Πρόκειται για μια θετική εξέλιξη, ωστόσο τα κράτη μέλη «ψαλίδισαν» την αρχική πρόταση της Κομισιόν, δεδομένου ότι ο νέος Οργανισμός θα συσταθεί σταδιακά μέχρι το 2027 και όχι το 2020 που ζητούσε η Επιτροπή. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν την πλήρη αρμοδιότητα της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, ενώ η Κομισιόν εκχωρούσε την αρμοδιότητα αυτή και στην Ευρωπαϊκή Συνοριακή και Ακτοφυλακή στην περίπτωση που το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος δεν λαμβάνει μέτρα.

Το ποσό της κοινοτικής χρηματοδότησης για τη λειτουργία της συνοριοφυλακής θα καθοριστεί τους επόμενους μήνες, στο πλαίσιο Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της περιόδου 2021-2027. Πάντως, παραμένει στο τραπέζι η πρόταση της Κομισιόν η οποία προβλέπει τη διάθεση ενός ποσού της τάξης των 11,3 δισ. ευρώ για την παραπάνω επταετία.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής θα διαδεχθεί το σημερινό Frontex, θα λαμβάνει διευρυμένη εντολή για να υποστηρίξει τις δραστηριότητες των κρατών μελών που αφορούν την προστασία των συνόρων και τη συνεργασία με τρίτες χώρες. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα ενσωματώσουν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων (EUROSUR) στο πλαίσιο του Frontex, με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας του.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεκτική διαχείριση των εξωτερικών συνόρων και να καταστεί δυνατή η απάντηση σε περιπτώσεις κρίσεων, θα συσταθεί, ως το 2027, ένα μόνιμο σώμα έως 10.000 μελών επιχειρησιακού προσωπικού. Το σώμα αυτό θα αποτελείται από μέλη επιχειρησιακού προσωπικού προερχόμενα από τον Frontex και από τα κράτη μέλη υπό καθεστώς μακροχρόνιας ή βραχυχρόνιας απόσπασης.

Η ανάπτυξη των μελών του μόνιμου σώματος θα πραγματοποιηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2021. Προκειμένου να υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής σε μελλοντικές καταστάσεις και ικανότητες, 30 μήνες μετά την ημερομηνία αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διενεργήσει ενδιάμεση επανεξέταση του συνολικού αριθμού και σύνθεσης του μόνιμου σώματος. Ως τον Μάρτιο του 2024 και σε συνέχεια της συζήτησης για την επανεξέταση μεταξύ Συμβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή θα παρουσιάσει προτάσεις που θα επιβεβαιώνουν ή θα τροποποιούν τον αριθμό, τη σύνθεση και τις συνεισφορές των κρατών μελών στο σώμα.

Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν την πρωταρχική ευθύνη για τη διαχείριση των συνόρων τους, ενώ ο οργανισμός και το προσωπικό του θα παρέχουν τεχνική και επιχειρησιακή συνδρομή, υπό την προϋπόθεση ότι τα οικεία κράτη μέλη θα συμφωνήσουν. Βάσει των προτεινόμενων νέων κανόνων, προσωπικό του μόνιμου σώματος που αναπτύσσεται σε ένα κράτος μέλος θα είναι σε θέση να ασκεί κάποιες εκτελεστικές εξουσίες για την εκτέλεση καθηκόντων ελέγχου των συνόρων ή επιστροφής, πάντοτε υπό την προϋπόθεση ότι έχει λάβει έγκριση από το κράτος μέλος υποδοχής, μεταξύ άλλων της χρήσης βίας και όπλων.

Πέρα από τη διοργάνωση και τη χρηματοδότηση κοινών επιχειρήσεων επιστροφής, ο Οργανισμός θα μπορεί πλέον να υποστηρίζει επίσης τις διαδικασίες επιστροφής στα κράτη μέλη, παραδείγματος χάρη με τον εντοπισμό υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράτυπα, την απόκτηση ταξιδιωτικών εγγράφων και την προετοιμασία των αποφάσεων επιστροφής για τις εθνικές αρχές, οι οποίες εξακολουθούν να είναι αρμόδιες για τη λήψη των αποφάσεων επιστροφής. Ο Οργανισμός θα είναι σε θέση — κατόπιν προηγούμενης συμφωνίας της οικείας χώρας — να δρομολογεί κοινές επιχειρήσεις και να αποστέλλει προσωπικό εκτός της Ε.Ε., πέραν των χωρών που γειτονεύουν με την Ε.Ε.

Αναφορικά με τα επόμενα βήματα, μετά τον καθορισμό της θέσης του, το Συμβούλιο έδωσε εντολή στη ρουμανική προεδρία να ξεκινήσει τώρα διαπραγματεύσεις με την Ευρωβουλή, στο πλαίσιο της διαδικασίας συναπόφασης, προκειμένου να οριστικοποιήσει τη συμφωνία.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου