Αν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν, το συνολικό κόστος της κλιματικής κρίσης από το 2021 μέχρι και σήμερα, μόνο για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε η κλιματική αλλαγή, θα φτάσει κοντά στα 5,3 δισ. ευρώ, αν συνυπολογιστούν και τα 2,3 δισ. ευρώ. που έχουν καταβληθεί για φυσικές καταστροφές (καταιγίδες, πυρκαγιές, σεισμοί) από το 2020 μέχρι και σήμερα. Σε δεύτερη ανάγνωση αυτό δείχνει την εκθετική εξέλιξη του φαινομένου της κλιματικής κρίσης δεδομένου ότι σε ένα χρόνο και ειδικότερα σε λιγότερο από 3 μήνες από την αρχή του Ιουλίου μέχρι και σήμερα έγιναν ζημιές με κόστος ίσο με αυτό που είχαμε τα προηγούμενα 3 χρόνια.

Η εκτίμηση της «ζημιάς» περιλαμβάνει την αποκατάσταση της δασικής έκτασης που καταστράφηκε σε Εβρο, Ρόδο, Κέρκυρα, Εύβοια και άλλες περιοχές της χώρας. Με πολύ χονδρικούς υπολογισμούς εκτιμάται ότι κάθε στρέμμα καμένου δάσους έχει κόστος αποκατάστασης περίπου 800 ευρώ. Ζητούμενο είναι πόση ακριβώς είναι η καμένη έκταση. Κατά το πανευρωπαϊκό σύστημα Κοπέρνικος η συνολική έκταση είναι 1.500.000 στρέμματα, ενώ με βάση το Αστεροσκοπείο Αθηνών ξεπερνούν το 1.800.000 στρέμματα. Το υπουργείο Περιβάλλοντος υπολογίζει λίγο πάνω από 1.500.000 και η αποκατάσταση θα απαιτήσει σε ορίζοντα χρόνου 1,2-2,3 δισ. ευρώ. Τούτο χωρίς να υπολογιστεί η αύξηση των τελών εκπομπών CO2 που κανονικά θα συγκρατούσαν δάση όπως ο εθνικός δρυμός της Δαδιάς. Το επιπλέον κόστος για κάθε δραστηριότητα με ορυκτά καύσιμα εκτιμάται στα 100 ευρώ για κάθε στρέμμα καμένου δάσους.

Πιο άμεση και επιτακτική είναι η ανάγκη αποζημίωσης των περιουσιών που καταστράφηκαν αρχικά από τις πυρκαγιές και στη συνέχεια από τις πλημμύρες για τις οποίες είναι πολύ δύσκολο να γίνει ακριβής εκτίμηση με δεδομένο ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη. Ωστόσο με βάση ανάλογες καταστάσεις στο παρελθόν εκτιμάται ότι η αποκατάσταση θα χρειαστεί από 600 έως και 700 εκατ. ευρώ.

Ενα τρίτο κομμάτι των αποζημιώσεων θα αφορά καταστροφές σε κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και καλλιέργειες αλλά και βιομηχανίες και βιοτεχνίες οι οποίες είτε κάηκαν είτε πλημμύρισαν από την καταιγίδα Daniel. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν αποζημιώσεις αποκατάστασης της τάξης των 150-200 εκατ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο κομμάτι των αποζημιώσεων αναμένεται ότι θα κατευθυνθεί για την αποκατάσταση των υποδομών που καταστράφηκαν κυρίως από τις πλημμύρες της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας. Η αποκατάσταση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης που διαλύθηκαν από τις πλημμύρες, κομμάτια του επαρχιακού και αγροτικού δικτύου εκτιμάται ότι θα κοστίσουν σε ορίζοντα χρόνου περίπου 350-400 εκατ. ευρώ. Σε μεσοπρόθεσμη βάση μεγάλο βάρος θα πρέπει να δοθεί σε νέα αντιπλημμυρικά έργα στα καμένα δάση, σε διάνοιξη και ενίσχυση των ποταμών που πλημμύρισαν και σε μόνιμα έργα αποτροπής κατολισθήσεων και αποκατάστασης αστικών αποχετευτικών δικτύων, με κόστος 500-600 εκατ. ευρώ, που θα καλυφθεί και από κοινοτικούς πόρους.

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής δεν έχουν αφήσει αδιάφορους τους οίκους αξιολόγησης που παρακολουθούν την Ελλάδα κοστολογώντας την επίπτωση που έχει στην ελληνική οικονομία η κλιματική αλλαγή.

Σε έκθεση του οίκου Moody’s εκτιμάται ότι οι καύσωνες στοιχίζουν στην Ελλάδα πάνω από 1 δισ. ευρώ και οι πυρκαγιές κόβουν από το ελληνικό ΑΕΠ τουλάχιστον 3 δισ. (στο σενάριο υψηλών εντάσεων). Στους υπολογισμούς δεν εντάσσεται η ένταση των φαινόμενων που κάθε χρόνο κλιμακώνεται στις μεσογειακές ακτές. Βασική συνέπεια είναι να πλήττεται η βαριά βιομηχανία της χώρας, δηλαδή ο τουρισμός, καθώς οι επισκέπτες θα αποφεύγουν να κάνουν διακοπές σε χώρες και περιοχές υψηλού κινδύνου. Σύμφωνα με την επικαιροποιημένη έρευνα της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ) για την Τράπεζα της Ελλάδος, το ετήσιο κόστος από την κλιματική αλλαγή μπορεί να φτάσει τα 8,5 δισ. ευρώ. Η αποκαλυπτική αυτή μελέτη δείχνει ότι το συνολικό κόστος είναι δυνατόν να φτάσει τα 701 δισ. ευρώ έως το 2100. Δηλαδή το ΑΕΠ της Ελλάδας μπορεί να μειώνεται κατά 2% σε ετήσια βάση μέχρι το 2050 και ακόμη περισσότερο μέχρι το 2100.

Ένα χρόνο νωρίτερα το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ»

Παράλληλα με τις αποζημιώσεις θα πρέπει να δοθεί βάρος στην πρόληψη μεγάλων φυσικών καταστροφών λόγω της κλιματικής κρίσης.

Από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε για την επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ» το οποίο ολοκληρώθηκε στον σχεδιασμό του από το 2022 αλλά η υλοποίηση είχε προγραμματιστεί για το 2025. Σύμφωνα με πληροφορίες ο νέος σχεδιασμός θέλει το ολοκληρωμένο πλέγμα παρεμβάσεων να ολοκληρώνεται ένα χρόνο νωρίτερα, το 2024.

Το εθνικό πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ» περιλαμβάνει σειρά από ποικίλες και στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση υποδομών και τεχνικού εξοπλισμού, την αναβάθμιση δεξιοτήτων ανθρωπίνων πόρων και του γνωσιακού υπόβαθρου, την ενσωμάτωση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών και την προώθηση της καινοτομίας στον τομέα Πολιτικής Προστασίας.

Στο επίκεντρο της πολιτικής πρόληψης και αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών εντάσσεται το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ, ο σχεδιασμός του οποίου εκπονήθηκε το 2022 επί υπουργίας Στυλιανίδη. Το πρόγραμμα είναι συνολικού προϋπολογισμού 1,97 δισ. ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από κοινού από το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Περιλαμβάνει: αναβάθμιση υποδομών και εγκαταστάσεων συνολικού προϋπολογισμού 263,48 εκατ. ευρώ, συστήματα προειδοποίησης και μέσα πρόληψης (τα οποία περιλαμβάνουν πληθώρα ψηφιακών μέσων) προϋπολογισμού 316 εκατ. ευρώ, εξοπλισμό και μέσα υποστήριξης και συντονισμού προϋπολογισμού 269,39 εκατ. ευρώ και επιχειρησιακό εξοπλισμό και μέσα αντιμετώπισης (στον οποίο περιλαμβάνεται και η προμήθεια νέων Καναντέρ) προϋπολογισμού 1,125 δισ. ευρώ. Με την πρόταση αναθεώρησης του Ελλάδα 2.0 που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και παρεμβάσεις στο κομμάτι του ΕΣΠΑ 2021-2027 που αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, τα προγράμματα πολιτικής προστασίας και πρόληψης τίθενται σε προτεραιότητα ώστε να ολοκληρωθούν και να τεθούν σε λειτουργία πριν από το τέλος του επόμενου χρόνου με στόχο να περιοριστούν οι καταστροφές από την κλιματική αλλαγή.

 Απώλεια 580 δισ. € από την κλιματική κρίση έως το 2100

Περίπου 580 δισ. ευρώ θα είναι η απώλεια που θα προκαλέσει η κλιματική κρίση στην ελληνική οικονομία ακόμη και αν η χώρα μας κάνει ό,τι πρέπει για να προστατευτεί από την απότομη αλλαγή του κλίματος, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ η οποία εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος.

Η έκθεση καταλήγει στο ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής έως το 2100 θα φτάσουν τα 701 δισ. ευρώ ενώ ακόμη και αν η Ελλάδα πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, η ζημιά μπορεί να περιοριστεί κατά 123 δισ. ευρώ, κοντά στα 580 δισ. ευρώ. Η απώλεια του ΑΕΠ σύμφωνα με την έκθεση μπορεί να φτάσει το 6% στο τέλος της περιόδου καθώς η κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει μεγάλες ζημιές στην πρωτογενή, στη δευτερογενή παραγωγή και στις υπηρεσίες και ιδιαίτερα στον τουρισμό που είναι η βαριά βιομηχανία για την Ελλάδα.

Ειδήσεις σήμερα