Στον πρώτο γύρο επικράτησε οριακά ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Στέβο Πενταρόφσκι, ο οποίος στηρίζεται από τον κυβερνητικό συνασπισμό και συντονίζει τις ενέργειες ένταξης στο ΝΑΤΟ, έναντι της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα, που υποστηρίζεται από την εθνικιστική αντιπολίτευση του VMRO-DPMNE, η οποία αντιτίθεται στην μετονομασία της χώρας σε Βόρεια Μακεδονία. Η σημερινή αναμέτρηση αποτελεί σύμφωνα με αναλυτές τεστ για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει μια χώρα που βρέθηκε στο επίκεντρο ενός μπρα-ντε-φερ επιρροής μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης.

Εκλογές-τεστ για την πορεία της χώρας

Παρά το ό,τι το προεδρικό αξίωμα έχει ουσιαστικά περιορισμένες αρμοδιότητες, οι εκλογές θεωρούνται βαρόμετρο για την φιλοδυτική πορεία της κυβέρνησης υπό τον σοσιαλδημοκράτη Ζόραν Ζάεφ εν μέσω μεγάλης απάθειας του εκλογικού σώματος, ιδιαίτερα των νέων, που βλέπουν ότι η κυβέρνηση δεν κατάφερε να καταπολεμήσει την υψηλή ανεργία και τη διαφθορά.

Από τη μια πλευρά βρίσκεται το στρατόπεδο του Πενταρόφσκι, που δεσμεύτηκε να υλοποιήσει την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ και από την άλλη η παράταξη της Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα, που έχασε με διαφορά μικρότερη των 5.000 ψήφων στον πρώτο γύρο των εκλογών της 21ης Απριλίου. Και η Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα επιθυμεί την ένταξη στη Συμμαχία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αντιτίθεται στη Συμφωνία των Πρεσπών κι έχει ορκιστεί να την πολεμήσει -κίνηση που θα προκαλούσε προβλήματα στη μακρά πορεία που πρέπει να ολοκληρώσει η Βόρεια Μακεδονία για να πετύχει την ένταξη.

«Δεν θα το επιτρέψουμε να συμβεί αυτό», είπε ο Πενταρόφσκι σε μια πρόσφατη προεκλογική του συγκέντρωση. «Θα συνεχίσουμε την πορεία προς την ενσωμάτωσε στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, εκεί, όπου ανήκουμε».

Κρίσιμο το ποσοστό της αποχής

Σημαντική παράμετρος της αναμέτρησης στον πρώτο γύρο ήταν το ποσοστό της αποχής, που άγγιξε το 41,8% το υψηλότερο από την ανεξαρτητοποίηση της χώρας το 1991. Η συμμετοχή θα πρέπει να ξεπεράσει τα δύο πέμπτα των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους για να κριθεί νόμιμη η εκλογική αναμέτρηση, ειδάλλως θα αναλάβει την προεδρία της χώρας ο Πρόεδρος της Βουλής. Ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ έχει απειλήσει ότι θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία αν δεν εκλεγεί πρόεδρος της χώρας ο υποψήφιος του κόμματός του. Αλλά το στοίχημα της προσέλευσης είναι δύσκολο να κερδηθεί υπό τις παρούσες συνθήκες, επισημαίνουν αναλυτές, καθώς με μέσον όρο αποδοχών τα 400 ευρώ μηνιαίως και πάνω από το 1/5 του πληθυσμού χωρίς δουλειά, πολλοί προτιμούν να μεταναστεύσουν από το να πάνε να ψηφίσουν. «Έχουμε κουραστεί από τις εκλογές σε αυτήν τη χώρα, γιατί τίποτα δεν αλλάζει» λέει η Ιρένα 30 χρονών, απόφοιτη της Νομικής Σχολής στα Σκόπια αλλά άνεργη. «Ελπίζω να βρούμε την ευκαιρία να φύγουμε στο εγγύς μέλλον».

Αστάθμητος παράγοντας η ψήφος των Αλβανών

Ο τρίτος υποψήφιος του πρώτου γύρου, Αλβανός Μπλερίμ Ρέκα, δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του για το ποιον από τους δύο υποψηφίους θα στηρίξει στο δεύτερο γύρο. Έτσι η ψήφος των Αλβανών που αποτελούν το 25% του πληθυσμού και η δική του θα είναι κομβικής σημασίας. Ο Πενταρόφσκι θεωρείται ότι έχει ένα προβάδισμα αναφορικά με την υποστήριξη από τους Αλβανούς που αποτελούν περίπου το 1/4 του πληθυσμού της Βόρειας Μακεδονίας και παραδοσιακά στηρίζουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ, ενώ δεν αντιτάχθηκαν στην αλλαγή του ονόματος. Η 63χρονη Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα, αντιτάχθηκε σε νόμο για την επέκταση της χρήσης της αλβανικής γλώσσας επικαλούμενη διαδικαστικά προβλήματα.

Η μάχη θα κριθεί στο νήμα, λένε πολιτικοί αναλυτές. «Η Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα μπορεί να πιάσει ποσοστό κοντά στον Πενταρόφσκι», εκτιμά ο Ντίμιταρ Μπέτσεβ, συνεργάτης του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Ουάσιγκτον. «Το αποτέλεσμα της αναμέτρησης θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από την ψήφο των Αλβανών».