«Σας οφείλω σαφήνεια για την πολιτική πραγματικότητα στις ΗΠΑ, όπως επίσης και να σας μεταφέρω το δίκαιο αίτημα που εκφράζει ο λαός μου», είπε ο Μάτις απευθυνόμενος στους ομολόγους του, σύμφωνα με μια ανακοίνωση που εξέδωσαν οι υπηρεσίες του.

Ο Μάτις, στο πρώτο του ταξίδι στις Βρυξέλλες μετά την ανάληψη του νέου του ρόλου, επισήμανε ότι η χώρα του θα «αναλάβει τις ευθύνες της», αλλά κατηγόρησε κάποιους από τους συμμάχους της χώρας του ότι επιλέγουν να αγνοούν τις απειλές, ιδίως αυτή της Ρωσίας. «Η Αμερική δεν μπορεί να νοιάζεται πιο πολύ από εσάς για την ασφάλεια των παιδιών σας στο μέλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μάτις.

«Η Αμερική θα αναλάβει τις ευθύνες της, αλλά εάν οι χώρες σας δεν θέλουν να δουν την Αμερική να μειώνει τη δέσμευσή της σε αυτή τη συμμαχία, καθεμιά από τις πρωτεύουσές σας πρέπει να δείξει την υποστήριξή της στην κοινή μας άμυνα», προειδοποίησε.

Η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών των συμμάχων, ο «επιμερισμός του βάρους» στην ορολογία της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα, ανέφερε ο Μάτις. Ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε επιμείνει στο θέμα αυτό κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του και συνέχισε να το τονίζει τις πρώτες εβδομάδες του στην εξουσία.

Για τον Μάτις, η επένδυση στην κοινή άμυνα είναι ζωτικής σημασίας ενόψει των «απειλών» της Ρωσίας, που προσάρτησε την Κριμαία από την Ουκρανία το 2014, ή του Ισλαμικού Κράτους.
Πάντως ο νέος αμερικανός υπουργός Άμυνας τον ΗΠΑ, επιβεβαιώνοντας την αισθητή αλλαγή του τόνου στη ρητορική της Ουάσινγκτον –ο Τραμπ, ο οποίος είχε αποκαλέσει «απαρχαιωμένο» το Σύμφωνο, πρόσφατα διαβεβαίωσε πως το «υποστηρίζει» σθεναρά– είπε πως ότι το NATO είναι «η πιο επιτυχημένη και η πιο ισχυρή στρατιωτική συμμαχία στη σύγχρονη ιστορία».

Η αμερικανική κυβέρνηση απαιτεί τα κράτη μέλη του Συμφώνου να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους ώστε αυτές να φθάσουν το 2% του ΑΕΠ, το ποσοστό-στόχο του. Πέραν των ΗΠΑ, οι μόνες από τις 28 χώρες μέλη οι δαπάνες των οποίων βρίσκονται σε αυτό το επίπεδο είναι η Ελλάδα και η Εσθονία, ενώ κοντά βρίσκονται η Βρετανία και η Πολωνία.

Η Ιταλία και η Ισπανία, δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, δαπανούν μόλις το 1% του ΑΕΠ για την άμυνα, στο πλαίσιο των προσπαθειών τους να μειώσουν τα ελλείμματά τους. Βέλγιο, Ολλανδία και Δανία, άλλες τρεις πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες, είναι ανάμεσα στα κράτη με τις μικρότερες στρατιωτικές δαπάνες.