Σε πολυσέλιδη έκθεσή της με τίτλο «Ένα σχέδιο απόγνωσης» η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει την εναντίωσή της στο να καταστεί η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας για τους πρόσφυγες και «παράτυπους» μετανάστες, υπόδειγμα και για αντίστοιχες συμφωνίες με χώρες σαν την Λιβύη, το Σουδάν και τον Νίγηρα.

Σε δελτίο Τύπου με αφορμή την έκθεση, το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, σκιαγραφεί τις «άθλιες και επικίνδυνες συνθήκες», στις οποίες ζουν οι πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στα ελληνικά νησιά, καταγγέλλοντας τις «παράνομες επιστροφές αιτούντων άσυλο στην Τουρκία, οι οποίες συνιστούν κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων τους δυνάμει του διεθνούς δικαίου».

Η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, η οποία έχει ως στόχο την επιστροφή αιτούντων άσυλο πίσω στην Τουρκία, (θεωρώντας εκ προοιμίου, ότι η τελευταία είναι ασφαλής για αυτούς), έχει αφήσει χιλιάδες ανθρώπους εκτεθειμένους «σε μία επικίνδυνη, απελπιστική και, καθώς φαίνεται, ατέρμονη κατάσταση αναμονής στα ελληνικά νησιά» σημείωσε σχετικά η Γκάβρι Βαν Μπούλικ, αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ευρώπη.

«Είναι ακραία υποκριτικό το γεγονός, ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαλαλούν και προωθούν τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας ως μία επιτυχία, ενώ κλείνουν τα μάτια τους μπροστά στο αφόρητα υψηλό «τίμημα» που πληρώνουν όσοι υφίστανται τις συνέπειές της», συμπλήρωσε η κ. Βαν Γκούλικ.

Εντάσεις στα νησιά

Στην έκθεσή της «Ένα σχέδιο απόγνωσης», η οργάνωση αναφέρεται μεταξύ άλλων στις συνθήκες υποδοχής των προσφύγων και των μεταναστών που εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα. Όπως σημειώνει, οι δυσκολίες ως αποτέλεσμα των κακών συνθηκών υποδοχής στα νησιά, αναμειγνύονται με τους φόβους των κατοίκων για την προσωπική ασφάλειά τους. Οι κακές συνθήκες στους καταυλισμούς, η αβεβαιότητα για το μέλλον που αντιμετωπίζουν πρόσφυγες και μετανάστες, και η αμήχανη σχέση τους με τους τοπικούς πληθυσμούς, όλα συμβάλλουν σε σημαντικές εντάσεις που έχουν κατά καιρούς οδηγήσει σε βία. Πρόσφυγες έχουν επίσης υπάρξει, θύματα επιθέσεων μίσους στον καταυλισμό της Σούδας στη Χίο.

Οι άνθρωποι πρέπει να συνεχίσουν την πορεία τους, όχι να επιστραφούν πίσω στην Τουρκία – εκτιμά η οργάνωση. Η επιστροφή τους ως κύριος στόχος της συμφωνίας, εδράζεται στην υπόθεση ότι η Τουρκία συνιστά ασφαλή χώρα για τους αιτούντες άσυλο.

Αν και τυπικά κανένας αιτών άσυλο δεν έχει έως σήμερα επιστραφεί από την Ελλάδα στην Τουρκία με την αιτιολογία ότι δήθεν η Τουρκία είναι ασφαλής, η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει περιπτώσεις αιτούντων άσυλο που – κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου – επεστράφησαν αστραπιαία χωρίς να τους δοθεί η ευκαιρία να ζητήσουν άσυλο, ή να ασκήσουν έφεση κατά της επιστροφής τους.

«Όσο η Τουρκία εξακολουθεί να μην είναι ασφαλής χώρα, η Ε.Ε. πρέπει να εργαστεί από κοινού με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να μεταφερθούν άμεσα αιτούντες άσυλο στην ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να εξασφαλίσουν την πρόσβασή των τελευταίων σε μετεγκατάσταση σε άλλες χώρες της Ε.Ε.», δήλωσε η κ. Βαν Γκούλικ και συμπλήρωσε:

«Κανείς δεν πρέπει να πεθαίνει από το κρύο στο κατώφλι της Ευρώπης. Οι ηγέτες που υποστηρίζουν ότι η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας θα μπορούσε να είναι ένα πιλοτικό σχέδιο για νέες συμφωνίες με άλλες χώρες, όπως η Λιβύη, το Σουδάν, ο Νίγηρας, θα πρέπει να δουν τις φρικτές συνέπειές της ως μια προειδοποίηση: κάτι τέτοιο δεν πρέπει να επαναληφθεί».

Προτάσεις προς την ΕΕ και τα κράτη-μέλη:

Στην έκθεσή της, η Διεθνής Αμνηστία προβαίνει και σε συγκεκριμένες προτάσεις προς την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη. Μεταξύ άλλων, η οργάνωση προτείνει:

– Να εργαστούν μαζί με την Ελλάδα, προκειμένου να μετακινήσουν επειγόντως πρόσφυγες από τα ελληνικά νησιά προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μέσω μετεγκαταστάσεων, οικογενειακών επανασυνδέσεων, ή μέσω παροχής βίζας για ανθρωπιστικούς λόγους.

– Να παρέχουν στην Ελλάδα άμεση και επαρκή χρηματοδότηση και υλικοτεχνική υποστήριξη, για να διασφαλιστεί η αξιοπρεπής υποδοχή αυτών που καταφθάνουν στα ελληνικά νησιά, καθώς και η έγκαιρη, πλήρης και δίκαια διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλου.

-Την αύξηση των μετεγκαταστάσεων των αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα, αυξάνοντας τον αριθμό των διαθεσίμων χωρών για μετεγκατάσταση, επιτρέποντας πρόσβαση στο πρόγραμμα όσων έφθασαν στην Ελλάδα μετά την υπογραφή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες, καθώς και την γρήγορη αντιστοιχία των αιτημάτων μετεγκατάστασης.

-Τη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διατηρώντας την παύση στις επιστροφές των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα λόγω του Κανονισμού του Δουβλίνου, και την ανάληψη από αυτές τις χώρες, της ευθύνης για αυτούς τους πρόσφυγες.

– Τη δημιουργία προσβάσιμων και δημόσιων διαδικασιών για την ταχύρρυθμη οικογενειακή επανένωση, για τη διασφάλιση της άμεσης επανασύνδεσης οικογενειακών μελών που έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα με κοντινούς συγγενείς σε άλλες χώρες της Ε.Ε.. – Την παροχή πρόσβασης για ανθρωπιστικούς λόγους, σε αιτούντες άσυλο που έχουν άμεση ανάγκη ειδικής βοήθειας.