«Ο άνθρωπος αυτός εισάγει επικίνδυνες καινοτομίες για την Ευρώπη και τον κόσμο. Φαίνεται ότι στο μυαλό του η Δύση δεν υπάρχει. Δεν δίνει δεκάρα αν η Ε.Ε. είναι διχασμένη ούτε αν υπάρχει ΝΑΤΟ», συμπύκνωσε με την εμπειρία του ο Νόρμπερτ Ρέντγκεν, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Μπούντεσταγκ.

Το σοκ στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο ήταν τεράστιο, ενώ στο Λονδίνο και τη Μόσχα έτριβαν τα χέρια τους. Ποτέ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν χαρακτήρισε το ΝΑΤΟ «παρωχημένο οργανισμό», που «αποτυγχάνει» στη βασική σύγχρονη αποστολή του, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ούτε επιτέθηκε σε καγκελάριο της Γερμανίας, όπως έκανε χθες ο Τραμπ, χαρακτηρίζοντας «καταστροφική» την μεταναστευτική πολιτική της Ανγκελα Μέρκελ. Ούτε απείλησε τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες που ανοίγουν εργοστάσια στο Μεξικό ότι θα τους επιβάλει δασμούς 35% αν εισάγουν τα αμάξια τους στις ΗΠΑ.

Ούτε χαιρέτισε το Brexit, ευχόμενος να υπάρξουν κι άλλες αποχωρήσεις από μια Ε.Ε. που εξυπηρετεί αποκλειστικά τα οικονομικά συμφέροντα της Γερμανίας! Ούτε προσκάλεσε το Λονδίνο να φύγει μια ώρα αρχύτερα από την Ε.Ε., συνάπτοντας το ταχύτερο εμπορική συμφωνία με την Ουάσιγκτον. Ούτε φυσικά έκανε παρόμοιο άνοιγμα φιλίας στη Ρωσία, προτείνοντας ανταλλαγή των κυρώσεων για την Ουκρανία με την αμοιβαία μείωση του πυρηνικού οπλοστασίου.

Η βόμβα που έβαλε ο Τραμπ στα θεμέλια του δυτικού συστήματος ασφαλείας, αμφισβητώντας τη χρησιμότητα του ΝΑΤΟ και κατηγορώντας ότι πολλά από τα 28 μέλη της Συμμαχίας («πλην πέντε…», όπως είπε, που δαπανούν άνω του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα, στα οποία συγκαταλέγεται η Ελλάδα) δεν συνεισφέρουν όσο πρέπει στη λειτουργία του, προκάλεσε έντονη ανησυχία στην έδρα της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες, όπως παραδέχθηκε ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Υστερα από διαβούλευση με τον γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο Γερμανός ΥΠΕΞ τόνισε πως ο Τραμπ αντιφάσκει με το νέο υπουργό Αμυνας των ΗΠΑ, Τζέιμς Μάτις, ο οποίος στην ακρόασή του στη Γερουσία χαρακτήρισε το ΝΑΤΟ «κομβικό» για την αμερικανική άμυνα και επέκρινε τον Πούτιν.

Κρατώντας την ψυχραιμία της, η Ανγκελα Μέρκελ ανέλαβε άτυπα τα ηνία της Ευρώπης λέγοντας χαρακτηριστικά πως «το μέλλον των Ευρωπαίων βρίσκεται στα χέρια τους». Δήλωσε ωστόσο διατεθειμένη να συνεργαστεί εφ’ όλης της ύλης με το νέο πρόεδρο, τον οποίο μάλλον θα δει τον Απρίλιο στην Ουάσιγκτον. Να σημειωθεί πως ο αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ επέστρεψε οργισμένος στον Τραμπ τις κατηγορίες για το προσφυγικό, τονίζοντας πως οι ροές στην Ευρώπη ήταν αποτέλεσμα των «εσφαλμένων αμερικανικών επεμβάσεων σε Μεσόγειο και Μέση Ανατολή». Στο μεταξύ, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προτού πληροφορηθεί τις απειλές Τραμπ κατά των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών, προειδοποίησε σε δική του συνέντευξη στη «Wall Street Journal» το νέο πρόεδρο των ΗΠΑ να μην ενδώσει στον πειρασμό του οικονομικού εθνικισμού και του προστατευτισμού και να μη χαλαρώσει απέναντι στη Ρωσία.

Στο Λονδίνο η εκπρόσωπος της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι χαιρέτισε την πρόσκληση Τραμπ για σύναψη αμερικανο-βρετανικής οικονομικής συμφωνίας. «Τσουρουφλισμένος», ωστόσο, ο Ευρωπαίος επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί χαρακτήρισε «κακές φαντασιώσεις» τις προβλέψεις του για περισσότερα «-exit» από την Ε.Ε.
Ενδεικτική της σύγχυσης που επικρατεί για τη νέα εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ήταν η έκκληση του απερχόμενου αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν στον Τραμπ να μην άρει τις κυρώσεις στη Ρωσία, καθώς και η δήλωση κορυφαίου Γερμανού διπλωμάτη ότι «το Κογκρέσο δεν θα επιτρέψει στο νέο πρόεδρο να βγάλει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ ούτε να αποδυναμώσει το ρόλο τους». Μέλη στο μεταξύ του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας του Κρεμλίνου και Ρώσοι βουλευτές καλωσόρισαν τις προτάσεις Τραμπ.

Οι μετοχές των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών έπεσαν στο χρηματιστήριο, παρόλο που η BMW ανακοίνωσε ότι δεν θα αναστείλει την επένδυσή της στο Μεξικό το 2019. Το ΔΝΤ εξάλλου, μολονότι αναγνώρισε πως ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου συνιστά παράγοντα πολιτικής αβεβαιότητας, προέβλεψε ότι οι επεκτατικές πολιτικές του θα επαληθεύσουν τις προβλέψεις για επιτάχυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2017-18.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου