Οι εξετάσεις των ούρων μπορούν να αποκαλύψουν την ύπαρξη πολλών και διαφορετικών ασθενειών, καθώς και να συμβάλλουν στην παρακολούθηση της εξέλιξής τους. Αυτό επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους, ένας από τους οποίους είναι η μέτρηση διαφόρων μορίων τα οποία απομακρύνονται από τον οργανισμό με την ούρηση. Ακόμα και το χρώμα, η μυρωδιά και η ποσότητα των ούρων είναι ενδεικτικά για το αν συμβαίνει κάτι στον οργανισμό. Αν, για παράδειγμα, κάποιος έχει πολύ σκούρα ούρα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν καταναλώνει αρκετά υγρά ή ότι οι νεφροί του δεν λειτουργούν φυσιολογικά. Τα θολά ούρα μπορεί να είναι ένδειξη ουρολοίμωξης, ενώ όταν τα ούρα αποκτούν κοκκινωπή χροιά μπορεί να ευθύνεται κάτι που έφαγε το άτομο ή να υπάρχει απώλεια αίματος για κάποια αιτία.

Πότε γίνεται η γενική ούρων

Η γενική ούρων μπορεί να γίνει:

* Για έλεγχο της υγείας. Ο γιατρός μπορεί να τη ζητήσει στο πλαίσιο του καθιερωμένου τσεκάπ, για ανίχνευση μιας εγκυμοσύνης, κατά την προεγχειρητική  προετοιμασία ή κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο για παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης κ.α.

* Για διάγνωση μιας πάθησης. Όταν ένα άτομο έχει συμπτώματα όπως πόνο στην κοιλιά, πόνο στη μέση, συχνουρία ή πόνο κατά την ούρηση, αίμα στα ούρα κ.λπ., ο γιατρός μπορεί να συστήσει (και) μία ανάλυση ούρων.

* Για την παρακολούθησης μιας πάθησης. Στους πάσχοντες από διάφορα χρόνια νοσήματα (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, νεφρική νόσο κ.λπ.) συνήθως συνιστάται ανάλυση ούρων σε τακτά χρονικά διαστήματα για να παρακολουθεί ο γιατρός την πορεία της νόσου και της θεραπείας γι’ αυτήν.

Τι ελέγχεται

* Το pH των ούρων. Με αυτό ελέγχεται η οξύτητα των ούρων.

* Πρωτεΐνες. Όταν κάποιος είναι υγιής, δεν ανιχνεύονται πρωτεΐνες στα ούρα του.

* Τη γλυκόζη. Ούτε αυτή υπάρχει φυσιολογικά στα ούρα.

* Ουσίες όπως νιτρώδη, κετόνες, χολερυθρίνη. Είναι υποπροϊόντα του μεταβολισμού και φυσιολογικά δεν υπάρχουν στα ούρα.

* Ερυθροκύτταρα, λευκοκύτταρα. Είναι τα κύτταρα του αίματος και επίσης δεν υπάρχουν στα ούρα των υγιών ανθρώπων.

* Κρεατινίνη. Είναι προϊόν του μεταβολισμού των μυών και αποτελεί δείκτη της νεφρικής λειτουργίας.

* Βακτήρια. Κανονικά δεν πρέπει να υπάρχουν.

* Κρύσταλλοι, επιθηλιακά κύτταρα, κυλινδρικές πρωτεΐνες. Οι κρύσταλλοι δημιουργούνται σε υψηλές συγκεντρώσεις ορισμένων ουσιών (π.χ. ασβέστιο, χοληστερόλη) και φυσιολογικά δεν υπάρχουν στα ούρα. Οι κυλινδρικές πρωτεΐνες προέρχονται από τους νεφρούς και επίσης δεν πρέπει να υπάρχουν στα ούρα. Τα επιθηλιακά κύτταρα επιστρώνουν τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα και αποβάλλονται στα ούρα.

Από την αναζήτηση όλων αυτών των ουσιών μπορεί να βρεθούν πολλά για την υγεία, όπως η αιτία των ουρολοιμώξεων, της αιμορραγίας στο ουροποιητικό, της νεφρικής και ηπατικής νόσου. Μπορεί επίσης να γίνει διάγνωση του διαβήτη, ορισμένων ασθενειών του αίματος και της νεφρολιθίασης.