Η Ε.Ε. έδωσε πράσινα διαπιστευτήρια στην «Ταξινομία» εντάσσοντας την πυρηνική ενέργεια στις βιώσιμες επενδύσεις, μια εξέλιξη την οποία υποστηρίζει μεγάλο μέρος της διεθνούς αγοράς και φορείς του κλάδου της ενέργειας, που έχει όμως χωρίσει τα κράτη-μέλη σε «στρατόπεδα».

Η Ενωση είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ενέργειας στον κόσμο, εισάγοντας το 60% της ενέργειάς της με ετήσιο κόστος που υπερβαίνει τα 350 δισεκατομμύρια δολάρια (σύμφωνα με την Παγκόσμια Ενωση Πυρηνικών). Εως το 2050 σκοπεύει να φτάσει σε μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και για να το καταφέρει θα πρέπει να προχωρήσει σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε βιώσιμες ενεργειακές πηγές.

Ο στόχος του λεγόμενου κανονισμού «ταξινόμησης» ήταν να δημιουργηθεί «ένας χρυσός κανόνας», που θα καθοδηγήσει τους ιδιώτες και τους δημόσιους επενδυτές για το μέλλον του ενεργειακού μίγματος στην Ευρώπη. Αλλωστε, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα πιεστική, λόγω των αυξανόμενων τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας (η ρωσοουκρανική κρίση επιτείνει το πρόβλημα) την ώρα που οι δεσμεύσεις στη Σύνοδο της Γλασκόβης για το Κλίμα καθιστούν επιτακτική τη χάραξη συντεταγμένων για μια περιβαλλοντικά φιλική ενέργεια.

Οπως ανέφερε ο Ευρωπαίος επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, μιλώντας στη γαλλική εβδομαδιαία εφημερίδα «Journal Du Dimanche», θα χρειαστεί μια «κολοσσιαία» επένδυση στην πυρηνική ενέργεια τα επόμενα 30 χρόνια για να επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης των εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και για να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια. Οι υφιστάμενοι πυρηνικοί σταθμοί απαιτούν επενδύσεις ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2030, ενώ τα νέα έργα που θα υλοποιηθούν από τώρα μέχρι το 2050 θα απαιτήσουν επενδύσεις 500 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Τα «στρατόπεδα»

Η προτεινόμενη νομοθεσία είναι μια προσπάθεια να βρεθεί ένας συμβιβασμός μεταξύ των χωρών εκείνων που υποστηρίζουν τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, με επικεφαλής τη Γαλλία, των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο, και χωρών που αντιτίθενται στη διάδοση των πυρηνικών σταθμών (Αυστρία, Ισπανία, Δανία).

Σύμφωνα με το σχέδιο, οι μονάδες πυρηνικής ενέργειας και φυσικού αερίου χαρακτηρίζονται ως «μεταβατικές» πράσινες πηγές ενέργειας, εφόσον πληρούν ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις. Οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να εγγυηθούν την ασφαλή διάθεση των ραδιενεργών αποβλήτων και οι πυρηνικοί σταθμοί πρέπει να υπόκεινται σε τακτικές ενημερώσεις ασφάλειας, με τις νεόδμητες μονάδες να χαρακτηρίζονται ως βιώσιμες μόνο μέχρι το 2045. Για τις μονάδες φυσικού αερίου, θα ταξινομούνται μόνο εκείνες που αντικαθιστούν εγκαταστάσεις άνθρακα και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια εκπομπών ως βιώσιμες επενδύσεις.

Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε πως «ο κανονισμός δεν είναι τέλειος, όμως είναι μια ρεαλιστική λύση». Διαφορετική άποψη έχουν η Αυστρία, το Λουξεμβούργο και η Δανία, που ανήγγειλαν ότι προτίθενται να προσφύγουν κατά της απόφασης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ενώ αναμένεται να ακολουθήσει η Σουηδία που έχει επικρίνει την «ταξινόμηση» ελλείψει στοιχείων για τα οφέλη της. Γερμανία, Ισπανία και Βέλγιο έχουν ξεκαθαρίσει πως θα εγκαταλείψουν την πυρηνική ενέργεια, καθώς έχουν ήδη ξεκινήσει τον «παροπλισμό» τους. Η Γερμανία έχει απενεργοποιήσει σχεδόν όλο το δυναμικό της, παρόλο που έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για «καθαρή» ενέργεια, καθώς αποτελεί τον μεγαλύτερο ρυπαντή της Ε.Ε. Το Βερολίνο έχει διαφορετική άποψη για το φυσικό αέριο, που τη θεωρεί απαραίτητη τεχνολογία μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα.

Η Γαλλία πιέζει για την «πράσινη» ανάπτυξη με πυρηνικά εργοστάσια, επιδιώκοντας να προσελκύσει επενδύσεις τα επόμενα χρόνια τόσο για την κατασκευή νέων αντιδραστήρων όσο και για τη συντήρηση και την ανανέωση των υπαρχόντων. Η χώρα, που καλύπτει το 78% των ηλεκτρικών αναγκών της από την πυρηνική ενέργεια, διαθέτει γηρασμένο πυρηνικό στόλο, με πυρηνικούς αντιδραστήρες ηλικίας άνω των 40 χρόνων, χάρη στους οποίους το αποτύπωμα σε άνθρακα είναι μεν χαμηλό, ωστόσο, συχνά προκύπτουν τεχνικά ζητήματα που θέτουν προκλήσεις σε αρμοδίους και Αρχές. Την περασμένη εβδομάδα η γαλλική εταιρία ηλεκτρισμού Εlectricité de France ανακοίνωσε πως θα σταματήσει τη λειτουργία τριών επιπλέον πυρηνικών αντιδραστήρων, λόγω προβλημάτων διάβρωσης που εντοπίστηκαν.

Η Βρετανία σχεδιάζει να αντικαταστήσει τα εργοστάσια στην αναζήτηση καθαρότερων και πιο αξιόπιστων πηγών ενέργειας. Η Ολλανδία θέλει να προσθέσει περισσότερη δυναμικότητα, η Πολωνία επιδιώκει, επίσης, να ενταχθεί στο «πυρηνικό κλαμπ» και η Φινλανδία αρχίζει να παράγει ηλεκτρική ενέργεια αργότερα αυτόν τον μήνα από το πρώτο της πυρηνικό εργοστάσιο εδώ και τέσσερις δεκαετίες.

Εν τω μεταξύ, άλλες περιοχές προχωρούν. Η Κίνα προχωράει γρήγορα στην πυρηνική ενέργεια για να προσπαθήσει να καθαρίσει την ποιότητα του αέρα της. Ο συνολικός αριθμός των αντιδραστήρων της είναι σε καλό δρόμο για να ξεπεράσει εκείνον των ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο αριθμό στον κόσμο, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας που διανύουμε. Η Ρωσία προχωρά με νέους σταθμούς στο εσωτερικό της και έχει περισσότερους από 20 αντιδραστήρες που έχουν επιβεβαιωθεί ή προγραμματιστεί για κατασκευή προς εξαγωγή, σύμφωνα με την Παγκόσμια Πυρηνική Ενωση.

Προβληματισμοί και ενστάσεις

«Αγκάθι» αποτελούν τα πυρηνικά απόβλητα, τα οποία παραμένουν επικίνδυνα για 100.000 χρόνια. Η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους και τεχνικών προβλημάτων διχάζει πάντα την επιστημονική κοινότητα και τις κυβερνήσεις, δεδομένης και της πρόσφατης ιστορίας με το πυρηνικό ατύχημα στην Ιαπωνία το 2011. Οι διστακτικοί της πυρηνικής ενέργειας αμφισβητούν ότι μπορεί να είναι βιώσιμη λύση βραχυπρόθεσμα, καθώς η κατασκευή εργοστασίων θα χρειαστεί αρκετά χρόνια και η συμβολή τους στην ενεργειακή κρίση θα καθυστερήσει.

«Οποιεσδήποτε επενδυτικές αποφάσεις ληφθούν τώρα δεν πρόκειται να αποδώσουν καρπούς μέχρι τη δεκαετία του 2030», δήλωσε, στο Bloomberg, o Πίτερ Οσμπαλντστόουν, διευθυντής ερευνών για την ενέργεια και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στη Wood Mackenzie Group στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ενστάσεις για την ανάπτυξη πυρηνικών εργοστασίων διατυπώνει και ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός επενδυτικών ομίλων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, διότι έχουν δηλώσει ότι πιθανότατα θα αποφύγουν τη χρηματοδότηση αυτών των τεχνολογιών του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr