωσίας

Το επόμενο μάθημα είναι μεγαλύτερη έκπληξη, καθώς ο κ. Πιερρακάκης έχει δώσει κατευθυντήριες οδηγίες, ώστε να ενισχυθεί το μάθημα της Λογοτεχνίας. Οι μαθητές από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού θα διαβάζουν λογοτεχνικά συγγράμματα, τα οποία θα τα αναλύουν στην τάξη, με σκοπό να ενισχυθεί η φιλαναγνωσία από τις μικρές ηλικίες. Στον σχεδιασμό του το ΙΕΠ έχει βάλει αυτό το πρόγραμμα μέχρι τουλάχιστον το Γυμνάσιο και συζητάει ακόμα πώς θα το εφαρμόσει στις τάξεις του Λυκείου, όπου το ενδιαφέρον των μαθητών στρέφεται περισσότερο στη συμμετοχή τους στις πανελλαδικές εξετάσεις.

Από την επόμενη χρονιά, ένας ακόμα στόχος είναι η ενίσχυση της τέχνης, ει δυνατόν στην πλειονότητα των μαθημάτων. Εργα τέχνης, περιήγηση σε μουσεία, ταινίες και εκπαιδευτικά βίντεο έχουν στόχο να ενισχύσουν τα διδακτικά αντικείμενα, στον περιορισμένο, βέβαια, σχολικό χρόνο.

«Προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τις προσθήκες στις υπάρχουσες διδακτικές ώρες, ώστε το μάθημα να γίνεται πιο ζωντανό και να κρατάει το ενδιαφέρον του μαθητή. Η προσθήκη της τέχνης ήταν μία ιδέα του κ. Πιερρακάκη, η οποία προκύπτει και από τη διεθνή ερευνητική κοινότητα, και προς αυτήν την κατεύθυνση κινούμαστε», εξηγεί ο πρόεδρος του ΙΕΠ.

 ΙΝΤΕΡΝΕΤ

Ισχυρότερο δίκτυο σε όλα τα σχολεία

Τα φιλόδοξα σχέδια του ΙΕΠ προϋποθέτουν ένα ισχυρό δίκτυο σύνδεσης σε όλα τα σχολεία. Διαδραστικά συστήματα μάθησης, σύνδεση από ηλεκτρονικές συσκευές, ταινίες και βίντεο σε streaming είναι ένα project που η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί να υλοποιηθεί από τα σχολεία αυτήν τη στιγμή. Το υπουργείο Παιδείας παλεύει με τον χρόνο, ώστε τον Σεπτέμβριο του 2025 τα σχολεία να έχουν τη δυνατότητα να «σηκώσουν» το ψηφιακό υλικό, καθώς όλες οι τάξεις ταυτόχρονα θα χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο ως εργαλείο εκμάθησης.

Και το στοίχημα έχει και άλλες προεκτάσεις, καθώς η ψηφιακή μετάβαση έχει στόχο να αλλάξει την καθημερινότητα των γονέων και των εκπαιδευτικών και να περιορίσει το χαρτί.

Η λογική της ηλεκτρονικής υποβολής, που είδαμε την περίοδο του κορονοϊού με τα self tests, θα έρθει σε μία σειρά διαδικασιών, όπως για παράδειγμα οι σχολικές εκδρομές. Οι γονείς με μία ηλεκτρονική δήλωση θα δίνουν τη συγκατάθεσή τους, χωρίς να υπάρχει η λογική του γραπτού.

Για τους εκπαιδευτικούς και την επιμόρφωσή τους το ΙΕΠ σχεδιάζει ένα «σύστημα TAXISnet», για να περιορίσει τα δικαιολογητικά σε πραγματική μορφή. Εάν κάποιος εκπαιδευτικός θέλει να συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα του ΙΕΠ, για παράδειγμα, δεν χρειάζεται να προσκομίσει δεκάδες δικαιολογητικά κάθε φορά που κάνει αίτηση, καθώς το σύστημα θα «έχει μνήμη» και θα διατηρεί ψηφιακά δεδομένα.

Μία ακόμα ενέργεια που προτάθηκε από τον υπουργό για να υπάρχουν μια συνέχεια και μια καλύτερη αποτίμηση του έργου, είναι η δημιουργία μίας ψηφιακής πλατφόρμας, στην οποία οι εκπαιδευτικοί θα έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν επώνυμα στην ανατροφοδότηση της εφαρμογής των νέων προγραμμάτων σπουδών, με στόχο βελτιωτικές αλλαγές.

Ομως, υπάρχει το δυναμικό να επεξεργάζεται όλη αυτήν την πληροφορία; Εδώ μπαίνει, σύμφωνα με το ΙΕΠ, η «έξυπνη τεχνολογία». Αλγόριθμοι που θα ομαδοποιούν τις παρατηρήσεις και θα βγάζουν ένα συμπέρασμα, ώστε να φτάνει στους αρμοδίους μία ολοκληρωμένη δέσμη παρατηρήσεων.

Ειδήσεις σήμερα