Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος

Στο σημερινό τεύχος του ET Magazine του EleftherosTypos.gr, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα αφιέρωμα σε αυτά τα ξεχωριστά πλάσματα, για τα οποία μολονότι -μαζί με τους εκπαιδευτές τους- επιτελούν ένα τόσο σημαντικό έργο, στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε παρά ελάχιστα.

Οι σχολές των σκύλων οδηγών στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο σχολές από τις οποίες «βγαίνουν» σκύλοι-οδηγοί: πρόκειται για τη σχολή «Σχολή Σκύλων-Οδηγών Τυφλών Λάρα» (http://www.laraguidedogs.gr) και τη σχολή «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος» (http://www.greekguidedogs.gr), οι οποίες μάλιστα είναι και… συνομήλικες καθώς ξεκίνησαν την πορεία τους το 2008.

Τι είναι και πώς εκπαιδεύονται οι σκύλοι-οδηγοί

Οι σκύλοι–οδηγοί τυφλών είναι άριστα εκπαιδευμένοι προκειμένου να καθοδηγούν άτομα με μερική ή ολική απώλεια όρασης, παντού και με ασφάλεια. Οι σκύλοι-οδηγοί επιλέγονται από προγράμματα επιλεκτικής εκτροφής. Κοινωνικοποιούνται κι εκπαιδεύονται με θετικό τρόπο για περίπου ενάμιση έτος. Έπειτα, συνεκπαιδεύονται με έναν χειριστή που έχει αξιολογηθεί από τη σχολή κι έχει κριθεί κατάλληλος για να συνεργαστεί με έναν σκύλο-οδηγό.

Οι σκύλοι-οδηγοί εργάζονται για περίπου 10 έτη κι έπειτα «συνταξιοδοτούνται» και περνούν το υπόλοιπο της ζωής τους ως κατοικίδια. Η πρόσβασή τους επιτρέπεται παντού και προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία και τους διεθνείς κανονισμούς. Το κύριο γνώρισμα των σκύλων-οδηγών είναι το ειδικό σαμάρι με τα διακριτικά της Σχολής που φορούν στη πλάτη τους.

Μπορούν όλα τα κουτάβια να εκπαιδευτούν για σκύλοι-οδηγοί;

Τα κουτάβια που προορίζονται γι’ αυτή τη δουλειά ελέγχονται αυστηρά! Πρέπει να έχουν υψηλή νοημοσύνη, συναισθηματική νοημοσύνη, αντιληπτικότητα και ιδιοσυγκρασία. Να είναι ήρεμα και να θέλουν να προσφέρουν στον άνθρωπο, δίχως να είναι πολύ εκδηλωτικά. Δεν πρέπει να γρυλίζουν, να φοβούνται τους θορύβους, τα ύψη, τους κρότους και τα άλλα ζώα. Σε ηλικία 1,5 ετών, ελέγχονται επίσης για οφθαλμικές παθήσεις και για δυσπλασία στα ίσχυα.

Ποιες ράτσες σκύλων επιλέγονται συνήθως

• Τα Labrador – Retriever
• Οι Γερμανικοί Ποιμενικοί
• Τα Γιγαντιαία Κανίς
• Τα LabraPoodle
• Τα Golden Retriever
• Τα Κόλεϊ

Ποιος μπορεί να αιτηθεί έναν σκύλο-οδηγό τυφλών;

Η βασική προϋπόθεση, προκειμένου να αιτηθεί κάποιος έναν σκύλο-οδηγό, είναι να έχει χαρακτηριστεί νομικά τυφλός και να αδυνατεί να κινηθεί αυτόνομα. Οι υποψήφιοι πρέπει να είναι ενήλικοι, να έχουν διδαχθεί κινητικότητα με το λευκό μπαστούνι και να προσανατολίζονται άριστα. Πρέπει επίσης να έχουν ορθή στάση σώματος και καλή ακουστική αντίληψη. Να διατηρούν καλή ισορροπία, να διαβιούν αυτόνομα, να είναι σε καλή φυσική κατάσταση και να θέλουν να μοιραστούν τη ζωή τους με έναν σκύλο. Τέλος, πρέπει να έχουν αυτογνωσία, αυτοπεποίθηση, αυτοκυριαρχία, ικανότητα χειρισμού απρόβλεπτων περιπτώσεων και πολλή θέληση για δουλειά.

Ποια τα καθήκοντα ενός χειριστή σκύλου-οδηγού τυφλών;

Οι σκύλοι-οδηγοί χρειάζονται προσοχή και φροντίδα. Οι χειριστές σκύλων-οδηγών καθίστανται υπεύθυνοι για τη σωστή διαβίωση, ψυχαγωγία κι εργασία τους. Οι σκύλοι-οδηγοί ζούνε μέσα στο σπίτι. Χρειάζονται καθημερινό καλλωπισμό για να είναι ευπρόσδεκτοι στα δημόσια μέρη και στα μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και σωστή διατροφή για να διατηρούνται υγιείς. Οι χειριστές οφείλουν να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς και τις οδηγίες των εκπαιδευτών. Να σέβονται την εκπαιδευτική ρουτίνα των σκύλων-οδηγών και να συνεργάζονται μαζί τους. Απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε μορφής σωματικής ή / και ψυχολογικής βίας στους σκύλους-οδηγούς και η παραμέλησή τους.

Ποια τα πλεονεκτήματα ενός σκύλου-οδηγού τυφλών;

Η Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου, η πρόεδρος-ιδιοκτήτρια της Σχολής Οδηγών-Σκύλων «Λάρα», έχοντας η ίδια από νεαρή ηλικία προβλήματα όρασης, μπόρεσε να περιγράψει εκ πείρας στο ET Magazine τα πλεονεκτήματα που παρέχει σε έναν άνθρωπο με περιορισμένη όραση ένας σκύλος οδηγός.

«Οι σκύλοι οδηγοί τυφλών, είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να δοθεί σε ένα τυφλό άτομο. Είναι καταρχάς το ασφαλέστερο και γρηγορότερο μέσο για να κινηθεί ένας άνθρωπος που δεν έχει όραση», δηλώνει η κα Γκέρτσου για να προσθέσει: «Παράλληλα, ένας σκύλος-οδηγός χάρη στην εκπαίδευσή του, μπορεί και τον βοηθά να αποφύγει εμπόδια που δεν εντοπίζονται με το ειδικό μπαστούνι, όπως είναι οι ταμπέλες ή τα χαμηλά ταβάνια για παράδειγμα».

Επιπλέον, όπως η διευκρινίζει η ιδιοκτήτρια της Σχολής, το τυφλό άτομο, μόνο χάρη στον σκύλο οδηγό, μπορεί να αποφεύγει κάθε φύσης άλλα εμπόδια, συχνά κινούμενα, όπως είναι οι υπόλοιποι περαστικοί αλλά και να αντιλαμβλανεται γραφικά στοιχεία όπως οι διαβάσεις και οι πινακίδες. «Οι σκύλοι-οδηγοί γίνονται εύκολα διακριτοί από το πλήθος που παραμερίζει, προκειμένου να διευκολύνει τη διέλευση της ομάδας» συμπληρώνει.

«Οι χειριστές κινούνται πλέον ελεύθερα κι αποκτούν αυτοπεποίθηση. Γίνονται πιο λειτουργικοί και υπεύθυνοι. Τέλος, τα σκυλιά είναι εκπαιδευμένα στο να αναγνωρίζουν τις διαδρομές και τις αποστάσεις κάτι που είναι εξίσου εξυπηρετικό για τους τυφλούς» καταλήγει.

Επισκεφθείτε την επίσημη σελίδα της Σχολής Σκύλων Οδηγών «Λάρα»: http://www.laraguidedogs.gr/