Η Αγκυρα προκαλεί συνέχεια την Αθήνα και τη Λευκωσία, σε όλα τα μήκη και πλάτη, από τη Θράκη μέχρι το Λιβυκό Πέλαγος και από εκεί μέχρι τις εσχατιές ελεύθερης γης της επαρχίας Αμμοχώστου στη μαρτυρική Κύπρο. Οι προκλήσεις είναι καθημερινές και πολλαπλασιάζονται με εντυπωσιακούς ρυθμούς ποσοτικά, ενώ και ποιοτικά εκτιμώνται ως αναβαθμισμένες σε αεροναυτικό πλαίσιο.

Πέραν των χιλιοειπωμένων θέσεων περί νεο-οθωμανισμού και αναθεωρητικής πολιτικής του Ερντογάν, η Τουρκία ανοίγει συνέχεια μέτωπα, από τη Μεσοποταμία ως την Τριπολιτάνα, ενώ η ιδιαίτερα εμφανής ενδυνάμωση της στρατιωτικής ισχύος της έχει επιπτώσεις στους σχεδιασμούς Αθήνας και Λευκωσίας, αλλά και σε επιπλέον υπολογίσιμες στρατιωτικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου.

ΠΡΩΤΟ: Ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται πολύ κινητικός με συνεχή ταξίδια σε χώρες της Κεντρικής και Νότιας Ασίας, ως και την Αφρική. Πρόσφατα σε Αλγερία, Τυνησία, Σενεγάλη, Γκάμπια, Σομαλία, Κιργιζία, Πακιστάν, Ουκρανία κ.λπ. Ας μη λησμονούμε ότι η Τουρκία διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις σε 11 κράτη. Συγκεκριμένα στο πλαίσιο επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ σε Αφγανιστάν (Resolute Support) και Κόσoβο(KFOR). Σε διμερή βάση σε Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Αλβανία και Αζερμπαϊτζάν. Σε πολεμικές επιχειρήσεις σε Ιράκ, Συρία (τρεις φορές εισβολή σε Τζαραμπλούς, Αφρίν, Ταλ Αμπιάντ, Ρας ελ Λέιν), Λιβύη. Ενώ παράλληλα διατηρεί στρατιωτικές βάσεις σε Σομαλία (Μογκαντίσου), Κατάρ (Ντόχα) και προχωρά η κατασκευή μικρής ναυτικής βάσης στο νησάκι Σουακίν στην Ερυθρά Θάλασσα στο Σουδάν.

Τέλος, εξακολουθεί εδώ και 46 χρόνια να διατηρεί υπολογίσιμη κατοχική στρατιωτική δύναμη (επιπέδου Σώματος Στρατού) στην Κύπρο ενώ παράλληλα συμμετέχει στην επιχείρηση της UNIFIL στον Λίβανο στο πλαίσιο της εφαρμογής της απόφασης 1701 του Σ.Α./ΟΗΕ από το 2006. Ασφαλώς, η τουρκική εμπλοκή έχει και τις αρνητικές επιπτώσεις της στο εσωτερικό της χώρας (οικονομικές), ενώ για όλες τις τουρκικές ενέργειες υπάρχει και κλίμα δυσφορίας από το Ριάντ, το Κάιρο και το Αμπου Ντάμπι (στον ενδομουσουλμανικό χώρο).

ΔΕΥΤΕΡΟ: Παρά τις εντάσεις κατά διαστήματα με τις ΗΠΑ, εν τούτοις σε επίπεδο ΝΑΤΟ η Αγκυρα τυγχάνει της κάλυψης και υποστήριξης από τον γενικό γραμματέα της Ατλαντικής Συμμαχίας Γιενς Στόλτενμπεγκ, τον αρχηγό των Συμμαχικών Δυνάμεων πτέραρχο Τοντ Ουόλτερς USAF (SACEUR-USEUCOM), ενώ σε μείζονα ενδοσυμμαχικά θέματα η στάση της είναι αρκετά προσεκτική. Πέραν κάποιων λεκτικών εξάρσεων αναφορικά με τις βάσεις του Ιντσιρλίκ (με τις ΗΠΑ) και το ραντάρ αντιπυραυλικής άμυνας/ΝΑΤΟ-Κιουρετσίκ (Μαλάτειας), η Αγκυρα «δεν κάνει το παραπέρα βήμα για απαγκίστρωση από τους συμμαχικούς δεσμούς», ενώ παράλληλα δοκιμάζονται οι σχέσεις της με τη Μόσχα, ειδικά στα ζητήματα Λιβύης και Συρίας.

ΤΡΙΤΟ: Η υλοποίηση και ουσιαστικοποίηση του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» των Τούρκων ναυάρχων θα κρίνει πολλά μέσα στην προσεχή τριετία. Πέραν των υπό σύσταση νέων βάσεων και διευκολύνσεων στα κατεχόμενα της Κύπρου και στη Λιβύη του Σάρατζ, η Τουρκία πολυποίκιλα «εκμεταλλεύεται» τις στρατιωτικές μονάδες των φιλοτουρκικών ισλαμικών αντάρτικων δυνάμεων στα μέτωπα της Λιβύης και της Βόρειας Συρίας, ενώ για τη χώρα μας τα επιμέρους μέτωπα της Λιβύης και του Ιντλίμπ έχουν επιπτώσεις ειδικά σε ό,τι αφορά τη θαλάσσια ασφάλεια στο Λιβυκό Πέλαγος/Κρήτη και την Ανατολική Μεσόγειο, με το πρώτο σε ό,τι αφορά την υλοποίηση του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης της 27-11-2019 και το δεύτερο ειδικά στη χαοτική ΒΔ. επαρχία του Ιντλίμπ, στην οποία εδρεύουν και αρκετές υπολογίσιμες ριζοσπαστικές ισλαμικές ομάδες με αρκετά διευρυμένη πολεμική εμπειρία από τα πεδία μάχης της Μεσοποταμίας-Καύκασου και Αραβικής Χερσονήσου.

ΤΕΤΑΡΤΟ: Οι συσχετισμοί στρατιωτικής ισχύος που λόγω της σφοδρής δεκαετούς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης έπληξαν την πατρίδα μας και έχουν ευνοήσει την Αγκυρα. Τα τελευταία 15 χρόνια η Τουρκία «άπλωσε» πολύ τα εξοπλιστικά της προγράμματα σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Η Τουρκία μέσα σε ένα χρόνο θα διαθέτει μίνι αεροπλανοφόρο/πλοίο ειδικών αποστολών για πεζοναύτες-ελικόπτερα (σαν τα αντίστοιχο ισπανικό και τα δύο αυστραλέζικα), προχωρά στην ανά χρόνο κατασκευή νέων υποβρυχίων, κορβετών, κ.ά. Επίσης, έχει πραγματοποιήσει σημαντική πρόοδο στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) που χρησιμοποιεί πολύ σε Αιγαίο, Λιβύη, Κύπρο, Συρία ενώ παράλληλα κάνει εξαγωγές σύγχρονων εξοπλισμών σε γνωστά μουσουλμανικά κράτη (Μαλαισία, Ινδονησία, Πακιστάν, Ομάν κ.ά.). Αυτές οι κινήσεις της Αγκυρας θα πρέπει έστω την ύστατη στιγμή να ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη γιατί «ανοίγει η ψαλίδα σε βάρος μας». Η υψηλών προδιαγραφών συνεργασία της με το πυρηνικό Πακιστάν -σε συνδυασμό με το ρωσικής κατασκευής πυρηνικό εργοστάσιο του Ακουγιού-, η συνεργασία της με πολλά κράτη σε ζητήματα συλλογής πληροφοριών (50 και πάνω) αλλά και η σημαντική πρόοδος που έχει επιτύχει σε θέματα κυβερνοάμυνας είναι επιπλέον τομείς που θα πρέπει να προσέξουμε. Δεν πρέπει πλέον να βλέπουμε την αντιπαράθεση με την Τουρκία γραμμικά, συμβατικά και συμμετρικά αλλά ευρύτερα σε εξειδικευμένα μέτωπα και τομείς, όπως των ασύμμετρων -μη γραμμικών- υβριδικών και παραπληροφορικών (με νέες μεθόδους) επιχειρήσεων. Γιατί σε ορισμένους τομείς έχουμε χάσει έδαφος τελευταία και βλέπουμε τα πράγματα υπό διαφορετική οπτική γωνία… Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κάποιος στις διάφορες ετήσιες και κορυφαίες εκθέσεις στρατιωτικού υλικού σε ΗΠΑ, Γαλλία, Κατάρ, ΗΑΕ, Σιγκαπούρη, Τουρκία κ.λπ.

ΠΕΜΠΤΟ: Μην περιμένει κάποιος να προχωρήσουν τα όποια Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ των δύο χωρών. Οσοι πιστεύουν σε αυτά είναι επιεικώς αφελείς. Η ιστορία τέτοιων επαφών από την εποχή των αρχηγών ΓΕΕΘΑ Χηνοφώτη και Μπουγιούκανιτ δεν είχε διαχρονικά αποτέλεσμα. Και σε αεροπορικό αλλά και σε ναυτικό επίπεδο. Αυτές οι ιδέες για subnotam/navtex για τα υποβρύχια, ως και για ενεργοποίηση της «κόκκινης γραμμής» μεταξύ των Αρχηγείων Τακτικής Αεροπορίας Εσκί Σεχίρ και Λάρισας είναι «παλιό κρασί σε καινούργια μπουκάλια». Στο παρελθόν τέτοιες προτάσεις είχαν την υποστήριξη του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ (ακόμα και με μεταφορά εικόνας του Αιγαίου στο συμμαχικό στρατηγείο της Νάπολι), αλλά δεν άλλαξαν καθόλου την αεροπορική και ναυτική παραβατικότητα των Τούρκων σε Αιγαίο και νοτιότερα. Η τουρκική αεροπορία έχει επανακτήσει ένα πολύ μεγάλο μέρος της ισχύος και ευελιξίας της μετά την «τραυματική εμπειρία» αμέσως μετά το γκιουλενικό πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016. Η καθημερινή προκλητικότητα είναι πασιφανής σε όλα τα τμήματα του Αιγαίου και ειδικά στο σύμπλεγμα Μεγίστης/Καστελλόριζου, στην περιοχή των Οινουσών/Χίου, καθώς και σε νησιά όπως το Αγαθονήσι, οι Αρκιοί, οι Λειψοί, το Φαρμακονήσι κ.ά. Αναφορικά με την άμεση αντίδραση σε επίπεδο τακτικών διοικήσεων και τη διαχείριση τοπικών επεισοδίων στην παρέβριο περιοχή αν και υπάρχουν κάποια θετικά σημεία [ειδικά μετά την άσχημη εμπειρία και χειρισμό μας στο δάσος των Καστανιών τον Φεβρουάριο 2018 (πολιτικοστρατιωτικά) με τα δύο στελέχη του Στρατού μας που φυλακίστηκαν επί 6 μήνες στην Αδριανούπολη], το τοπίο είναι ομιχλώδες, ενώ τα υδρογραφικά προβλήματα (αμμονησίδες, αλλαγές στην κοίτη του ποταμού κ.ά.) δεν επιτρέπουν «εύκολες απαντήσεις». Ειδικά στη Θράκη κυριαρχεί εντονότατη καχυποψία για τις ενέργειες των Τούρκων ανατολικά του Νέστου (σε μειονοτικές περιοχές όπως σε ορεινή Ξάνθη, Ροδόπη) και ασφαλώς στη διαμεθοριακή παράνομη μετανάστευση (περιοχές Ν. Βύσσας, Κυπρίνου κ.ά.) στο βόρειο τμήμα του Νομού Εβρου.

ΕΚΤΟ: Η διπλωματική κινητικότητα που έχουμε επιδείξει είναι αρκετά καλή. Αλλά αυτό δεν σημαίνει με τίποτα ότι οι διμερείς, τριμερείς και τετραμερείς σύνοδοι με διάφορα κράτη της ευρύτερης περιοχής μας αποτελούν συμμαχίες και συμπαραστασιακά δίκτυα στα ζητήματά μας. Συμμαχία σημαίνει Αρθρο 5 του ΝΑΤΟ. Και αυτές οι επαφές είναι θετικές μόνο ως προς το διπλωματικό προφίλ μας ως και σε μη στρατιωτικής φύσης ζητήματα. Δεν πρόκειται ποτέ να έρθουν δυνάμεις από τα ΗΑΕ, τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο να πολεμήσουν για την Ελλάδα και την Κύπρο. Απαιτείται ψυχρή ρεαλιστική εκτίμηση και μόνο. Δεν ζούμε στην «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων». Και βέβαια όλα τα κράτη δίνουν πρώτιστα έμφαση στα γεωστρατηγικά-ενεργειακά κ.ά. συμφέροντα. Εδώ η Σαουδική Αραβία έχει τέτοια κενά στην αεράμυνά της που πήγαμε εμείς να καλύψουμε ενεργειακούς και στρατιωτικούς στόχους με συστοιχία αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας PATRIOT-3.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ στην ευρύτερη γειτονιά μας για αρκετά χρόνια θα είναι κρίσιμη και μεταπτωτική. Τα προβλήματα θα πληθαίνουν. Για αυτό και όσο ποτέ άλλοτε οι Ενοπλες Δυνάμεις θα πρέπει να ενισχυθούν για να καλυφθούν υπάρχοντα κενά και αδυναμίες.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής