Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Την ίδια επίσης στιγμή, κινούμενος μεταξύ Αγκυρας-Κατεχομένων της Κύπρου και Αδριανούπολης, ο υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, σταθερά εμμένει στη γραμμή «ζεστό-κρύο», λέγοντας στη μεν κατεχόμενη Κύπρο «να μην τολμήσουν να περιθωριοποιήσουν την Τουρκία από τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο γιατί θα λάβουν το μάθημά τους», ενώ από την Αδριανούπολη προανήγγειλε την επιστροφή των δύο κρατών (στρατιωτικές αντιπροσωπείες) για τον 4ο γύρο των συνομιλιών περί Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) στην Αγκυρα μέσα στον Αύγουστο.

Τερτίπια

Και ενώ τα τερτίπια από τουρκικής ηγεσίας συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, στην Ανατολική Μεσόγειο, η Κύπρος βρίσκεται μέσα σε κλοιό παράνομων NAVTEX που εκδίδει ο Υδρογραφικός Σταθμός της Αττάλειας για γεωτρήσεις στο οικόπεδο 6 από το πλωτό γεωτρύπανο «Γιαβούζ» ως και σχετικά με ερευνητικό-σεισμογραφικές εργασίες του σκάφους «Μπαρμπαρός Χαϊρεντίν Πασά» ανοικτά του κόλπου της Αμμοχώστου και προφανώς μέσα στα θαλασσοτεμάχια 2 και 3 της Κυπριακής ΑΟΖ. Παρά τις πομπώδεις και ως επί το πλείστον επιδερμικές λεκτικές επικρίσεις των ΗΠΑ-Ε.Ε. και Ρωσίας για την πειρατική και ετσιθελική συμπεριφορά της Αγκυρας, η τελευταία δεν επηρεάζεται καθόλου, ενώ παράλληλα (όπως και η Ρωσία) ενισχύει τη στρατιωτική παρουσία της στην Τριπολιτάνα (αφού το μέτωπο της Σύρτης διατηρείται σε πολύ έντονη φάση).

› ΠΡΩΤΟΝ: Η Γερμανική προεδρία της Ε.Ε. και το Βερολίνο έχουν προχωρήσει σε σειρά διερευνητικών επαφών με Αθήνα και Αγκυρα, για να αποφευχθεί τυχόν θερμή εμπλοκή που ανά πάσα στιγμή μπορεί να υπάρξει ειδικά στον θαλάσσιο χώρο Ανατολικής Κρήτης-Καστελλόριζου-Δυτικής Κύπρου (επαρχία Πάφου). Αν και λεπτομέρειες της «αόρατης» πρωτοβουλίας των αρμόδιων διευθύνσεων πολιτικών υποθέσεων της καγκελαρίας ως και των μόνιμων αντιπροσωπειών της χώρας σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ (ο υπογράφων έχει τα σχετικά εμπλεκόμενα ονόματα) διαφαίνεται ότι το Βερολίνο επισπεύδει τις όποιες επαφές ανησυχώντας πολύ για ενδεχόμενες «παρενέργειες» προς τα τέλη Αυγούστου των αδειών που θα λάβει η κρατική εταιρία TRAO από το υπουργείο Ενέργειας για κινήσεις ερευνητικές μέσα στον χώρο του τουρκολιβυκού μνημονίου. Την ίδια στιγμή το Βερολίνο ανησυχεί για μια εκ νέου στρατιωτική αντιπαράθεση στην Κεντρική Λιβύη, ενώ δοκιμάζονται οι σχέσεις με τις ΗΠΑ λόγω της προβληματικής, αποσταθεροποιητικής ως και απαράδεκτης απόφασης του Τραμπ να αποσύρει μονομερώς 10.900 Αμερικανούς στρατιωτικούς από Ράμσταϊν-Στουτγάρδη-Γκάρμις-Χαϊδελβέργη και Βισμπάντεν. Η Γερμανία αναμένεται να ενισχύσει μέσω των πολυεθνικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ περαιτέρω την παρουσία της στην Πολωνία και στις Βαλτικές δημοκρατίες ενώ στη Μεσόγειο -λόγω προεδρίας της Ε.Ε.- θα δείχνει υπολογίσιμο ενδιαφέρον.

› ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Στην περίπτωση της Ανατολικής Μεσογείου, οι ΗΠΑ, με εξαίρεση τη σχετική εμπλοκή της Δοίκησης Αφρικής (AFRICOM) ειδικά στη Λιβύη από το στρατηγείο της Στουτγάρδης -και εξαιρώντας τον δραστήριο πρέσβη των ΗΠΑ στη χώρα μας- δεν επιδεικνύουν το απαραίτητο ενδιαφέρον για τα Ελληνοτουρκικά, αλλά και τα ενδοβαλκανικά (εξαιρείται ο κυοφορούμενος νέος γύρος επαφών για το Κόσοβο). Βασικά το στρατιωτικό-διπλωματικό κατεστημένο στις ΗΠΑ προσπαθεί να ενισχύσει την παρουσία του σε Ειρηνικό-Ινδικό Ωκεανό και ανησυχεί πολύ για τη ρωσική και κινεζική διείσδυση στην Ευρώπη (μέσω ασύμμετρων-υβριδικών-παραπληροφορικών και μη γραμμικών απειλών) αλλά και σε διακεκαυμένες περιοχές, όπως είναι η Μεσοποταμία, η βορειοαφρικανική ακτή και το Κέρας της Αφρικής. Αμερικανοί παράγοντες, μου έλεγαν ότι «αναμένουν τις εκλογές, μήπως η επικράτηση του Τζο Μπάιντεν και της ομάδας του επαναφέρει την αμερικανική θέση διεθνιστικά σε ορισμένες γωνιές ενός πολύ ανήσυχου πλανήτη, αποτρέποντας ρωσικές κινήσεις». Το ΝΑΤΟ προς το παρόν ασχολείται με άλλα ζητήματα (ρωσική-κινεζική παραπληροφόρηση, ασφάλεια σε Αρκτική-Βαλτική, προώθηση επαφών και κοινών δράσεων σε άλλες ηπείρους, εκπαίδευση ιρακινού στρατού στην Αλ Ρουσταμίγια, την τρέχουσα κατάσταση στο Αφγανιστάν καθώς και αντιμετώπιση της Covid-19 (για την οποία ήδη έχουν εκδοθεί 7 πολυσέλιδες μελέτες). Η παρουσία του πυρηνοκίνητου αεροπλανοφόρου «Αϊζενχάουερ» (κλάσης Νίμιτς) στη Μεσόγειο δεν είχε να κάνει με τις εξελίξεις στην περιοχή ενώ δεν φάνηκε καθόλου τους τελευταίους δύο σχεδόν μήνες να παρεμβαίνει -έστω λεκτικά- ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.

› ΤΡΙΤΟΝ: Η Γαλλία έχει χάσει την επιρροή της σε πολλά γεωπολιτικά σημεία του πλανήτη. Αν και διατηρεί στρατιωτική βάση στο Αμπου Ντάμπι, η παρουσία της στον Κόλπο των πετρελαίων, στην περιοχή της θάλασσας του Αντεν, καθώς και στους κόλπους της Ατλαντικής Συμμαχίας είναι πολύ περιορισμένη. Δεν έχει επιρροή σε διεθνείς αποστολές όπου κυριαρχούν οι Αμερικανοί (ειδικά σε Αφγανιστάν-Ιράκ), οι Ιταλοί και Γερμανοί (σε Κόσοβο-Βοσνία), ενώ στη Λιβύη, αν και ήταν η χώρα που άρχισε το 2011 τους βομβαρδισμούς της Βεγγάζης και του Τομπρούκ κατά του κανταφικού καθεστώτος, οι πρόεδροι Σαρκοζί, Ολάντ και Μακρόν έχουν αποτύχει στην προώθηση των γαλλικών συμφερόντων και στερούνται οράματος. Στο λιβυκό μωσαϊκό δεν έχουν ξεκάθαρη θέση, έχουν κατά καιρούς ενισχύσει τον πολέμαρχο Χαφτάρ, ενώ δεν έχουν εκείνες τις «σφιχτές» σχέσεις που είχαν κάποτε με τη Τυνησία, το Μαρόκο και την Αλγερία (οι Αμερικανοί μέσω AFRICOM έχουν μεγαλύτερη επιρροή και παρουσία σε βάσεις -ασκήσεις κ.λπ.).

Το Παρίσι και η αδύναμη προεδρία Μακρόν αναζητεί κάποιες επιλογές και επί του παρόντος προσπαθεί να μειώσει την επιρροή των Ιταλών και των Τούρκων στη Μεσόγειο. Σε αυτή την κατεύθυνση επιδιώκει να εμφανιστεί ως υποστηρίζοντας έντονα τις θέσεις Αθήνας και Λευκωσίας. Οι διάφορες κατά καιρούς «ιδέες» που πλασάρονται για «συμμαχία με Ελλάδα-Κύπρο-Αίγυπτο και ΗΑΕ» είναι ανούσιες, αποσπασματικές και εκ του πονηρού. Πρόκειται, όπως τονίζουν Νατοϊκοί παράγοντες, για «προσπάθειες υποκατάστασης του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο και στερούνται ουσίας και σοβαρότητας». Οι Γάλλοι προσπαθούν να διατηρήσουν «ανοικτούς διαύλους» μέσω Κεντρικής Λιβύης για την παράνομη μεταφορά πολύτιμων λίθων και ουρανίου από το Αούζου του Τσαντ και το Μάλι, ενώ στο τελευταίο οι διάφορες διαχρονικές επιχειρήσεις SERVAL και ευρύτερα η BARΚHANE δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα για τη Γαλλία στο Σαχέλ (ούτε και η πενταμερής με Τσαντ-Νίγηρα-Μάλι-Μαυριτανία και Μπουρκίνα Φάσο).

› ΤΕΤΑΡΤΟΝ: Η Τουρκία είναι στην τελική φάση ενεργειών αναθεώρησης ή επικαιροποίησης της Συνθήκης της Λωζάννης, ενώ παρουσιάζεται με στρατιωτικές δυνάμεις σε 13 χώρες της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, καθώς και σε Σομαλία-Αζερμπαϊτζάν (σε εξέλιξη στρατιωτικές ασκήσεις), στο Κόσοβο, στη Βοσνία και στην Αλβανία. Ο Ερντογάν με επιθετικά βήματα ουσιαστικοποιεί τις θέσεις της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενώ στη Λιβύη η παρουσία των Τούρκων μονιμοποιείται με ανοίγματα στην Υποσαχάρια Αφρική. Επικαλείται περίτεχνα τον ρωσικό κίνδυνο και έχει καταφέρει -πλην Γαλλίας και Ελλάδος- το ΝΑΤΟ με τον ένα ή άλλο τρόπο να υποστηρίζει τις θέσεις του στο λιβυκό.
Η στάση της Αγκυρας είναι ριψοκίνδυνη και λόγω των ειδικών σχέσεων με τη Μόσχα στη Συρία (ανατολικά και δυτικά του Ευφράτη καθώς και στην αρμενικο-αζερική διένεξη στον Βόρειο Καύκασο). Εφαρμόζει το διπλό δόγμα της «προωθημένης παρουσίας» και της «Γαλάζιας Πατρίδας». Συνεχίζοντας πάνω σε αυτά προσπαθεί να περιορίσει την Ελλάδα, να συνδιαχειριστεί ζητήματα με την Ιταλία και την Ισπανία στη Μεσόγειο, ως και να συνδράμει στην ανατροπή του καθεστώτος Αλ Σίσι στην Αίγυπτο μέσω ενίσχυσης ριζοσπαστικών στοιχείων που υπάρχουν στην κοινωνία της Αίγυπτου και στις Ενοπλες Δυνάμεις. Συνεπώς, απέναντί μας ή θα προσπαθήσει να μας «αποκοιμήσει» με διάφορες επιλογές, π.χ. χαλάρωσης της έντασης, ή θα μας αιφνιδιάσει σε κάποια περιοχή με ενέργεια που δεν θα είναι συμβατικού επιπέδου, αλλά ενισχυμένης υβριδικής υφής, που θα όμως έχει κάθετες και οριζόντιες επιπτώσεις στην ασφάλειά μας.

› ΠΕΜΠΤΟΝ: Μέσα σε όλα τα ανωτέρω η Ελλάδα βρίσκεται σε συμπληγάδες άτακτων, σπασμωδικών και συνδυασμένων συμφερόντων πολλών κρατών, αλλά και διεθνών οργανισμών. Η χώρα μας δεν έχει επί χρόνια στρατηγικό οραματισμό και διευρυμένο φάσμα εξωτερικής πολιτικής καθώς και οικονομική, στρατιωτική και διαμεσογειακή διπλωματία. Δεν έχει καταλάβει από την ένταξή της το 1952 στο ΝΑΤΟ, αλλά πιο πολύ μετά την επιστροφή μας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (συμφωνίες Ντάβου-Χέιγκ και Γκράτσιου-Ρότζερς) τον πραγματικό ρόλο μας διαχρονικά στους κόλπους της Συμμαχίας. Δεν είχε ποτέ πολιτική ενισχυμένων σχέσεων με τα κράτη της Βόρειας Αφρικής. Η χώρα μας πλέον δεν αντιμετωπίζει την εξ Ανατολών απειλή (όπως την είχαμε γνωρίσει), αλλά βρίσκεται μπροστά σε μια μίξη απειλών και κινήσεων της Αγκυρας που είναι πολλαπλά ασύμμετρες, με χρήση υβριδικών μεθόδων και ειδικών «υλικών», ενώ οπλοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε βάρος μας, έχοντας πάρει διδάγματα από τη Μόσχα και το Πεκίνο. Η Τουρκία, με υποχθόνιους τρόπους, αλλάζει τη στάση της, χρησιμοποιώντας και ενεργοποιώντας τη γραμμή «εμμένουμε στον αντικειμενικό σκοπό αλλά κάνουμε απαραίτητες επιλογές με καλοστημένους ελιγμούς». Γι’ αυτό και απαιτείται από την πλευρά μας τεράστια προσοχή, συνεχή ετοιμότητα και καλά δίκτυα πληροφοριών (στα οποία δυστυχώς και επί δεκαετίες υστερούμε).

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr