Το Κίεβο έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμο να καταλήξει σε συμφωνία με την Ουάσινγκτον για να ανοίξει τεράστια κοιτάσματα σημαντικών ορυκτών σε αμερικανικές επενδύσεις, καθώς προσπαθεί να εξασφαλίσει εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο ειρηνευτικής συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία.

Πριν λίγες ημέρες ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάλεσε τις αμερικανικές εταιρίες να επενδύσουν στα μέταλλα σπάνιων γαιών της χώρας του, μία ημέρα αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι θέλει μια συμφωνία με το Κίεβο που να περιλαμβάνει την απόκτηση των στρατηγικής σημασίας ορυκτών με αντάλλαγμα συνεχή στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ.

Ο Ζελένσκι προ μηνών είχε παρουσιάσει την ιδέα κατ’ αρχάς στον παλαίμαχο Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή της Πολιτείας της Νότιας Καρολίνα Λίντσεϊ Γκράχαμ και αργότερα στον Τραμπ πέρυσι, προσθέτοντας ότι θα ήταν «δίκαιο» να δοθεί στις αμερικανικές εταιρίες η πρώτη πρόσβαση στα ορυκτά, καθώς η Ουάσιγκτον έχει βοηθήσει το Κίεβο επί 3 χρόνια για να αποκρούσει τις ρωσικές δυνάμεις, ενώ σημαντική θέση θα έχουν και αρκετές ευρωπαϊκές προερχόμενες από κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Επιπρόσθετα, τόνισε ότι η συγκεκριμένη ανταλλαγή είναι «σημαντικό οικονομικό σημείο» στο λεγόμενο «σχέδιο νίκης» του Κιέβου για τον τερματισμό του τριετούς πολέμου με τη Ρωσία, επισημαίνοντας ότι το σχέδιο έχει ως στόχο την προστασία των φυσικών πόρων της Ουκρανίας. Στο χθεσινοβραδινό του διάγγελμα ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η κυβέρνησή του αρχίζει «ουσιαστικές συνομιλίες» με την ομάδα του Τραμπ.

Το 2024 ο Γκράχαμ είχε προτείνει το Κίεβο να εξοφλήσει το δάνειο της Ουάσιγκτον με τους τεράστιους ορυκτούς πόρους που διαθέτει.

Σπάνιες γαίες υπάρχουν στις ΗΠΑ, στην Κίνα, στη Ρωσία, στην Αυστραλία, στην Ουκρανία και στο Βιετνάμ. Σε μια αξιολόγηση του 2024, η Γεωλογική Ερευνα των Ηνωμένων Πολιτειών εκτίμησε ότι υπήρχαν 110 εκατομμύρια τόνοι σπανίων γαιών παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων 44 εκατομμυρίων στην Κίνα. Αλλοι 22 εκατομμύρια τόνοι υπολογίζονται στη Βραζιλία, 21 εκατομμύρια στο Βιετνάμ, ενώ η Ρωσία έχει 10 εκατομμύρια και η Ινδία 7 εκατομμύρια τόνους.

Τα στοιχεία

Υπάρχουν 17 στοιχεία σπάνιων γαιών, των οποίων οι κύριες χρήσεις είναι σε εξαρτήματα υψηλής τεχνολογίας. Τα ορυκτά σπάνιων γαιών χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ισχυρών μαγνητών, σε ηλεκτρικά οχήματα, ανεμογεννήτριες, ρομποτική και πολλές άλλες εφαρμογές, ενώ π.χ. το ευρώπιο και το ύτριο χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ενεργειακά αποδοτικών οθονών φωτισμού και οθονών τηλεοράσεων. Το σκάνδιο, ένα από τα σπάνια στοιχεία της γης, χρησιμοποιείται συχνά με αλουμίνιο για τη δημιουργία ενός κράματος κατάλληλου για τις αεροδιαστημικές εφαρμογές. Σε αντίθεση με το όνομά τους, τα σπάνια στοιχεία της γης είναι άφθονα στον φλοιό της γης, αλλά διασκορπισμένα σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές.

Το λίθιο είναι ένα κρίσιμο συστατικό στην κατασκευή μπαταριών, αλλά δεν είναι ένα σπάνιο στοιχείο της γης. Παρ’ όλα αυτά, η Ουκρανία εκτιμάται ότι έχει το ένα τρίτο των αποθεμάτων της Ευρώπης.

Σύμφωνα με ένα άρθρο του Ινστιτούτου Γεωλογίας της Ουκρανίας, στοιχεία σπάνιων γαιών, όπως το σέριο το λανθάνιο , το έρμαιο, το σαμάριο, το λουτετίριο και το προμήθειο, βρέθηκαν στο Azov Deposit -μια περιοχή υπό ρωσική κατοχή-, αν και η ποσότητα των αποθεμάτων παραμένει ασαφής.

Μια έρευνα του 2022 που χρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε. -και είναι στη διάθεση του υπογράφοντα- λέει ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες, συγκεκριμένες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τα αποθέματα σερίου δυσπρασσίου, ευρωπαίου, χοληνίου, λανθανίου λουτεμίου, τέρμπιου, σαμάριου στην Ουκρανία, ενώ πολλές πληροφορίες είναι απόρρητες.

Αποχώρησαν από τη Συρία ρωσικά πλοία

Σημαντικός αριθμός ρωσικών πλοίων που βρίσκονταν στο λιμάνι της Ταρτούς τις τελευταίες δύο εβδομάδες έφυγε από τη Συρία για τη Ρωσία, καθώς οι ρωσο-συριακές διαπραγματεύσεις σχετικά με τη συνέχιση της πρόσβασης της Ρωσίας σε μία από τις βάσεις της στη Συρία φέρεται να μην έχουν επιτύχει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ισχυρίστηκε χθες ότι οι ρωσικές και συριακές αρχές θα συνεχίσουν τις επαφές για «όλα τα ζητήματα», μεταξύ άλλων σχετικά με τη συνέχιση της πρόσβασης της Ρωσίας στο Λιμάνι της Ταρτούς.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντα, τα φορτηγά πλοία της ρωσικής (Σπάρτη Ι και Σπάρτη ΙΙ) ήταν χθες στα ανοικτά των ακτών της Τυνησίας. Η αποχώρηση σημαντικού αριθμού σκαφών από το λιμάνι της Ταρτούς υποδηλώνει ότι το Κρεμλίνο δεν είναι αισιόδοξο για τα αποτελέσματα των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων Ρωσίας-Συρίας. Η τοποθεσία των σκαφών στα ανοικτά των ακτών της Τυνησίας υποδηλώνει επίσης ότι αυτά τα πλοία δεν προορίζονται για τη Λιβύη, παρά το γεγονός ότι η Ρωσία έστειλε κάποια οπλικά συστήματα από τη Συρία στην Ανατολική Λιβύη αεροπορικώς τον Δεκέμβριο του 2024 και τον Ιανουάριο του 2025.