Η καθυστέρηση ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης έχει φέρει για πολλοστή φορά το ελληνικό πρόγραμμα σε μια κατάσταση οριακή. Οι Βρυξέλλες διαμηνύουν τώρα ότι αν η αξιολόγηση δεν κλείσει μέχρι και το Eurogroup του Φεβρουαρίου είναι πολύ πιθανό να παγώσει μέχρι και το καλοκαίρι, όταν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εκλογών σε Ολλανδία και Γαλλία.

Το χειρότερο είναι ότι οι βασικοί συντελεστές του Eurogroup θέτουν ως προϋπόθεση για το κλείσιμο της αξιολόγησης την ενεργό συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Χθες ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επανήλθε στο θέμα σε συνέντευξή του στη «Wall Street Journal», τονίζοντας ότι «αν δεν ολοκληρωθεί με επιτυχία η δεύτερη αξιολόγηση (για τα βήματα που πρέπει να κάνει η Ελλάδα με βάση το πρόγραμμα στήριξης) και αν το ΔΝΤ αποφανθεί για τις συνέπειες της εξέλιξης αυτής, τότε το πρόγραμμα θα είναι παρωχημένο», για να προσθέσει ότι το πρόγραμμα ψηφίστηκε με την προϋπόθεση ότι θα συμμετείχε στο πρόγραμμα: «Αν καταστεί παρωχημένο, τότε θα έχουμε μια κατάσταση στην οποία θα πρέπει να καταλήξουμε σε κάτι καινούργιο. Δεν θα το συνιστούσα αυτό στην ελληνική κυβέρνηση. Αλλά θα ήμουν απολύτως ήρεμος. Η γερμανική Βουλή θα έπρεπε πρώτα να συζητήσει και να συμφωνήσει για το αν εγκρίνει ή όχι τη διαπραγμάτευση ενός νέου προγράμματος», κατέληξε ο κ. Σόιμπλε αφήνοντας ανοιχτό ακόμη και το σενάριο επανεξέτασης του Grexit.

Την ίδια ώρα, απαράβατη συνθήκη για τη συνέχιση του προγράμματος θεωρεί τη συμμετοχή του ΔΝΤ και η Ολλανδία. Κοινοτική πηγή ανέφερε χθες ότι στην τελευταία συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας (ΕWG) του Eurogroup, την περασμένη βδομάδα, ο Ολλανδός εκπρόσωπος προειδοποίησε ότι η κυβέρνησή του στην παρούσα φάση δεν πρόκειται να εγκρίνει συμφωνία χωρίς εμπλοκή σε αυτήν του ΔΝΤ. Επίσης, είπε ότι δεν θέλει να βρίσκεται στο τραπέζι το ελληνικό ζήτημα πέραν του Φεβρουαρίου, δεδομένου ότι στην Ολλανδία θα γίνουν βουλευτικές εκλογές στις 15 Μαρτίου.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) Κλάους Ρέγκλινγκ, εάν το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, αυτό θα αποτελούσε μια θεμελιώδη αλλαγή και θα απαιτούσε την έγκριση της γερμανικής Βουλής. Σημείωσε δε ότι και ο ίδιος ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα πρέπει να αλλάξει το καταστατικό του, καθώς προβλέπει ότι το ΔΝΤ αποτελεί σε πάγια βάση τεχνικό σύμβουλο του ΕΜΣ στα ευρωπαϊκά προγράμματα διάσωσης.

Σχετικά με τις διαφωνίες που υπάρχουν στους κόλπους των δανειστών, είπε ότι οι Ευρωπαίοι έχουν την άποψη πως είναι καλό να υπάρχει δέσμευσή τους για μεγαλύτερη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, όταν αυτή χρειασθεί, ενώ το ΔΝΤ θέλει νωρίτερα τις αποφάσεις. «Αυτό είναι μέρος της διαφωνίας μας, που δεν έχουμε λύσει», επισήμανε.
Αναφορικά με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, ο κ. Ρέγκλινγκ είπε ότι ορισμένα από αυτά μπορούν να εφαρμοσθούν άμεσα (από τον Ιανουάριο), ενώ η εφαρμογή άλλων μετατίθεται έως το τέλος του 2017, ενώ δεν παρέλειψε να επαναλάβει ότι με τη δανειοδότηση του ΕΜΣ η Ελλάδα εξοικονομεί σε ετήσια βάση περίπου 8 δισ. ευρώ (4,5% του ΑΕΠ) σε πληρωμές τόκων.

Πίεση από Κομισιόν

Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκονται διεργασίες με στόχο την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης τον Φεβρουάριο, ωστόσο κρίσιμη θεωρείται η συζήτηση που θα γίνει στην προσεχή συνεδρίαση του Εurogroup, στις 26 Ιανουαρίου.

Την επισήμανση αυτή έκανε χθες στις Βρυξέλλες Ευρωπαίος αξιωματούχος, υπογραμμίζοντας ότι συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη σε επίπεδο θεσμών και κυβέρνησης και πως για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα απαιτηθεί πολιτική βούληση απ’ όλους, ενώ τα χρονικά περιθώρια στενεύουν.

Στη βελγική πρωτεύουσα επισημαίνουν ότι το ελληνικό ζήτημα θα πρέπει να κλείσει πριν τις από ολλανδικές εκλογές και όχι μετά γιατί ο σχηματισμός κυβέρνησης στη χώρα αυτή εκτιμάται ότι θα πάρει αρκετό χρόνο και όσο βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή η διαδικασία, η μεταβατική κυβέρνηση δεν έχει μεγάλα περιθώρια ελιγμών.

Ακολουθεί αμέσως μετά η Γαλλία, όπου στις 23 Απριλίου θα διεξαχθεί ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών και στις 7 Μαΐου ο δεύτερος, ενώ στις 11 και 18 Ιουνίου θα γίνουν σε δύο γύρους οι βουλευτικές εκλογές.

Τα παραπάνω δείχνουν ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία μέσα στον Φεβρουάριο για το κλείσιμο της αξιολόγησης, το όλο θέμα θα μπει στο «ψυγείο» μέχρι το τέλος Ιουνίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε σχέση με την εξυπηρέτηση δανειακών αναγκών της Ελλάδας.

Η πίεση του χρόνου λειτουργεί φυσικά σε βάρος της χώρας μας, γιατί η κυβέρνηση, αφού καθυστέρησε αδικαιολόγητα τη διαπραγμάτευση, τώρα βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο και ετοιμάζεται να προβεί σε σημαντικές υποχωρήσεις στο δημοσιονομικό τομέα.

Στις Βρυξέλλες θεωρούν πιθανή το αμέσως επόμενο διάστημα τη σύγκληση του Washington Group, δηλαδή της ομάδας των δανειστών, η οποία από το 2011 συνεδριάζει όταν υπάρχει ένα μεγάλο θέμα ανοιχτό σε σχέση με την Ελλάδα προκειμένου να συντονιστούν οι ενέργειες όλων των πλευρών. Στην ομάδα αυτή συμμετέχουν το ΔΝΤ, η Κομισιόν, η ΕΚΤ, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία.

Νίκος Μπέλος – Τάσος Δασόπουλος

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου