Οι ΗΠΑ προειδοποιούν με κυρώσεις, καθώς διαπιστώνουν με ανησυχία πως μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της Ατλαντικής Συμμαχίας, συνάπτει σχέσεις στρατιωτικής συνεργασίας με τη Μόσχα. Ομως η τουρκική κυβέρνηση προχωρά περισσότερο και δεν αποκλείει την αγορά ρωσικών μαχητικών σε περίπτωση που οι ΗΠΑ δεν παραδώσουν τα F-35.

«Οι ΗΠΑ έχουν μια μεγάλη λίστα από απειλές εναντίον της Τουρκίας για να σταματήσουν την προσέγγιση με τη Μόσχα. Να δούμε πώς θα ξεμπλέξουν η Ουάσιγκτον και η Αγκυρα από το θέμα των S-400 και τι φόρμουλα θα βρεθεί. Ομως, άμεσα θα πρέπει να συνομιλήσουν τετ α τετ ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν», αναφέρει η Χαντέ Φιράτ, στην εφημερίδα ‘Hurriyet».

Οι ΗΠΑ δείχνουν τις προθέσεις τους με κάθε τρόπο έναντι της Αγκυρας. Δυο Αμερικανοί γερουσιαστές κατέθεσαν στο Κογκρέσο νομοσχέδιο το οποίο προβλέπει ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ θα πρέπει να υποβάλει λίστα στη Βουλή με τον αριθμό των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παράλληλα, στο ίδιο νομοσχέδιο ζητείται η άρση του αμερικανικού εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Αν εγκριθεί το νομοσχέδιο των γερουσιαστών Μπομπ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο, που ζητάει να αρθεί και το εμπάργκο όπλων στην Κύπρο, θα αποτελέσει ένα ακόμη δείγμα των πιέσεων που θα ασκήσει η Ουάσιγκτον το αμέσως επόμενο διάστημα.

Αξιοσημείωτο είναι πως πρόκειται για διακομματική πρωτοβουλία, καθώς ο Μενέντεζ είναι ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, ενώ ο Ρούμπιο είναι εξέχον στέλεχος των Ρεπουμπλικανών και μέλος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. Το νομοσχέδιο ζητάει από την κυβέρνηση να εμποδίσει τη μεταφορά των μαχητικών F-35, εφόσον η Αγκυρα συνεχίσει την υλοποίηση του σχεδιασμού της για την αγορά του ρωσικού συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400.

Ο Ταγίπ Ερντογάν, όμως, επιμένει στην απόφασή του για την αγορά των S-400 από τη Ρωσία, την πρώτη χώρα που επισκέφθηκε αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές της 31^ης Μαρτίου. «Οι τρίτες χώρες που μας συστήνουν τι να κάνουμε, δεν μας ρωτούν όταν εκείνες είναι να κάνουν συμφωνίες στον ενεργειακό ή στον αμυντικό τομέα. Στους S-400 έχουμε οδικό χάρτη. Υπογράψαμε συμφωνία και ισχύει. Είναι κυριαρχικό μας δικαίωμα», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος μετά την επίσκεψή του στη Μόσχα και τις συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Είχε προηγηθεί δημόσια ομιλία του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον κατά την οποία είχε υποστηρίξει ότι η αγορά του ρωσικού συστήματος S-400 έχει ολοκληρωθεί και η απόφαση δεν μπορεί να αλλάξει. Η υπόσχεση της Μόσχας για αποστολή κι άλλου στρατιωτικού υλικού αλλά και για συμπαραγωγή όπλων με μεταφορά τεχνογνωσίας δελεάζει την Τουρκία. «Κάνουμε μεγάλες προσπάθειες για να κατασκευάσουμε δικά μας αεροσκάφη και ήδη κατασκευάζουμε εκπαιδευτικά αεροσκάφη όπως το Hurkus. Ομως, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις.

Τα (αμερικανικά) F-35 υπάρχουν, όμως υπάρχουν τα ρωσικά Su-34, τα SU-57 και κάποια που θα κατασκευαστούν. Αν οι ΗΠΑ μάς πουλήσουν PATRIOT, μπορούμε να αγοράσουμε και αυτό το σύστημα. Αν όμως δεν μας πουλήσουν, τότε αύριο μπορούμε να αγοράσουμε και δεύτερη συστοιχία S-400 ή κάποιο άλλο σύστημα αεράμυνας», δήλωσε ο Τσαβούσογλου.

Στην Άγκυρα προκάλεσαν αίσθηση οι δηλώσεις του Αμερικανού αντιπροέδρου Μάικ Πενς, ο οποίος κάλεσε την Τουρκία να επιλέξει αν θέλει να διακινδυνεύσει την εταιρική της σχέση με το ΝΑΤΟ. «Η Τουρκία πρέπει να αποφασίσει ή να παραμείνει σύμμαχος στο ΝΑΤΟ ή να διακινδυνεύσει την ασφάλεια αυτής της εταιρικής σχέσης με τις παράτολμες αποφάσεις της, όπως είναι η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος S-400», είχε πει ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, απειλώντας εμμέσως την Αγκυρα για την παραμονή της στη Συμμαχία.

Παρά τη σκληρή αυτή δήλωση του Αμερικανού αντιπροέδρου, ο Ερντογάν είπε πως «ίσως επισπεύσουμε την παραλαβή του συστήματος S-400», ο οποίος δεν κρύβει πως προσεγγίζει όλο και πιο πολύ τη Ρωσία, που τον υποστηρίζει. Η κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της Τουρκίας στο Ακουγιου από ρωσικές εταιρίες, η κατασκευή των υποθαλάσσιων αγωγών φυσικού αερίου TurkishStream, Southstream, η επίσκεψη 6 εκατομμυρίων τουριστών στην Τουρκία είναι κάποια από τα δείγματα.

Επίσης, ο Τούρκος πρόεδρος δεν ξεχνά πως η Ρωσία τού προσέφερε στήριξη κατά τη διάρκεια της απόπειρας πραξικοπήματος εναντίον του τον Ιούλιο του 2016, ενώ θεωρεί πως οι ΗΠΑ, τις πρώτες ώρες της απόπειρας, τήρησαν χλιαρή στάση. «Αν δεν βρεθεί συμφωνία στο θέμα των F-35 και στο θέμα των S-400, τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να φτάσουν σε σημείο ρήξης οι σχέσεις Τουρκίας-HΠΑ και να αρχίσουν οι δυσκολίες, ίσως και η εφαρμογή κάποιου εμπάργκο», προειδοποιεί ο Σαμί Κοέν, έμπειρος διπλωματικός αναλυτής της «Milliyet».

Η Αγκυρα ανησυχεί πάντως, σχετικά με το ενδεχόμενο επιβολής από τις ΗΠΑ οικονομικών κυρώσεων που θα ζορίσουν τη δοκιμαζόμενη τουρκική οικονομία. Ο Πούτιν μπορεί να βοηθάει στον ενεργειακό ή στον στρατιωτικό τομέα, ωστόσο η Τουρκία αυτή την περίοδο χρειάζεται άμεσες ξένες επενδύσεις κι αυτές μπορούν να έρθουν από τη Δύση.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής