Και τι πιο απλό από το αιματολογικό τεστ του προστατικού αντιγόνου (PSA)… Για όσους δεν γνωρίζουν, το PSA είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από τα κύτταρα του προστάτη, είτε αυτά είναι φυσιολογικά είτε είναι καρκινικά.

Βέβαια, είναι φυσιολογικό όλοι οι άνδρες να έχουν ένα μικρό ποσό PSA στο αίμα τους. Αλλά το αυξημένο επίπεδο PSA μπορεί να δείξει ότι έχετε πρόβλημα με τον προστάτη σας, από μια απλή υπερπλασία του αδένα έως ακόμη και καρκίνο του προστάτη.

Τα αίτια των αυξημένων τιμών PSA

Οι καταστάσεις που μπορεί να δώσουν αυξημένα αποτελέσματα PSA στο αίμα, είναι:

• Οξεία κατακράτηση ούρων
• Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
• Προχωρημένη ηλικία
• Προστατίτιδα
• Καρκίνος του προστάτη
• Διουρηθρική εκτομή του προστάτη
• Καθετηριασμός στο ουροποιητικό

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές PSA ανά ηλικία

Τα επίπεδα PSA μπορεί να κυμαίνονται από 1 ng/ml έως και πάνω στα 100 ng/ml σε ορισμένες περιπτώσεις. Τα παρακάτω στοιχεία είναι ένας πρόχειρος οδηγός για τις «κανονικές» τιμές PSA, ανάλογα με την ηλικία σας:

• Έως 3 ng/ml για τους άνδρες στα 40-49 ετών
• Έως και 4 ng/ml για τους άνδρες 50-59 ετών
• Έως και 5 ng/ml για τους άνδρες από 70 ετών και πάνω

Ένα πολύ υψηλό επίπεδο PSA (για παράδειγμα, κοντά στα 100) συνήθως σημαίνει ότι το άτομο πάσχει από καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο, εάν το επίπεδο του PSA σας είναι μόνο ελαφρώς πάνω από τα φυσιολογικά όρια για την ηλικία σας, τότε ο γιατρός σας μπορεί να εκτιμήσει ότι το αποτέλεσμα δεν εμπνέει ανησυχία, αλλά ότι θα πρέπει να κάνετε και άλλες εξετάσεις για να εξακριβωθεί το τι συμβαίνει.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 15% των ανδρών που έχουν καρκίνο του προστάτη, έχουν κανονικές τιμές PSA.

Μήπως, όμως, το παρακάνουμε με τις εξετάσεις;

Παρά τα προφανή οφέλη από την εξέταση PSA, έχει επιβεβαιωθεί ότι η εξέταση δεν είναι πάντοτε έγκυρη. Επιπλέον, μπορεί να έχει και βλαπτικές επιπτώσεις, όπως η υπερ-διάγνωση και η υπερ-θεραπεία. Καθώς, μάλιστα, οι αυξημένες τιμές PSA μπορεί να είναι αποτέλεσμα άλλων παθήσεων του προστάτη (π.χ. προστατίτιδα) ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η ανεύρεσή τους οδηγεί μεγάλο αριθμό ατόμων σε αναίτιες βιοψίες ή θεραπείες, έχοντας τον κίνδυνο των παρενεργειών.

Ως συνέπεια, λοιπόν, την τελευταία δεκαετία έχει παρατηρηθεί, σε παγκόσμιο επίπεδο, μείωση του ποσοστού των ανθρώπων που υποβάλλονται σε προληπτικές εξετάσεις για καρκίνο προστάτη.

Τα πλεονεκτήματα της εξέτασης

Όμως, στα πλεονεκτήματα της καθιέρωσης ενός προγράμματος τακτικών ελέγχων του PSA είναι ότι με μια πολύ απλή αιματολογική εξέταση δίνεται η δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη. Έχοντας υποβληθεί στην εξέταση, οι άνδρες γνωρίζουν την κατάστασή τους, δηλαδή ότι πιθανότατα δεν πάσχουν από καρκίνο του προστάτη, είτε ότι πάσχουν, οπότε έχουν την ευκαιρία να διερευνήσουν περαιτέρω και να αντιμετωπίσουν τη νόσο.

Οι περισσότερες ιατρικές οργανώσεις ενθαρρύνουν τους άνδρες άνω των 50 ετών να συζητούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη με τον γιατρό τους. Η απόφαση θα πρέπει να λαμβάνεται νωρίτερα εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή άλλοι παράγοντες κινδύνου.