Τα παραπάνω δήλωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην καθιερωμένη ομιλία του για την έναρξη του νέου έτους, στην Αίθουσα του Θρόνου του Πατριαρχικού Οίκου, μετά τη Θεία Λειτουργία, κατά την οποία χοροστάτησε το πρωί της Πρωτοχρονιάς, στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό στο Φανάρι.
Με τον Παναγιώτατο συγχοροστάτησαν οι Σεβ. Μητροπολίτες Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ, Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίος, Μύρων κ. Χρυσόστομος, Ικονίου κ. Θεόληπτος, Προύσης κ. Ιωακείμ και Σελευκείας κ. Θεόδωρος. Την Θεία Λειτουργία τέλεσε ο Πανοσιολ. κ. Γρηγόριος, στο τέλος της οποίας, ο Πατριάρχης τον χειροθέτησε στο οφφίκιο του Μ. Πρωτοσυγκέλλου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.
«Ηγωνίσθημεν διά την χριστιανικήν μαρτυρίαν εις τον σύγχρονον κόσμον, ενώπιον των τάσεων, αι οποίαι φαλκιδεύουν το ανθρώπινον πρόσωπον. Η ανθρωπότης ευρίσκεται μεν και σήμερον αντιμέτωπος με τα σταθερά και επαναλαμβανόμενα προβλήματα, υπάρχουν όμως και πολλαί πρωτόγνωροι εξελίξεις, αποτέλεσμα της ιλλιγιώδους προόδου των επιστημών και της τεχνολογίας. Υπάρχει η μαζική μετακίνησις πληθυσμών λόγω της κλιματικής αλλαγής, περιστασιακαί πολιτισμικαί συγκρούσεις, η μεταξίωσις και η απαξίωσις των αξιών και πολλά άλλα πλανητικά προβλήματα, απέναντι εις τα οποία η Εκκλησία δεν είναι δυνατόν να μείνη αδρανής. Η συνάντησις της Εκκλησίας με τον σύγχρονον κόσμον αποτελεί δι’ αυτήν ευκαιρίαν να διατυπώση επικαίρως την πίστιν της και να αναδείξη εν τη πράξει τον διακονικόν της χαρακτήρα.
Και κατά το παρελθόν έτος, εις το κέντρον της μερίμνης ημών ευρίσκετο η υπόθεσις της ειρήνης και η συμβολή εις την καταλλαγήν. Ενώ ο καταστροφικός πόλεμος εις την Ουκρανίαν συνεχίζεται, προσετέθη εις αυτόν το τελευταίον τρίμηνον η βιαία σύγκρουσις εις την Μέσην Ανατολήν και αι επώδυνοι προεκτάσεις των. Αγωνιζόμεθα και προσευχόμεθα διά την ειρήνην και την δικαιοσύνην, εκφράζοντες την αδιάσειστον πεποίθησίν μας ότι είναι εφικτός ένας κόσμος άνευ πολέμων και βίας και ότι το αποτελεσματικώτερον μέσον διά την λύσιν των προβλημάτων είναι ο ειλικρινής διάλογος.
Εν τω πνεύματι τούτω, ειργάσθημεν διά την προώθησιν των διαχριστιανικών διαλόγων και της ορθοδόξου παρουσίας εις την Οικουμενικήν Κίνησιν. Είχομεν πρόσωπον προς πρόσωπον συναντήσεις μετά του Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου, συμμετέσχομεν ως ομιλητής εις οικουμενικά συνέδρια και εις διαθρησκειακάς συναντήσεις. Ωμιλήσαμεν εις τας εκδηλώσεις εν Γενεύη επί τη συμπληρώσει εβδομήκοντα πέντε ετών από της Οικουμενικής Διακηρύξεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου υπό των Ηνωμένων Εθνών και από της ιδρύσεως του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο Παναγιώτατος, παρουσία Ιεραρχών και Αρχόντων Οφφικιαλίων του Θρόνου, του Εξοχ. Πρέσβη κ. Κωνσταντίνου Κούτρα, Γενικού Πρόξενου της Ελλάδος στην Πόλη, του Προξένου της Ουκρανίας Εντιμ. κ. Maksim Vdovychenko, Ομογενειακών παραγόντων και πιστών από την Πόλη και το εξωτερικό, τόνισε:
«Όταν ο Αριστοτέλης ορίζη τον άνθρωπον ως «ζώον λόγον έχον», κατονομάζει την έντασιν η οποία υπάρχει εις την ανθρωπίνην ύπαρξιν μεταξύ της βιολογικής υποστάσεως και της διαστάσεως του «λόγου», της νοήσεως, της γλώσσης της επικοινωνίας. Υπάρχει όμως και μία άλλη διάστασις: ο λόγος υπάρξεως, ο σκοπός και το νόημα της ζωής. Ο άνθρωπος δεν δύναται να ζήση χωρίς κατεύθυνσιν και προοπτικήν, δεν αντέχει το «υπαρξιακόν κενόν». Η άποψις ότι η πρόοδος της επιστήμης και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου θα εξαφανίσουν τον πόθον του ανθρώπου διά νόημα και αιωνίαν ζωήν, υποτιμά το βάθος της πνευματικότητος του ανθρώπου, το οποίον εκφράζει με μοναδικόν τρόπον και ο λόγος του Χριστού: «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος» (Ματθ δ’, 4). Η πίστις εις Χριστόν είναι η λυτρωτική απάντησις εις τα έσχατα ερωτήματά μας.
Με αυτάς τας σκέψεις και τα αισθήματα και με αμετακίνητον πίστιν ότι την ζωήν εκάστου εξ ημών και την πορείαν της ανθρωπότητος κατευθύνει ο Θεός της αγάπης, αποχαιρετούμεν το 2023, ευχαριστούντες τον χρόνους και καιρούς εν τη ιδία εξουσία θέμενον Κύριον, και προσβλέποντες εις εν ευλογημένον 2024.
Δεόμενοι του συγκαταβάντος τω γένει των ανθρώπων Θεού Λόγου, όπως αναπαύη τας ψυχάς των αοιδίμων Προκατόχων ημών, πάντων των διακονησάντων την Μεγάλην Εκκλησίαν και των ενταύθα και εν απάση τη δεσποτεία Κυρίου αναπαυομένων τέκνων αυτής, επικαλούμεθα επί πάντας υμάς, πρεσβείαις του εν Αγίοις Πατρός ημών Βασιλείου Αρχιεπισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας του Μεγάλου, υγιηρόν και αγλαόκαρπον νέον ενιαυτόν, την εις αλλήλους αγάπην και την ειρήνην του Κυρίου, «την υπερέχουσαν πάντα νούν» (Φιλιπ. δ΄, 7)».
Προηγουμένως τον Παναγιώτατο προσφώνησαν από μέρους της σεβασμίας Ιεραρχίας του Θρόνου ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ, και στη συνέχεια ο Εντιμολ. Άρχων Πριμικήριος Εντιμολ. κ. Αδαμάντιος Κομβόπουλος, ο οποίος ευχήθηκε εκ μέρους των Οφφικιαλίων της Μ.τ.Χ.Ε. και της Ομογενείας της Πόλεως.
Στην ομιλία του ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος, μεταξύ άλλων, επεσήμανε:
«Σήμερον, Παναγιώτατε Δέσποτα, το Ορθόδοξον δόγμα, η αμώμητος πίστις ημών, δεν κινδυνεύει κατά το θεολογικόν μέρος αυτής, γερώς και δυναμικώς εδραιωθείσα υπό τοιούτων μορφών όπως των Καππαδοκών Πατέρων. Εκείνο το οποίον, όμως, κινδυνεύει και μάλιστα σοβαρώς και ανησυχητικώς, είναι η Ορθόδοξος εκκλησιολογία. Η παρατηρουμένη και διαρκής αλλοίωσις της υγιούς εκκλησιολογίας, επαναλαμβάνεται και εις αυτήν την πανηγυρικήν, κατά τα λοιπά, προσφώνησιν, ως τραγική διαπίστωσις, καθώς δεν δύναται να αφήση αδιάφορον τον, Υμετέρα βουλήσει, πρώτον των Υμετέρων συγκηρυναίων και ταπεινόν Επίσκοπον της Χαλκηδόνος εις την οποίαν ετέθησαν τα βασικότερα θεμέλια της εν τη Εκκλησία θυσιαστικής διακονίας του Θρόνου της του Κωνσταντίνου.
Ευτυχώς είχε μεν η Καισάρεια τον ιδικόν της λέοντα, όμως ευμοιρεί και η Βασιλίς των πόλεων να έχη επί κεφαλής την Υμετέραν Σεπτήν Κορυφήν, τον Πρωθιεράρχην ο Οποίος αφιερώνετε εκ πρώτης νεότητος όλον το είναι Σας εις την διακονίαν της Μεγάλης Εκκλησίας και των μακαρίων αρχών της. Έχομεν τον Πατριάρχην ο Οποίος ενετροχίασεν, όχι ακόπως και χωρίς κόστος προσωπικόν, την Ορθόδοξον εκκλησιολογίαν εις την οδόν των παραδεδομένων. Έχομεν τον Πατριάρχην ο Οποίος ησθάνθη επόμενος τοις προκατόχοις Αυτού και ανέστησε και θα ανιστά επί πολλά έτη ακόμη εις την ζωήν της Μεγάλης Εκκλησίας όλας τας μοναδικάς ευθύνας της διά των οποίων επί αιώνας διακονεί το Κυριακόν σώμα θυσιαστικώς. Έχομεν τον ιδικόν μας Μέγαν Βαρθολομαίον ο Οποίος μοχθεί και πάσχει πολλά υπέρ της ανατεθείσης Αυτώ ολκάδος. Η άσκησίς Του, οι αγώνες Του, ο βίος και η πολιτεία Του είναι η μέριμνα πασών των Εκκλησιών διά της κενωτικής διακονίας της Μητρός Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως».
Στην ομιλία του ο Εντιμολ. Άρχων Πριμικήριος Εντιμολ. κ. Αδαμάντιος Κομβόπουλος, μετέφερε τα σεβάσματα και τις ευχές του Εντιμολ. Άρχοντος Εξάρχου κ. Αθανασίου Μαρτίνου, Προέδρου της Αδελφότητας Οφφικιαλίων της Μ.τ.Χ.Ε. “Παναγία η Παμμακάριστος”, και στη συνέχεια, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής:
«Στις 7 Οκτωβρίου, στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας, προστέθηκε άλλος ένας στη γειτονιά μας, τη Μέση Ανατολή, με θλιβερά αποτελέσματα για τον άμαχο, ταλαιπωρημένο και απροστάτευτο λαό. Και οι δύο συρράξεις δυστυχώς βρίσκονται σε εξέλιξη, διχάζοντας τον πλανήτη με απροσδιόριστα μελλοντικά αποτελέσματα.
Οι παραπάνω εξελίξεις βεβαίως δεν μπορούν να νοηθούν ανεξάρτητα από το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει ο άνθρωπος. Φέτος, την ημέρα προσευχής υπέρ της Προστασίας του Φυσικού Περιβάλλοντος, την 1η Σεπτεμβρίου, στο μήνυμά σας Παναγιώτατε, ματαξύ άλλων, αναφέρατε ότι «κάθε πολεμική ενέργεια είναι και πόλεμος κατά της κτίσεως, είναι μία σοβαρωτάτη απειλή κατά του φυσικού περιβάλλοντος» και επαναλάβατε την έκκληση «να τερματισθή αμέσως ο πόλεμος και να αρχίση ο ειλικρινής διάλογος». Η ειρηνοποιός φωνή του Φαναρίου που σοφά υπενθυμίζει ότι «ο άνθρωπος πρέπει να βλέπει στο πρόσωπο του συνανθρώπου του τον αδελφό και φίλο του, όχι τον επίβουλο και εχθρό του», δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν εισακούστηκε. Ας ευχηθούμε η επισήμανσή Σας ότι «οι μεγάλοι ήρωες της πολιτικής είναι οι αγωνισταί της ειρήνης», θα βρει επιτέλους ώτα ευήκοα μεταξύ των κυβερνώντων».