Στη βάση αυτής της διαβούλευσης είναι η εικασία, ή ίσως η ελπίδα, ότι χωρίς τον Πούτιν, η Ρωσία μπορεί να είναι πιο κοντά στο να εγκαταλείψει τον πόλεμο στην Ουκρανία και να επιδιώξει μια ειρήνη μέσω κάποιας μορφής διαπραγματεύσεων. Αν και υποστηρίζεται από τις συμβατικές απόψεις περί τερματισμού του πολέμου, οποιαδήποτε τέτοια υπόθεση είναι προβληματική. Η Ιστορία δείχνει ότι ο ηγέτης που ξεκινά έναν δαπανηρό, παρατεταμένο πόλεμο σπάνια είναι πρόθυμος να τερματίσει τον πόλεμο χωρίς νίκη, αλλά η Ιστορία δείχνει επίσης ότι η αλλαγή ηγεσίας δεν διευκολύνει πάντα την ειρήνη. Για τους πολιτικούς ηγέτες, η επιθυμία να αποφύγουν την ευθύνη και την εσωτερική τιμωρία για έναν αποτυχημένο πόλεμο μπορεί να έχει ισχυρή επίδραση στη λήψη αποφάσεων για τον τερματισμό του πολέμου.

Αλλαγή ηγεσίας

Σύμφωνα με τη συμβατική ανάλυση, οι ηγέτες που είναι υπεύθυνοι για την έναρξη ενός πολέμου είναι επιρρεπείς στο να κατηγορηθούν και να τιμωρηθούν για το πώς τελειώνει ένας πόλεμος και έτσι είναι επιρρεπείς να συνεχίσουν να πολεμούν ακόμη και με ελάχιστη ελπίδα νίκης. Κατά συνέπεια, η αλλαγή ηγεσίας είναι συχνά απαραίτητος προάγγελος για τον τερματισμό του πολέμου. Μια τέτοια άποψη μπορεί να είναι βάσιμη, αλλά δεν συνεπάγεται απαραίτητα ότι οι διάδοχοι ηγέτες (αυτοί που απλώς κληρονομούν έναν συνεχιζόμενο πόλεμο) είναι απαλλαγμένοι από εγχώριες πιέσεις και κινδύνους που συνδέονται με τον τερματισμό του πολέμου με λιγότερο ευνοϊκούς όρους. Μέσα στον πιο σχετικό αριθμό των πολέμων (που χαρακτηρίζονται ως δαπανηρές, παρατεταμένες ξένες στρατιωτικές επεμβάσεις) αξιολόγησα τη λήψη αποφάσεων και τις συμπεριφορές 85 μεμονωμένων ηγετών εν καιρώ πολέμου, για να συμπεριλάβω ένα μίγμα ηγετών που συνδέονται με την έναρξη των αντίστοιχων πολέμων τους και διαδόχους ηγέτες που ανέλαβαν έναν πόλεμο σε εξέλιξη.

Μέσα από την εκ μέρους μου εξέταση εγγράφων πρωτογενούς πηγής από περισσότερες από δώδεκα χώρες και μέσα από έρευνα προ χρόνων με πρώην κυβερνητικούς αξιωματούχους και δημοσιογράφους, διαπίστωσα ότι οι νέοι ηγέτες παραμένουν επιρρεπείς στις εγχώριες πιέσεις και στους κινδύνους που συνδέονται με τον τερματισμό του πολέμου, ή τουλάχιστον αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους να κινδυνεύει και να συμπεριφέρεται ανάλογα. Ιδιαίτερα, πολλοί διάδοχοι ηγέτες συμπεριφέρονται όπως οι προκάτοχοί τους και αποδεικνύονται ομοίως ανίκανοι ή απρόθυμοι στο να μειώσουν τις απώλειες του κράτους και να επιδιώξουν την ειρήνη. Αυτό συμβαίνει επειδή η πολιτική της ευθύνης που σχετίζεται με τον τερματισμό του πολέμου είναι περίπλοκη και ποικίλη, με πολλαπλές πιθανές αφηγήσεις ευθυνών που εκτείνονται πέρα ​​από τον ηγέτη που ξεκινά έναν αποτυχημένο πόλεμο.

Διάδοχοι

Μια αλλαγή ηγεσίας σε καιρό πολέμου στη Ρωσία θα μπορούσε να ακολουθήσει πολλές και διαφορετικές κατευθύνσεις. Μέχρι σήμερα οι… ρωσολόγοι έχουν εντοπίσει μια σειρά από πιθανούς διαδόχους, που κυμαίνονται από το «ειλικρινές πυρηνικό γεράκι» Ντμίτρι Μεντβέντεφ έως τον Σεργκέι Σομπιάνιν, ο οποίος επιδιώκει σταθερά να αποστασιοποιηθεί από τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία (κάποιοι άλλοι αναφέρουν ακόμα και τον Πριγκόζιν της WAGNER ή και τον Τσετσένο Καντίροφ). Κάποιοι έχουν μάλιστα εγείρει την πιθανότητα, έστω και μικρή, να αντικαταστήσει τον Πούτιν ο φυλακισμένος ηγέτης της αντιπολίτευσης Aλεξέι Nαβάλνι. Αν και οι ατομικές διαφορές έχουν σίγουρα σημασία, η πολιτική της ευθύνης που σχετίζεται με τον τερματισμό του πολέμου δεν κάνει διακρίσεις: Κάθε διάδοχος ηγέτης που θα επιδιώξει να βγάλει τη Ρωσία από τον πόλεμο του Πούτιν πιθανότατα θα αντιμετωπίσει σκληρά εσωτερικά εμπόδια. Ετσι, ο πόλεμος του Πούτιν μπορεί κάλλιστα να συνεχιστεί χωρίς τον… Πούτιν.

Γυρίζοντας περισσότερα από 70 χρόνια πίσω, οι μελετητές υποστήριξαν ότι η αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας χρησιμεύει ως σημαντική, ακόμη και απαραίτητη, προϋπόθεση για τον τερματισμό της παρατεταμένης ένοπλης σύγκρουσης, δεδομένου ότι οι ηγέτες που ξεκινούν έναν πόλεμο γενικά αποδεικνύονται ανίκανοι ή απρόθυμοι να τερματίσουν τον πόλεμο χωρίς νίκη. Η κυρίαρχη εξήγηση για αυτή τη συμπεριφορά της ηγεσίας επικεντρώνεται στη λογική της πολιτικής επιβίωσης ή στην ιδέα ότι η λήψη πολιτικών αποφάσεων επηρεάζεται από την επιθυμία αποφυγής της ευθύνης και της εσωτερικής πολιτικής τιμωρίας για κακά αποτελέσματα πολιτικής. Ιδιαίτερα, οι ηγέτες που συνδέονται στενά με την έναρξη ενός πολέμου είναι πιο πιθανό να θεωρηθούν υπεύθυνοι από τον πληθυσμό και άλλες κυβερνητικές ελίτ και στη συνέχεια να τιμωρηθούν εάν ο πόλεμος τελειώσει άσχημα. Ετσι, αυτοί οι ηγέτες είναι επιρρεπείς να συνεχίσουν να αγωνίζονται παρά το αυξανόμενο κόστος και τις ελάχιστες ελπίδες να κερδίσουν.

Τι σημαίνει αυτό για τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία; Για τον Πούτιν, ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε ουσιαστικά να είναι θέμα πολιτικής επιβίωσης, επειδή η ήττα θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει στην ανατροπή του. Αλλά ο κίνδυνος της τιμωρίας δεν αφορά μόνο την παραμονή του Πούτιν στην εξουσία. Η ήττα στην Ουκρανία θα έπληττε σημαντικά την εικόνα και τη μακροπρόθεσμη κληρονομιά του Πούτιν. Η κατάσταση στην Ουκρανία θέτει σε κίνδυνο αυτή την προσωπική κληρονομιά και η Δύση δεν πρέπει να υποτιμά πόσο μακριά θα φτάσει ο Πούτιν για να αποτρέψει την ήττα.

Σενάριο καθαίρεσης

Τι γίνεται όμως αν ο Πούτιν καθαιρεθεί, είτε λόγω της φθίνουσας υγείας είτε λόγω της εγχώριας αντιπολίτευσης, με τον πόλεμο να βρίσκεται σε εξέλιξη; Για οποιονδήποτε διάδοχο, η τρέχουσα κατάσταση της ρωσικής εσωτερικής πολιτικής θα ήταν ένα παροιμιώδες ναρκοπέδιο και θα αποθαρρύνει κάθε κίνηση για την απομάκρυνση της Ρωσίας από τη σύγκρουση.

Σύμφωνα με έναν Ρώσο δημοσιογράφο, ένα φαύλο παιχνίδι ευθυνών έχει ξεσπάσει στη Ρωσία λόγω της παραπαίουσας «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης». Συγκεκριμένα, αξιωματούχοι του Κρεμλίνου εργάζονται για να μεταθέσουν την ευθύνη από τον Πούτιν σε ανώτερους στρατιωτικούς ηγέτες, «δημιουργώντας μια κρίση με το υπουργείο Αμυνας σε μια προσπάθεια να… αποστασιοποιήσουν τον Πούτιν από τις εκπληκτικές υποχωρήσεις και άλλες ενοχλητικές αποτυχίες στο πεδίο της μάχης».

Από την άλλη, ακόμα κι αν η στρατιωτική ηγεσία είναι υπέρ της εγκατάλειψης του πολέμου, η ηγεσία είναι απίθανο να υποστηρίξει οποιαδήποτε τέτοια κίνηση, εκτός εάν υπάρχει μια ισχυρή πολιτικοστρατιωτική σχέση ή πολιτικοστρατιωτική διαπραγμάτευση, που χαρακτηρίζεται από αμοιβαία εμπιστοσύνη, ώστε η στρατιωτική ηγεσία να μην φοβάται ότι θα είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος από την πολιτική ηγεσία σε μια προσπάθεια εκτροπής της ευθύνης. Αυτή η συνθήκη δεν υφίσταται επί του παρόντος.

Αλλαγή ηγεσίας δεν σημαίνει, απαραίτητα, παύση πυρός…

Αν ο Πούτιν αποχωρήσει (οικειοθελώς ή όχι), με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται, ο διάδοχός του μπορεί να επιλέξει να παραιτηθεί από τη μάχη, αλλά η απόφαση δεν θα είναι εύκολη ή χωρίς κινδύνους, και αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το ποιος θα αντικαταστήσει τον Πούτιν.

Δεδομένης της ευθύνης του για την έναρξη του πολέμου, ο Πούτιν είναι πολύ ευαίσθητος στο να κατηγορηθεί και να τιμωρηθεί για το πώς τελειώνει ο πόλεμος και είναι ικανός να συνεχίσει να πολεμά παρά το αυξανόμενο κόστος και τις ελάχιστες ελπίδες να κερδίσει. Αλλά οποιοσδήποτε νέος ηγέτης που κληρονομεί τον πόλεμο του Πούτιν δεν θα έχει ανοσία σε παρόμοιες εσωτερικές πιέσεις. Σε κάθε περίπτωση δαπανηρού, παρατεταμένου πολέμου, η πολιτική της ευθύνης μπορεί να έχει ισχυρό αντίκτυπο στη λήψη αποφάσεων τερματισμού του πολέμου και ενδεχομένως να οδηγήσει τους διαδόχους ηγέτες να συνεχίσουν να πολεμούν ακόμα κι αν δεν υποστήριζαν τον πόλεμο πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους.

Αλλά το τρέχον εσωτερικό πολιτικό περιβάλλον της Ρωσίας, με το φαύλο παιχνίδι κατηγοριών που φέρνει αντιπαράθεση με την πολιτική και τη στρατιωτική ηγεσία, θα ήταν ιδιαίτερα προβληματικό για έναν νέο πολιτικό ηγέτη που επιδιώκει να βγάλει τη Ρωσία από τον πόλεμο. Κοιτάζοντας το ιστορικό μου αρχείο, πολλοί νέοι ηγέτες σε συγκρίσιμες συνθήκες αποφάσισαν να συνεχίσουν να πολεμούν ή αλλιώς να πιέσουν για ειρήνη μόνο και μόνο για να διαρκέσει η διαδικασία απελευθέρωσης για χρόνια. Είναι δύσκολο και πιθανώς άσκοπο να προβλεφθεί το αποτέλεσμα οποιασδήποτε αλλαγής ηγεσίας εν καιρώ πολέμου στην περίπτωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τουλάχιστον, ωστόσο, η Δύση δεν θα πρέπει να υποθέσει ότι μια αλλαγή ηγεσίας θα είχε ως αποτέλεσμα τον τερματισμό του πολέμου, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Ειδήσεις σήμερα

Βιασμός 12χρονης: «Θα έχουμε τουλάχιστον άλλες 6 συλλήψεις» – Σοκάρει η κατάθεση της ανήλικης

Συντάξεις: Λύση-πακέτο για πληρωμές-εξπρές στα αναδρομικά [πίνακες]