ΔΡ ΖΕΦΗ ΔΗΜΑΔΑΜΑ*

«Υιοθετούμε  πολιτικές για στήριξη των γυναικών»

Γυναίκα σήμερα είναι να είσαι ευτυχισμένη και να πετυχαίνεις αυτό που θέλεις χωρίς να σε εμποδίζουν τα κοινωνικά στερεότυπα;

Ολοι και όλες πρέπει να είμαστε ευτυχισμένοι, να θέτουμε στόχους και να τους πετυχαίνουμε. Ωστόσο, οι αριθμοί αποκαλύπτουν ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ακόμα και σήμερα ανισότητες στην κοινωνική, επαγγελματική και πολιτική τους ζωή, ενώ οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα καλά κρατούν.

Σύμφωνα με τελευταία έκθεση του ΟΗΕ, σχεδόν 9 στους 10 άνδρες αλλά και γυναίκες έχουν προκαταλήψεις εις βάρος των γυναικών, ενώ το ποσοστό των ανθρώπων που έχει υιοθετήσει τουλάχιστον μία προκατάληψη δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου από την προηγούμενη δεκαετία. Για παράδειγμα, σχεδόν ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός (49%) εξακολουθεί να πιστεύει ότι οι άνδρες είναι καλύτεροι πολιτικοί ηγέτες από τις γυναίκες και μόνο το 27% πιστεύει ότι είναι σημαντικό για τη δημοκρατία οι γυναίκες να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους άνδρες. Ολα τα παραπάνω χρειάζονται μακροπρόθεσμη στρατηγική για να αλλάξουν.

Αραγε, καθώς ο κόσμος γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, το ρολόι των γυναικείων δικαιωμάτων πηγαίνει πίσω;

Η έμφυλη ισότητα είναι ένα στοίχημα που σίγουρα δεν έχει ακόμα κερδηθεί. Οι ειδικοί στα Ηνωμένα Εθνη τοποθετούν την κατάκτηση της ισότητας 300 περίπου χρόνια μακριά!

Η Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει κάνει σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση επενδύοντας σε διαφορετικούς τομείς. Επενδύουμε στην εξισορρόπηση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής με δράσεις όπως το Πρόγραμμα «Νταντάδες της Γειτονιάς», ώστε η μητρότητα να γίνει πιο εύκολη επιλογή και πιο βιώσιμη, στηρίζοντας τις οικογένειες και δίνοντας τη δυνατότητα και στους δύο γονείς να βγουν στην αγορά εργασίας.

Ταυτόχρονα, υιοθετούμε πολιτικές για την προώθηση της έμφυλης ισότητας στους χώρους εργασίας. Αυτό σημαίνει τόσο ισότητα σε επίπεδο αμοιβών όσο και ισόρροπη παρουσία των γυναικών σε θέσεις ευθύνης και στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Δίνουμε έμφαση στην εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, μια μεγάλη μάστιγα της εποχής μας, με δράσεις πρόληψης. Δημιουργούμε ένα δίχτυ προστασίας στα θύματα και στα παιδιά τους με τα Συμβουλευτικά Κέντρα, τους Ξενώνες και τη Γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ποια λάθη χρεώνετε στον εαυτό σας και ποια επιτεύγματά σας σας έχουν δώσει την ικανοποίηση ότι πετύχατε; 

Από πού να ξεκινήσω! Λάθη έχω κάνει πολλά. Ολοι κάνουμε λιγότερα ή περισσότερα λάθη στη ζωή μας. Ομως είναι σημαντικό να μη μας καθορίζουν, να μη μας «κόβουν τα φτερά», αλλά να μας γίνονται μαθήματα. Τα λάθη είναι διδακτικά, αλλά άργησα να το καταλάβω… Σίγουρα, κάτι που μου έχει κοστίσει είναι ότι δεν αφιέρωσα όσο χρόνο θα ήθελα στο παιδί μου λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Και ποια εργαζόμενη μητέρα έχει αφιερώσει όσο χρόνο θα ήθελε στο παιδί της, άλλωστε; Αν και θα έπρεπε να έχουν τις ίδιες ανησυχίες και οι μπαμπάδες, αντίστοιχα.

Δεν είμαι άνθρωπος που αρέσκεται στην αναγνώριση «επιτευγμάτων». Αν για κάτι όμως είμαι περήφανη, είναι που έχω αφιερώσει τη ζωή μου, ως πανεπιστημιακός, στην ακαδημαϊκή κοινότητα και στη συναναστροφή με νέους και νέες. Η σχέση μου με τους φοιτητές και τις φοιτήτριες είναι καθοριστική για τον τρόπο που βλέπω τον κόσμο και εμπνέομαι για το μέλλον.

*Η Ζέφη Δημαδάμα είναι γ.γ. Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

ΓΙΑΣΜΙΝ ΟΖΕΚ* ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

 «Να μιλάνε όταν υπάρχει κακοποίηση»

Αμέτρητα στερεότυπα… Γυναικεία λογοτεχνία, γυναίκες επιχειρηματίες της χρονιάς, γυναίκα πρόεδρος στην Ελλάδα και συνήθης διαπίστωση ότι άλλο ένα ανδρικό φρούριο έπεσε. Στη δική σας χώρα (Τουρκία), η θέση της γυναίκας κατά τη γνώμη σας ποια είναι; Θα καταφέρουμε, επιτέλους, να σπάσουμε τις γυάλινες οροφές και να μη μας αντιμετωπίζουν ως αδύναμο φύλο;

Είναι το ίδιο στην Τουρκία. «Αλλο ένα ανδρικό φρούριο έπεσε». Ακόμα και αυτή η φράση εξηγεί πόσο ζούμε μέσα σε ένα ανδρικό σύστημα. Οχι μόνο στην επαγγελματική ζωή, αλλά και στην καθημερινή ζωή.

Δυστυχώς, αυτό δεν είναι πρόβλημα μόνο της Τουρκίας ή της Ελλάδας. Είναι πρόβλημα του κόσμου. Δεν υπάρχουν ίσες ευκαιρίες μεταξύ μας. Οι επιτυχίες και οι δεξιότητες των γυναικών τις περισσότερες φορές εξαφανίζονται εξαιτίας της διαφορετικότητας των φύλων στο ανδρικό σύστημα. Το πιο θλιβερό είναι ότι οι γυναικοκτονίες και οι νύφες – παιδιά αυξάνονται. Κάποιοι άνδρες θέλουν μόνο γυναίκα γιατρό για να εξετάσουν τις γυναίκες τους και δεν στέλνουν τις δικές τους κόρες στο σχολείο. Επειδή αυτά τα προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν, πώς μπορούμε να δούμε μια όμορφη και δίκαιη εικόνα;

Ισως δεν καταφέρουμε να αλλάξουμε όλο το σύστημα, αλλά θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε γι’ αυτό. Υπάρχουν άνδρες που μας στηρίζουν, αλλά γενικά η ανδρική νοοτροπία πρέπει να αλλάξει.

Για παράδειγμα, γιατί να πεις σε έναν άνδρα που κλαίει «Μην κλαις σαν κορίτσι;». Πρέπει να αφαιρέσουμε αυτές τις γνωστές εκφράσεις από την καθημερινή γλώσσα μας. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε σεξιστικές εκφράσεις. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι οι μητέρες έχουν μια σημαντική δουλειά. Πρέπει να μεγαλώνουνε τα αγόρια τους όχι ως βασιλιάδες, ως πρίγκιπες, αλλά ως ανθρώπινα όντα με αρσενικό φύλο.

Οι γυναίκες έχουν «φωνή», μπορούν να μιλήσουν, να απευθυνθούν στους ειδικούς και να λάβουν ουσιαστική στήριξη;

Οχι αρκετά. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που σωπαίνουν και δεν μπορούν να μιλήσουν για την κακοποίηση και τον εκφοβισμό που έχουν υποστεί. Οι γυναίκες φοβούνται να μιλήσουν. Επειδή, πρώτα απ’ όλα, δεν λαμβάνουν υποστήριξη από τις ίδιες τις οικογένειές τους. Ποιον μπορεί να εμπιστευτεί και να μιλήσει; Επιπλέον, αυτή η κατάσταση δεν έχει καμία σχέση με την εκπαίδευση ή την οικονομική άνεση. Οπως ίσως θυμάστε, τα τελευταία χρόνια αστέρες του Χόλιγουντ έχουν μιλήσει για τις παρενοχλήσεις που έχουν υποστεί από παραγωγούς και σκηνοθέτες κατά τη διάρκεια των ετών. Τι άλλαξε; Τίποτα…

Τι πρέπει να γίνει; Δεν θα σωπάσουμε. Θα συνεχίσουμε να λέμε και να μιλάμε στις πλατείες, στους δρόμους, παντού. Πρέπει να γίνουμε η φωνή αυτών των γυναικών. Υπάρχει μια φράση που λέμε στις πορείες των γυναικών στην Τουρκία: «Ολες μαζί ή καμία από εμάς!».

Καταθέστε μια αλήθεια και ένα μύθο που πιστεύετε για τη γυναικεία φύση σας.

Αγαπάμε τα λουλούδια, αλλά δεν είμαστε λουλούδια, είμαστε άνθρωποι. Στη Γιορτή της Μητέρας, στη Γιορτή της Γυναίκας, γράφουν με μεγάλα γράμματα: «Οι γυναίκες είναι λουλούδια!». Φαίνεται ότι είναι μια ρομαντική φράση, αλλά είναι μόνο διαφήμιση και δεν μας προσφέρει τίποτα.

ΤΖΩΡΤΖΙΑ ΞΥΠΟΛΙΤΙΔΗ-ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΥ*

«Κλειδί της επιτυχίας η ισορροπία»

Σ’ έναν ανδροκρατούμενο χώρο εργασίας, εσείς πώς καταφέρατε να διακριθείτε, δίπλα σε έναν σύζυγο γιατρό, γυναικολόγο, με τόσες διακρίσεις και τίτλους, τον κύριο Αλέξανδρο Τζεφεράκο; Πώς καταφέρατε να συμπορευτείτε; Δίπλα; Πίσω; Μπροστά; Νιώσατε ότι κάνατε θυσίες για την οικογένειά σας;

Σε χώρους εργασίας κατεξοχήν ανδροκρατούμενους, η διάκριση και η καταξίωση αποτελούν την απόλυτη πρόκληση που αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες. Το να επιτύχεις επαγγελματικά δίπλα σε έναν σύζυγο που έχει διαγράψει μια λαμπρή πορεία προϋποθέτει συνεργασία, αμοιβαία υποστήριξη και αλληλοσεβασμό. Στη δική μου περίπτωση νιώθω ευλογημένη που και οι τρεις αυτές προϋποθέσεις ήταν διασφαλισμένες.
Σε ό,τι αφορά τη συμπόρευση, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική συνταγή. Κάθε σύζυγος έχει τον δικό του τρόπο να συμπορευτεί με τον άλλον στην κοινή τους πορεία προς την επιτυχία και αυτό μπορεί να σημαίνει διαφορετικούς ρόλους και θέσεις στην καριέρα, ανάλογα με τις δεξιότητες, τα ενδιαφέροντα και τις συνθήκες κάθε ζευγαριού. Οφείλεις, λοιπόν, πάντα να βρίσκεις τον καλύτερο τρόπο για να συμπορευτείς με τον άλλον.

Αν σας έλεγα ότι δεν έχω κάνει θυσίες, δεν θα ήμουν ειλικρινής. Οι περισσότεροι άνθρωποι, όμως, δεν μνημονεύουν τα χρήματα που κέρδισαν, αλλά τις οικογενειακές στιγμές που αμέτρητες φορές έχασαν εργαζόμενοι. Το κλειδί της επιτυχίας είναι να καταφέρεις να βρεις τη βέλτιστη ισορροπία μεταξύ εργασίας και οικογένειας. Ως γυναίκες, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η καριέρα είναι όντως σημαντική, αλλά η οικογένεια είναι πάνω από όλα!

Οι γυναίκες είναι αυτές που καθορίζουν το ρόλο τους πλέον μέσα στην κοινωνία του 21ου αιώνα;

Στις μέρες μας όλο και περισσότερες γυναίκες αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς εργασίας, της πολιτικής, της εκπαίδευσης και της επιχειρηματικότητας. Οι γυναίκες συχνά καθορίζουν τον δικό τους ρόλο μέσα στην κοινωνία με βάση τις προσωπικές τους φιλοδοξίες, τις δεξιότητές τους και τις επιθυμίες τους.

Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές προκλήσεις και εμπόδια που αντιμετωπίζουν, όπως η αμοιβαία διάκριση, οι προσδοκίες του φύλου και η δυσκολία συνδυασμού της επαγγελματικής ζωής με την οικογενειακή.
Συνεπώς, ενώ έχουμε μεγαλύτερη ελευθερία και δυνατότητες να διαμορφώσουμε το ρόλο μας στη σημερινή κοινωνία, ο δρόμος προς την πλήρη ισότητα εξακολουθεί να είναι μακρύς και απαιτεί τον συνεχή αγώνα και την αφοσίωσή μας.

Ποιο μότο κάνατε παντιέρα στη ζωή σας;

Δεν είναι ένα το moto που έχει καθορίσει τη σκέψη ή την πορεία μου, αλλά αν έπρεπε να επιλέξω το σοφότερο, αυτό θα ήταν το πολύ γνωστό «Η ζωή είναι ό,τι συμβαίνει, ενώ εσύ κάνεις σχέδια» του Τζον Λένον.
Η ζωή είναι μια απρόβλεπτη πορεία. Σχεδιάζουμε και οργανώνουμε τη ζωή μας με συγκεκριμένους στόχους, όνειρα και προσδοκίες, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η ζωή συνήθως δεν ακολουθεί το σχέδιό μας ακριβώς όπως το έχουμε φανταστεί. Πρέπει, επομένως, να αποδεχόμαστε την αβεβαιότητα και την αλλαγή ως μέρος της ζωής μας και να μάθουμε να συμβαδίζουμε με τη ροή της, ανακαλύπτοντας την ομορφιά και την αξία σε κάθε στιγμή και σε κάθε εμπειρία.

*Η Τζώρτζια Ξυπολιτίδη-Τζεφεράκου είναι μαία.