Σύμφωνα με τον φυσικό-μετεωρολόγο Σάκη Καραγιαννίδη, επιστημονικό συνεργάτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η αιτία της καταστροφής οφείλεται στον συνδυασμό μετεωρολογικών φαινομένων.

«Δεν έχουμε τόσο μεγάλα ύψη βροχής, όσο πάρα πολύ ισχυρούς ανέμους, οι οποίοι και δημιούργησαν τα προβλήματα σε ό,τι αφορά τα ατυχή γεγονότα που είχαμε, με τους θανάτους των συνανθρώπων μας δυστυχώς, είχαμε βίαια φαινόμενα, αλλά όχι με πολύ μεγάλα ύψη βροχής», τόνισε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και συμπλήρωσε: «ήδη μέσα από τη νύχτα η κατάσταση ήταν πολύ καλύτερη».

Σύμφωνα με τον κ. Καραγιαννίδη επρόκειτο για ένα κύμα που σάρωσε όλη την Κεντρική Μακεδονία, δημιουργώντας προβλήματα κατά περιοχές, με αποκορύφωμα την περιοχή της Χαλκιδικής.

Διαβάστε ακόμα – Η Χαλκιδική μετρά τις πληγές της: Επτά νεκροί, 120 τραυματίες και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές

Κατά τον επιστημονικό συνεργάτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι επιστήμονες θα μπορέσουν να έχουν πληρέστερη εικόνα για τα χαρακτηριστικά των φαινομένων, αφού δουν τα στοιχεία και μπορέσουν να έχουν μια «εκτίμηση της κατάστασης», ενώ το γεγονός της εμφάνισης των φαινομένων στο συγκεκριμένο γεωγραφικό τμήμα δεν ήταν κάτι τόσο πρωτοφανές ή ιδιαίτερο.

«Υπάρχουν κατά περιόδους ευρύτερες περιοχές, οι οποίες σαρώνονται από ένα ευρύτερο μέτωπο κακοκαιρίας, όπως μπορεί κάποιος να το χαρακτηρίσει δεν έχουν όμως παντού τα ίδια φαινόμενα (σ.σ να εμφανίζονται σε αυτές) και αυτό είναι κάτι, που εκ των προτέρων είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί», τόνισε ο επιστήμονας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

«Το αν θα έχουμε, για παράδειγμα, τόσο ισχυρούς ανέμους στην Κασσανδρεία και όχι στη Σιθωνία δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να προβλεφθεί, είναι κάτι το οποίο μπορούμε να μελετήσουμε εκ των υστέρων», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Καραγιαννίδης.

Σε ποιο επίπεδο μπορεί να φτάσει η δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης από την πλευρά των επιστημόνων;

«Ακόμη και αν τα στοιχεία πολλές φορές δείχνουν ότι μάλλον σε συγκεκριμένο σημείο θα έχουμε τον μεγαλύτερο όγκο των φαινομένων, ακόμη και αυτά μερικές φορές είμαστε διστακτικοί να τα δώσουμε (γνωστοποιήσουμε), καθώς υπάρχουν και περιπτώσεις, όπου παρότι το έχουμε “δει” (σ.σ στα επιστημονικά δεδομένα που προσλαμβάνουν οι επιστήμονες), τελικά το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι και τόσο ισχυρό, οπότε ο πανικός (από μια προειδοποίηση), ίσως δημιουργήσει ακόμη περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα είχαμε σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση» αναφέρει, ερωτηθείς για τις δυνατότητες και το εύρος έγκαιρης ενημέρωσης, που μπορούν να λάβουν σε αυτές τις περιπτώσεις οι αρμόδιες υπηρεσίες από τους ειδικούς επιστήμονες ο ειδικός φυσικός μετεωρολόγος.

Μεγάλος, αλλά όχι πρωτοφανής αριθμός κεραυνικών χτυπημάτων στην επικράτεια

Εντυπωσιακό αν και «σε καμία περίπτωση πρωτοφανές» ήταν και το σημαντικό πλήθος των κεραυνών που κατεγράφησαν από τους επιστήμονες.

«Τις τελευταίες 24 ώρες, με την αναφορά να γίνεται περισσότερο για τις έξι με επτά ώρες του μεσημεριού και του απογεύματος της Τετάρτης 10 Ιουλίου, πράγματι σε όλη την επικράτεια και σύμφωνα με μια καταμέτρηση και άθροιση των κεραυνικών χτυπημάτων, που έγινε από το σύστημα ΖΕΥΣ του Αστεροσκοπείου Αθηνών στις 11 το βράδυ, είχαμε πάνω από 5.000 κεραυνούς. Είναι πολλοί μεν, αλλά όχι πρωτοφανής αριθμός. Επρόκειτο για κεραυνικά χτυπήματα, τα οποία ήταν εστιασμένα κυρίως σε Θράκη, Κεντρική Μακεδονία και ανατολικά της ηπειρωτικής και νότιας χώρας, δηλαδή Θεσσαλία κι Ανατολική Πελοπόννησο, τα περισσότερα όμως ήταν όντως στην περιοχή της Θράκης και στην Κεντρική Μακεδονία, εστιασμένα στα δύο πόδια της Χαλκιδικής με πολύ μεγάλη πυκνότητα κεραυνών να αποτυπώνεται και στην ειδική χαρτογράφηση που έχει γίνει», τόνισε ο φυσικός, μετεωρολόγος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Ερωτηθείς δε, για τη διάχυση της πληροφόρησης που δίδεται ως έγκαιρη, προ τέτοιων φαινομένων, από τους επιστήμονες, επισήμανε πως σημαντικός παράγοντας είναι «να υπάρχει και δεκτικότητα από τους πολίτες και τις υπηρεσίες που τυχόν θα πάρουν αυτές τις ενημερώσεις».

Το φονικό μπουρίνι του 1983 θυμίζει η θεομηνία

Το φονικό μπουρίνι που είχε πλήξει την Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή του Θερμαϊκού στις 21 Ιουλίου του 1983, αφήνοντας πίσω του 9 νεκρούς, θύμισαν σε μετεωρολόγους τα δεδομένα της φονικής κακοκαιρίας που σάρωσε το βράδυ της Τετάρτης την Χαλκιδική.

«Τα μετεωρολογικά στοιχεία που είχαμε συγκεντρώσει τις προηγούμενες ημέρες είδαμε πως ήταν μια κατάσταση – καρμπόν με εκείνο το μπουρίνι κι αυτός είναι ο λόγος που εκδώσαμε το δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων κι όχι απλώς επιδείνωσης καιρού» ανέφερε ο διευθυντής προγνώσεων του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς.

«Χθες το επικαιροποιήσαμε και το βάλαμε (αυτό το μπουρίνι) με κόκκινο συναγερμό , το αναδείξαμε όσο μπορούσαμε περισσότερο και προειδοποιήσαμε για όλα τα στοιχεία …» πρόσθεσε.

Ο κ. Κολυδάς εκτίμησε ότι πρόκειται για την εκδήλωση ενός ισχυρού και καταστροφικού μπουρινιού από αυτά που πλήττουν συχνά περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.

Αναφερόμενος στο φαινόμενο του ανεμοστρόβιλου, επισήμανε ότι σε τέτοιους ισχυρούς ανεμοστρόβιλους δεν αποτυπώνεται τόσο η δύναμή τους στην οριζόντια ταχύτητα του ανέμου. «Στα καταιγιδοφόρα σύννεφα οι κατακόρυφες ταχύτητες του ανέμου είναι από δυο έως και τέσσερις φορές παραπάνω από τις οριζόντιες ταχύτητες του ανέμου. Αν δηλαδή ένα ανεμόμετρο μας δίνει 100 χιλιόμετρα την ώρα, τα ανοδικά μπορεί να φτάσουν στιγμιαία τρεις και τέσσερις φορές ισχυρότερα ! Στιγμιαία… Γι αυτό “σηκώθηκε” και το βανάκι και οι στέγες… Στην Αμερική μπορούν να σηκώσουν κι ολόκληρα σπίτια…».

Η καταιγίδα «super cell»

Το φαινόμενο που έπληξε την Χαλκιδική είναι σπάνιο και πολύ έντονο, σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεόδωρος Καρακώστας.

Μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Καρακώστας επισήμανε ότι «το φαινόμενο εμφανίζεται δύο φορές στα τρία χρόνια, δηλαδή ούτε μια φορά το έτος» και ανέφερε: «σίγουρα ο απλός πολίτης δεν έχει ξαναδεί κάτι τέτοιο, εκτός αν έχει βρεθεί στο παρελθόν σε παρόμοια κατάσταση. Ωστόσο οι μετεωρολόγοι έχουν ξανασυναντήσει τέτοιες περιπτώσεις».

Σε ό,τι αφορά την ένταση της καταιγίδας, υπογράμμισε ότι αυτή ανήκει στην κατηγορία «υπερκύτταρο» («super cell»), που είναι και η μεγαλύτερη διαβάθμιση, ενώ περιγράφοντας την πορεία του φαινομένου, επισήμανε ότι αρχικά το έναυσμα δόθηκε από την περιοχή των Πρεσπών.

«Από εκεί ξεκίνησε μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Μια πολύ ψυχρή αέρια μάζα κινήθηκε από βορρά προς νότο, πέρασε όλη την περιοχή του Βερμίου και των Πιερίων και κατέβηκε στην κοιλάδα της Ημαθίας και της Πέλλας. Κάποια στιγμή έφτασε στα παράλια του Θερμαϊκού Κόλπου, ο οποίος είναι μια πολύ θερμή, αβαθής θάλασσα, με μεγάλη εξάτμιση και εμπλουτισμό της αέριας μάζας σε υδρατμούς. Έτσι η ψυχρή αέρια μάζα που ξεκίνησε από τις Πρέσπες πίεσε με καθοδικές κινήσεις τη θερμή και υγρή αέρια μάζα, την οποία ανάγκασε να κινηθεί προς τα πάνω. Η καταιγίδα ενισχύθηκε με υγρασία και δυνάμωσε ακόμη περισσότερο. Καθώς, μάλιστα, το φαινόμενο κινούνταν αρκετά γρήγορα, έγινε πάρα πολύ έντονο και έδωσε αυτά τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα» ανέφερε ο κ. Καρακώστας.

«Θα ξαναζήσουμε τέτοια φαινόμενα»

Τις συνθήκες στις οποίες συνέβη η τραγωδία στην Χαλκιδική από τα έντονα καιρικά φαινόμενα περιέγραψε ο καθηγητής Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος τους ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας.

https://www.youtube.com/watch?v=5Eezjv84_84

«Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ότι το φαινόμενο θα εμφανιστεί στο τάδε χωριό ή στο διπλανό χωριό. Υπάρχει συνήθως μια ζώνη του ενός ή δύο χιλιομέτρων» δήλωσε ο κ. Λέκκας στον ΣΚΑΪ.

«Θα ξαναζήσουμε τέτοια φαινόμενα, έχουμε παρουσίαση με τον κ. Ζερεφό σήμερα για αυτό ακριβώς, πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει αυτά τα φαινόμενα» πρόσθεσε αναφορικά με την φονική κακοκαιρία στη Χαλκιδική με τους τουλάχιστον έξι νεκρούς και τους περισσότερους από 100 τραυματίες, ενώ αγνοείται κι ένας ψαράς.

«Είναι ένας αυτοτροφοδοτούμενος κύκλος με αποτέλεσμα να μπαίνουμε σε μια δίνη συνεχών φαινομένων με μεγάλη ένταση» τόνισε.