Σύμφωνα με γνώστες της κατάστασης, οι τάσεις «φυγής» εκείνων που έχουν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης ενισχύονται από δύο κυρίως λόγους: Αφ’ ενός είναι το δημογραφικό και η αύξηση του προσδόκιμου της ζωής που δημιουργούν σενάρια για αύξηση των ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση από το 2027. Και αφ’ ετέρου, η δυνατότητα που υπάρχει πλέον να εργάζονται και μετά τη συνταξιοδότηση χωρίς περικοπή στη σύνταξη.

Σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό, το 2023, βάσει απολογιστικών στοιχείων, αποχώρησαν συνολικά 14.621 τακτικοί υπάλληλοι, εκ των οποίων το 33% από το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, το 22% από το υπουργείο Υγείας και το 24% συνολικά από τα υπουργεία Εθνικής ‘Αμυνας και Προστασίας του Πολίτη. Επίσης, με βάση τα έως τις 30 Σεπτεμβρίου διαθέσιμα στοιχεία αποχωρήσεων για το 2024 και λαμβανομένων υπόψη των εκτιμήσεων της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής (ΕΑΑ), αναμένεται ότι οι αποχωρήσεις υπαλλήλων των οποίων η μισθοδοσία βαρύνει απευθείας τον τακτικό προϋπολογισμό, θα διαμορφωθούν στις 14.649 για το 2024 και στις 15.094 για το 2025. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξ αυτών (82%) για καθένα από τα έτη 2024 και 2025 εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να καταλαμβάνουν τα τέσσερα προαναφερθέντα υπουργεία.

Από την άλλη πλευρά, οι νέοι διορισμοί και οι προσλήψεις τακτικού προσωπικού υπόκεινται σε περιορισμούς και κανόνες, προκειμένου να ελέγχεται η προκαλούμενη δαπάνη. Ειδικότερα, από το 2019 εφαρμόζεται ο κανόνας προσλήψεων- αποχωρήσεων 1:1, δηλαδή μία πρόσληψη για κάθε μία αποχώρηση. Ο κανόνας αυτός εφαρμόζεται συνολικά, σε όλη τη Γενική Κυβέρνηση και όχι ανά κλάδο ή φορέα, έτσι ώστε να καλύπτονται κάθε χρόνο οι πραγματικές ανάγκες των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Για ειδικές περιπτώσεις (π.χ. εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, προσλήψεις τακτικού προσωπικού με αντίστοιχη μείωση έκτακτου προσωπικού ίδιας κατηγορίας), δύναται να πραγματοποιούνται διορισμοί/προσλήψεις και εκτός του κανόνα.

Το υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, λαμβάνοντας υπόψη τα αιτήματα πρόσληψης προσωπικού των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, διαμορφώνουν τον ετήσιο προγραμματισμό για τις προσλήψεις του επόμενου έτους. Οι προσλήψεις κάθε έτους καθορίζονται με βάση τις αποχωρήσεις του προηγούμενου έτους (σύμφωνα με τον κανόνα 1:1). Ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός προσλήψεων προσωπικού εγκρίνεται από το τακτικό υπουργικό συμβούλιο του Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο έγκρισης του ενοποιημένου προγράμματος κυβερνητικής πολιτικής.

Έτσι, το 2023 οι νέοι διορισμοί και οι προσλήψεις (εντός και εκτός του κανόνα 1:1) τακτικών υπαλλήλων των οποίων η μισθοδοσία βαρύνει απευθείας τον τακτικό προϋπολογισμό, ανήλθαν συνολικά σε 10.759 (συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών σε παραγωγικές σχολές). Στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού πραγματοποιήθηκαν 4.331 διορισμοί μόνιμου προσωπικού (ποσοστό 40% επί του συνόλου). Στο υπουργείο Εθνικής ‘Αμυνας υλοποιήθηκαν 3.057 διορισμοί (ποσοστό 28% επί του συνόλου), συμπεριλαμβανομένων τόσο των προσλήψεων επαγγελματιών οπλιτών όσο και των εισαγωγών σε στρατιωτικές σχολές. Τέλος, 1.297 διορισμοί (12% επί του συνόλου) υλοποιήθηκαν στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και 1.050 διορισμοί (10% επί του συνόλου) στο υπουργείο Υγείας.

Εφέτος, οι διορισμοί και οι προσλήψεις τακτικών υπαλλήλων που υλοποιήθηκαν έως τις 30 Σεπτεμβρίου, των οποίων η μισθοδοσία βαρύνει απευθείας τον τακτικό προϋπολογισμό, ανέρχονται σε 18.010. Ειδικότερα, στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού πραγματοποιήθηκαν 9.792 διορισμοί, οι οποίοι στη συντριπτική πλειονότητά τους ανήκουν στην κατηγορία των μόνιμων εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ στο υπουργείο Υγείας πραγματοποιήθηκαν 3.090 διορισμοί.

Για το 2025, οι νέοι διορισμοί και οι προσλήψεις αναμένεται να ανέλθουν στις περίπου 20.000, στις οποίες περιλαμβάνονται οι εκτιμώμενες προς υλοποίηση προσλήψεις με βάση τον προγραμματισμό προσλήψεων του 2025 (συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών σε παραγωγικές σχολές ένστολων), καθώς και προσλήψεις (εντός του κανόνα 1:1) που δεν υλοποιήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη. Η κατανομή δε των προσλήψεων αυτών στους επιμέρους φορείς θα πραγματοποιηθεί από το υπουργείο Εσωτερικών με γνώμονα τα αιτήματα και τις ανάγκες των φορέων.

Για την κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους της προβλεπόμενης δαπάνης από τους νέους διορισμούς και τις προσλήψεις τακτικών υπαλλήλων των οποίων η μισθοδοσία βαρύνει απευθείας τον τακτικό προϋπολογισμό, για το 2025 έχουν ενσωματωθεί πιστώσεις ύψους 196 εκατ. ευρώ στις «Γενικές Κρατικές Δαπάνες» του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Παράλληλα, από το 2021 θεσμοθετήθηκε ετήσιος προγραμματισμός προσλήψεων προσωπικού Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ) και σύμβασης μίσθωσης έργου τόσο των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης όσο και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Με βάση τον προγραμματισμό προσλήψεων για το 2023, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός προσλήψεων μη τακτικού προσωπικού σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης προσδιορίστηκε σε 22.344, ενώ σύμφωνα με τον προγραμματισμό προσλήψεων για το 2024, ο αντίστοιχος αριθμός παρέμεινε αμετάβλητος. Επίσης για το 2025, ο προγραμματισμός προσλήψεων προσωπικού ΙΔΟΧ αναμένεται να παραμείνει στα ίδια επίπεδα με τα δύο προηγούμενα έτη. Για το 2025 η συνολική δαπάνη του τακτικού προϋπολογισμού για τη μισθοδοσία των νέων προσλήψεων μη τακτικού προσωπικού, βάσει του ετήσιου προγραμματισμού προσλήψεων, προβλέπεται να ανέλθει στα 112 εκατ. ευρώ.