Από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, τη Δεξιά, ως το Κομμουνιστικό Κόμμα, όλα σχεδόν τα κόμματα της αντιπολίτευσης (πλην νεοκομμουνιστών και ακραίων αριστερών) κάλεσαν τους Γάλλους ψηφοφόρους να στηρίξουν τον φιλελεύθερο σοσιαλιστή Εμανουέλ Μακρόν στον δεύτερο γύρο της προεδρικής εκλογής, που θα γίνει στις 7 Μαΐου, ώστε να κόψουν την πορεία της Λεπέν προς την προεδρία.
Ο μόνος που δεν ζήτησε από τους οπαδούς του να στηρίξουν τη δημοκρατική λύση, αλλά αντίθετα εξομοίωσε τον Μακρόν με τη Λεπέν ως «εχθρούς», ήταν ο νεοκομμουνιστής υποψήφιος Ζαν-Λικ Μελανσόν, ο οποίος ήρθε τέταρτος στον πρώτο γύρο.
Τα αποτελέσματα και η κατακρήμνιση των σοσιαλιστών
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών στη Γαλλία, τα τελικά αποτελέσματα για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών διαμορφώνονται ως εξής: Εμανουέλ Μακρόν 23,75%, Μαρίν Λεπεν 21,53%, Φρανσουά Φιγιόν 19,91%, Ζαν Λικ Μελανσόν 19,64%. και Μπενουά Αμόν 6,35%.
Η ιστορική ήττα των Σοσιαλιστών με τον υποψήφιο του κόμματος Μπενουά Αμόν, να χρεώνεται την αποτυχία του Ολάντ αποσπώντας το ντροπιαστικό ποσοστό του 6,5% και τον αποκλεισμό από τον δεύτερο γύρο της Κεντροδεξιάς με τον ηγέτη της Φρανσουά Φιγιόν, να αποσπά σχεδόν το 20%, ήταν ένα γερό μάθημα για τη γηραιά ήπειρο που πασχίζει να μείνει ενωμένη ενώ η Ακροδεξιά αποκτά όλο και περισσότερους ένθερμους υποστηρικτές.
Μελανσόν: Ελεύθεροι οι ψηφοφόροι μου για τον β’ γύρο
Απογοητευμένος με το αποτέλεσμα εμφανίστηκε ο νεοκομμουνιστής υποψήφιος Ζαν-Λικ Μελανσόν. «Το αποτέλεσμα που ακούσαμε δεν ήταν εκείνο που ελπίζαμε όλοι. Δεν ήταν ένα καλό αποτέλεσμα», παραδέχθηκε. Ο Μελανσόν διαβεβαίωσε τουλάχιστον ότι θα σεβαστεί το εκλογικό αποτέλεσμα, όποιο κι αν είναι. Ο Μελανσόν επιτέθηκε και στους δύο «μονομάχους», Λεπέν και Μακρόν, τους οποίους κατηγόρησε ότι θέλουν να παραμείνουν οι υπάρχοντες θεσμοί και ότι δεν έχουν οικολογική συνείδηση.
Ωστόσο, δεν έδωσε «γραμμή» για τον β’ γύρο. «Δεν θέλω να πω κάτι περισσότερο. Ο καθένας από εσάς ξέρει τις θέσεις μου. Δεν έχω λάβει καμία εντολή για το τι θα πράξουν. Οι υποστηρικτές μου θα λάβουν τις δικές τους αποφάσεις», είπε.
Ο Ολάντ συνεχάρη Μακρόν
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ τηλεφώνησε στον Εμανουέλ Μακρόν στις 8.15 μ.μ. (9.15 μ.μ. ώρα Ελλάδος) την Κυριακή για να τον συγχαρεί για το αποτέλεσμα. Ο επικεφαλής του γαλλικού κράτους, σύμφωνα με τη Γαλλική Προεδρία, θα εκφραστεί σύντομα με δήλωση, πιθανότατα στις αρχές της εβδομάδας. Ο κ. Ολάντ θα καλέσει σε ψήφο ενάντια στην ακροδεξιά. Ο κ. Ολάντ παρακολούθησε τα αποτελέσματα στο προεδρικό γραφείο, μαζί με στενούς του συνεργάτες.
Γερμανικός Τύπος: «Ο Σολτς είναι ο κακός υποψήφιος», όμως «ποιος θα το πει στον καγκελάριο;»
Φιγιόν: Στηρίζω Μακρόν
Ο συντηρητικός υποψήφιος Φρανσουά Φιγιόν εξέφρασε ανοιχτά τη στήριξή του στον Μακρόν στον β’ γύρο. «Δεν το κάνω ελαφρά τη καρδιά, αλλά η αποχή δεν είναι επιλογή. Πολλώ δε μάλλον που ένα κόμμα όπως το Εθνικό Μέτωπο είναι κοντά στην εξουσία», δήλωσε, θυμίζοντας: «Είναι γνωστό για τις μισαλλόδοξες απόψεις του το κόμμα που ίδρυσε ο Ζαν Μαρίν Λεπέν. Δεν υπάρχει άλλη λύση από την καταψήφιση της άκρας δεξιάς. Συνεπώς, θα στηρίξω τον Εμανουέλ Μακρόν».
Αμόν: Στηρίζω Μακρόν και όχι την εχθρό της Γαλλίας
Σε δηλώσεις του ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Μπενουά Αμόν τόνισε ότι «δυστυχώς τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα θέλαμε». Διεμήνυσε δε πως στον β’ γύρο θα στηρίξει Μακρόν. Οπως είπε, «από αύριο έχουμε αναμέτρηση μεταξύ ενός “πολιτικού αντιπάλου” (σ.σ.: εννοώντας τον Μακρόν) και μιας “εχθρού της Γαλλίας», εννοώντας τη Μαρίν Λεπέν.
Η ερμηνεία του αποτελέσματος
Η γαλλική κοινωνία βρίσκεται σε τροχιά αλλαγής και αναπροσδιορισμού. Οπως δήλωσε χθες ο Γάλλος γερουσιαστής, Ζεράρ Κολόμπ, μέλος της εκστρατείας του Μακρόν, «η απουσία των δύο μεγάλων κομμάτων από το δεύτερο γύρο των εκλογών δείχνει τη βαθιά δυσφορία της γαλλικής κοινωνίας».
Τα «παραδοσιακά» κόμματα -που δεν είχαν πέσει κάτω από το 45% από τη δεκαετία του ’60- ηττήθηκαν κατά κράτος από το νεοεμφανιζόμενο «μη πολιτικό» Εμανουέλ Μακρόν και την αντι-ευρωπαΐστρια Μαρίν Λεπέν. Οι «αντισυστημικοί» Μακρόν και Λεπέν εξοβέλισαν τους υποψηφίους των ισχυρών παρατάξεων (στο κοινοβούλιο) που παρατηρούν τη διαρροή ψηφοφόρων προς άλλες πολιτικές δυνάμεις. Κεντροδεξιοί, κεντρώοι και πολλοί Σοσιαλιστές προτίμησαν τον Εμανουέλ Μακρόν, ενώ πολλοί νέοι ψηφοφόροι καθώς κι ένα τμήμα των Σοσιαλιστών έριξαν την ψήφο τους στον αριστερό Ζαν Λικ Μελανσόν. Οι δυσαρεστημένοι αγρότες και άνεργοι ή όσοι ζουν κοντά στα υποβαθμισμένα προάστια που συχνά γίνονται πεδίο μάχης μεταξύ μεταναστών βρίσκουν παρηγοριά στην ακραία ρητορική της Μαρίν Λεπέν, αδιαφορώντας για τις απειλές περί Frexit (εξόδου από το ευρώ).
Ο Πιέρ Ροσανβαγιόν, καθηγητής πολιτικής ιστορίας στο College de France, δήλωσε στο «Politico» ότι η φθίνουσα πορεία των δύο μεγάλων παρατάξεων σημαίνει την κρίση του αντιπροσωπευτικού συστήματος, που δίνει τη θέση της στο «σύστημα της ταυτότητας». Οι νέοι ηγέτες έχουν προσωπική δημοφιλία ανεξαρτήτως προγράμματος. Μπορεί να μην έχουν καν κόμμα, όπως ο Μακρόν, ο οποίος ίδρυσε την πολιτική κίνηση En marche, μόνο και μόνο για να θέσει υποψηφιότητα.
Βρυξέλλες και Βερολίνο καλωσόρισαν τη νίκη του Εμανουέλ Μακρόν. Το ίδιο συνέβη και με τις αγορές της Ασίας, οι οποίες άνοιξαν τις πρώτες πρωινές ώρες σε κλίμα ευφορίας για το προβάδισμα του Εμανουέλ Μακρόν, καθώς η απειλή του Frexit φάνηκε να απομακρύνεται. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον συνεχάρη και του ευχήθηκε για το δεύτερο γύρο.
Αναστεναγμός ανακούφισης σε Βρυξέλλες και Βερολίνο
Το ίδιο έπραξε και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, τονίζοντας τη βεβαιότητά του πως ο Μακρόν θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας. Η καγκελάριος Μέρκελ δεν είχε εκφραστεί μέχρι χθες για τις γαλλικές εκλογές, ωστόσο, μόλις έκλεισαν οι κάλπες στη Γαλλία έγιναν πολλές δηλώσεις Γερμανών πολιτικών, με κορυφαία αυτή του εκπροσώπου της καγκελαρίας, που δήλωσε ότι η νίκη του Μακρόν είναι μια πολύ καλή είδηση για την Ευρώπη και για την ευρωστία της γαλλικής οικονομίας. Ο Μάρτιν Σουλτς, επικεφαλής των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, εξέφρασε την ελπίδα να νικήσει ο Μακρόν τη Λεπέν με μεγάλη διαφορά στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Την ικανοποίησή τους εξέφρασαν και οι Ελληνες πολιτικοί αρχηγοί για την επιτυχία Μακρόν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «η νίκη Μακρόν είναι η απάντηση των φιλελεύθερων δυνάμεων της λογικής στην επίθεση του αριστεροδεξιού λαϊκισμού». «Αναστεναγμός ανακούφισης! Ο Μακρόν είναι πρώτος», έγραψε ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος της ΔΗΜ.ΑΡ. σημείωσε ως ανησυχητικά τα ποσοστά της Λεπέν.
Μακρόν: Ο μοναδικός υποψήφιος με ξεκάθαρο φιλοευρωπαϊκό προφίλ
Το απόλυτο αουτσάιντερ της γαλλικής πολιτικής σκηνής κατάφερε να φέρει ένα τεράστιο πλήγμα στην πολιτική ελίτ της Γαλλίας και είναι πλέον πολύ κοντά στο να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της χώρας.
Ο Μακρόν στις γαλλικές εκλογές ήταν ο μοναδικός υποψήφιος με ξεκάθαρο φιλοευρωπαϊκό προφίλ. Η περαιτέρω εμβάθυνση, κυρίως της Ευρωζώνης, η συνεργασία με τη Γερμανία για την αντιμετώπιση βασικών προβλημάτων της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, αλλά και η τολμηρή του επιλογή να δηλώσει σε προεκλογική του συγκέντρωση «υπερήφανος» που βλέπει δίπλα στην γαλλική, την ευρωπαϊκή σημαία, τον είχαν μετατρέψει σε κόκκινο πανί για τους υπόλοιπους διεκδικητές της εξουσίας.
Το οικονομικό του πρόγραμμα παρόλο που περιλαμβάνει μειώσεις των δημοσίων δαπανών και περικοπή υπαλλήλων, δεν πλησιάζει τη «θεραπεία-σοκ» του Φιγιόν.
Ο Εμανουέλ Μακρόν υποστηρίζει ότι θα περικόψει 120.000 θέσεις δημοσίων υπαλλήλων και θα μειώσει τις δημόσιες δαπάνες κατά 60 δισ. ευρώ, ενώ αντί να αυξήσει το όριο συνταξιοδότησης προτείνει την ενοποίηση των 35 διαφορετικών συνταξιοδοτικών συστημάτων της χώρας.
Το πρόγραμμα του ανεξάρτητου υποψηφίου προκάλεσε το θαυμασμό του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος δήλωσε ότι αν ήταν Γάλλος θα ψήφιζε Μακρόν.
Τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κ Μακρόν είναι ότι η εκλογική του βάση είναι ελάχιστα συμπαγής, καθώς και το γεγονός ότι έναν μήνα περίπου μετά τις προεδρικές εκλογές, θα διεξαχθούν στην Γαλλία και οι βουλευτικές.
Οι πιθανότητες να κερδίσει την πλειοψηφία και στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση, δεν είναι μεγάλες και σε μια χώρα χωρίς ιστορία πολιτικών συνεργασιών, οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις του κ. Μακρόν, ενδέχεται να συναντήσουν μεγάλες δυσκολίες.
Το αντιευρωπαϊκό μανιφέστο της Μαρίν Λεπέν
Από τα βασικά σημεία του προεκλογικού προγράμματος της Μαρίν Λεπέν, αντίθετα, ξεχωρίζουν η έξοδος από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Η εκλογική της πλατφόρμα περιλαμβάνει 144 «δεσμεύσεις», εκ των οποίων η αποχώρηση της Γαλλίας από την Ευρωζώνη, η φορολόγηση των συμβάσεων εργασίας ξένων εργαζομένων, η μείωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης και η αύξηση διαφόρων επιδομάτων, καθώς και η μείωση της φορολογίας στις μικρές επιχειρήσεις και της φορολογίας εισοδήματος.
Στο «μανιφέστο» της περιλαμβάνεται η ισχύς μόνον για τους Γάλλους ορισμένων δικαιωμάτων που αυτή τη στιγμή ισχύουν για όλους του κατοίκους της Γαλλίας, όπως η δωρεάν Παιδεία, η πρόσληψη 15.000 αστυνομικών, η κατασκευή περισσότερων φυλακών, ο περιορισμός της μετανάστευσης και η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ.
«Στόχος του προγράμματος είναι πρώτα απ’ όλα να δοθεί στη Γαλλία η ελευθερία της και να δοθεί φωνή στους ανθρώπους», δήλωσε η Λεπέν, παρουσιάζοντας το πρόγραμμά της.
Η Λεπέν δηλώνει πως αν εκλεγεί, θα επιζητήσει αμέσως ανατροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να γίνει μια πολύ χαλαρή συνεργασία κρατών χωρίς ενιαίο νόμισμα και χωρίς Σένγκεν, και, αν οι εταίροι στην ΕΕ το αρνηθούν, τότε θα ζητήσει δημοψήφισμα για αποχώρηση της Γαλλίας από την ΕΕ.
Πάντως, από το εκλογικό της πρόγραμμα λείπουν μακροοικονομικές λεπτομέρειες, δεν δίνονται στόχοι για το δημόσιο έλλειμμα ή το χρέος, και δεν εξηγεί πώς θα εξισορροπήσει την αύξηση των επιδομάτων με ταυτόχρονη μείωση της φορολογίας.