Η αναβάθμιση της οδού Τοσίτσα είναι ένα θέμα που συζητείται πολύ καιρό τώρα. Μάλιστα, πριν από δύο χρόνια η υλοποίηση του σχεδίου τέθηκε επί τάπητος με τη δημιουργία επιτροπής στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς: το υπουργείο Πολιτισμού, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο Δήμος Αθηναίων, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο… Εγιναν πολλές συζητήσεις και σχεδιασμοί, πρόλαβαν και έγιναν και κάποια έργα, ώσπου ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι όλα σταμάτησαν.

«Σημειώθηκε μια σειρά από δυσάρεστα γεγονότα στην περιοχή, έγιναν απανωτές συγκρούσεις στην Τοσίτσα και την Πατησίων, έσπασαν αγάλματα, δημιουργήθηκε μια αρνητική διάθεση συνεργασίας», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης, καθηγητής της Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, μέλος της επιτροπής για την αναβάθμιση της Τοσίτσα.

Σύμφωνα με τις στατιστικές, οι αφίξεις τουριστών για το 2017 φαίνεται πως θα ξεπεράσουν τα 30 εκατομμύρια. Πολλοί από τους ξένους επισκέπτες ενδέχεται να περπατήσουν στην οδό Τοσίτσα. Αν πληροφορηθούν δε πως σε απόσταση ανάσας βρίσκεται και το υπουργείο Πολιτισμού, τότε θα απογοητευθούν διπλά από την εγκατάλειψη. Το σχέδιο για την αναβάθμιση της περιοχής δυναμιτίστηκε από τις μικρές ομάδες ατόμων που συνήθως πρωταγωνιστούν στα επεισόδια, με την Πολιτεία να έχει εγκαταλείψει ουσιαστικά στην τύχη της την ιστορική γειτονιά. Το υπουργείο Πολιτισμού, που, εκτός από το κεντρικό του κτίριο και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, διαθέτει στην περιοχή και το πρόσφατα ανακαινισμένο (πλην κλειστό ακόμα), «Ακροπόλ Παλάς» επί της Πατησίων, αδιαφορεί επίσης για την κατάντια. Αν και θα έπρεπε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας, εντούτοις δεν έχει αναλάβει την παραμικρή πρωτοβουλία για να εκκινήσουν και πάλι οι εργασίες της επιτροπής με στόχο την αναβάθμιση του δημόσιου χώρου. «Ούτε ο Δήμος Αθηναίων ασχολήθηκε ξανά με το θέμα αυτό», λέει ο κ. Τουρνικιώτης. Αλλά ούτε και οι πρυτάνεις, σύμφωνα με τον ίδιο, έχουν εκδηλώσει τέτοια διάθεση.

Ραχοκοκαλιά

«Σήμερα πρόκειται για ένα χώρο ουσιαστικά διαφραγματικό», επισημαίνει ο γνωστός καθηγητής. «Κλειστό προς το δημόσιο χώρο είναι και το Αρχαιολογικό Μουσείο αλλά και ο χώρος του Πολυτεχνείου. Και για τα δύο ιδρύματα επιθυμούσαμε, λοιπόν, να ανοιχθούμε και να αναπτύξουμε μια κοινή πολιτική. Ως ραχοκοκαλιά για τη συνένωση του δημόσιου χώρου θεωρήσαμε την Τοσίτσα, ένα θεσμικό πεζόδρομο που ενώνει το κτίριο του ΥΠΠΟ στην οδό Μπουμπουλίνας με την Πατησίων και εισχωρεί στα Εξάρχεια. Πρόκειται για ένα δρόμο ιδιαίτερο στο πλάτος και τη φύτευσή του αλλά όχι λειτουργικό…».

Το έργο της αναβάθμισης της Τοσίτσα είχε επιφορτιστεί η επιτροπή. «Η επιτροπή είχε συσταθεί ατύπως», σημειώνει ο κ. Τουρνικιώτης και προσθέτει: «Από την πλευρά του Πολυτεχνείου και ειδικότερα της Αρχιτεκτονικής Σχολής εμείς αναλάβαμε, σε συνεργασία με συγκοινωνιολόγους της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών, να κάνουμε συγκεκριμένες προτάσεις. Εκπονήθηκαν σχέδια, βγήκαν κάποιοι προϋπολογισμοί, πραγματοποιήθηκαν παρεμβάσεις. Ολοι όσοι συμμετείχαμε στην επιτροπή δουλέψαμε μαζί, συστηματικά…».

Οι παρεμβάσεις αφορούσαν, μεταξύ άλλων, στις πλακοστρώσεις που έγιναν στην αρχή και το τέλος της Τοσίτσα. «Πέρυσι την άνοιξη απομακρύνθηκε μια σειρά από ιδιαίτερα φθαρτές παρεμβάσεις, έγιναν οι πλακοστρώσεις, καθαρίστηκαν οι χώροι με την απομάκρυνση των σκουπιδότοπων…».

Το μάστερ πλαν, που είχε επεξεργαστεί η ομάδα του Πολυτεχνείου, προέβλεπε παρεμβάσεις μέχρι την Ερεσού, που αποτελεί τη φυσική προέκταση της Τοσίτσα στα Εξάρχεια. «Το σχέδιο οργάνωνε με διαφορετικό τρόπο την Τοσίτσα και την κυκλοφορία στην περιοχή, δημιουργούσε ευρύτερα πεζοδρόμια με περισσότερο πράσινο που θα βοηθούσαν στη βελτίωση των συνθηκών ζωής». Παράλληλα με την πρόταση περιβαλλοντικής αναβάθμισης και λειτουργικής αξιοποίησης του δρόμου τα μέλη της επιτροπής απασχόλησε και «το θέμα της διοργάνωσης εκδηλώσεων που θα συνδύαζαν την εκπαίδευση με τον πολιτισμό αλλά και εκθέσεων υψηλής ποιότητας έτσι ώστε η Τοσίτσα να είναι με έναν τρόπο η είσοδος του μουσείου…».

Οι φωτιές στην περιοχή και τα καμένα τρόλεϊ -«ζητήματα για τα οποία υπήρξε μια γενική σιωπή»- φρέναραν τα σχέδια για την αναβάθμιση της περιοχής. «Οι παρεμβάσεις σταμάτησαν πέρυσι τον Αύγουστο, τότε που θα “φυτεύαμε” κάτι κολωνάκια, τα οποία έχουμε στα χέρια μας μαζί με τα κλειδιά τους, για να μην ξαναπαρκάρουν αυτοκίνητα στην Τοσίτσα, για να μην ξαναμπούν αυτοκίνητα στον περίβολο του Πολυτεχνείου…».

«Δεν συζητάμε ενοποίηση Αρχ. Μουσείου και Πολυτεχνείου»

Λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση δρομολογήθηκε η αναβάθμιση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με την υπόγεια επέκτασή του. Μάλιστα, το 2008 εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Μουσείων οι προδιαγραφές για το κτιριολογικό πρόγραμμα της επέκτασής του προς την οδό Πατησίων, κάτω από τον υφιστάμενο κήπο, σε έκταση 13.000 τ.μ. Μολαταύτα ο δημόσιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που θα ακολουθούσε δεν προκηρύχθηκε ποτέ. Από καιρού εις καιρόν πέφτει στο τραπέζι η ιδέα της ενοποίησης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το γειτονικό Πολυτεχνείο, όπως πρόσφατα συνέβη με την ερώτηση του βουλευτή του Ποταμιού, Γρηγόρη Ψαριανού. Ποια είναι η θέση του Πολυτεχνείου απέναντι σ’ αυτήν πρόταση; «Δεν το συζητάμε», απαντάει ο κ. Τουρνικιώτης. «Υπάρχουν επιχειρήματα λογικά, ιδεολογικά, πολιτικά μέχρι και νομικά», υπογραμμίζει. «Η δωρεά Τοσίτσα αφορούσε στη δημιουργία στο συγκεκριμένο χώρο του Πολυτεχνείου. Η δωρεά αποτελεί και την κοινή μας αφετηρία με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αυτή τη σχέση επιθυμούσαμε να εμπλουτίσουμε με τη δημιουργία ενός πυρήνα Παιδείας και πολιτισμού στην οδό Τοσίτσα…».

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής